صف و انصاف

صف و انصاف

(تحلیل کوتاه ابعاد فرهنگیِ بحران اقتصادی ایران)

▪یادم است در دهه هشتاد برف سنگینی گیلان را غافلگیر کرد و بعدها به بحران سفید گیلان معروف شد، ارتفاع برف در برخی مناطق به یک و نیم متر می‌رسید و راههای دسترسی بسته بود و فاجعه انسانی صدها هزار نفر را تهدید می‌کرد. در آن شرایط فاجعه‌بار، برخی انسانها نان لواش را پانزده برابر گرانتر به هموطنان بیچاره‌شان می‌فروختند.

▪در زلزله‌ی بم و در شرایطی که نزدیک سی هزار انسان در زیر آوار جانشان را از دست داده بودند، برخی انسانها پتو و چادر و بسته‌های مواد غذایی را سرقت کرده و در بازار آزاد به قیمتهای گزاف فروخته بودند… مثالهایی از این دست به وسعت تاریخ و جغرافیای ما فراوان است.

▪ما اگر ساعتها و ساعتها در صف مرغ می‌ایستیم، به این خاطر نیست که مریض بدحالی در خانه داریم و اگر تا دو ساعت گوشت مرغ نخورد می‌میرد، و به این خاطر هم نیست که اگر یک روز یا یک هفته مرغ نخوریم می‌میریم، ما در صف می‌ایستیم تا دو تا مرغ بیشتر گرفته‌باشیم، و در اندیشه‌ی کوتاه و محقر خود، خود را نجات یافته‌ی یک زلزله‌ی اقتصادی بدانیم.

▪می‌خواهم بگویم اساساً ما نه با سیل، نه خوشبختی و نه با هیچ فاجعه‌ی دیگری مشکل نداریم، بشرط آنکه دامن ما را نگیرد. از گرانی حتی خوشحال هم می‌شویم بشرط اینکه دارایی‌های خودمان هم گران شود.  ما با دروغ و تهمت و بهتان هم اصولا مشکلی نداریم بشرط اینکه متوجه خودمان نباشد.

▪واقعیت این است که ما انسانهای خودخواهی هستیم و تمام دغدغه‌هایمان صرفا نجات خودمان است، اینکه خودمان مرغ داشته باشیم، خودمان نان لواش داشته‌باشیم، خودمان سیر باشیم. مسئولین ما هم کارنابلد هستند، هم خودخواه هستند، هم بی‌عرضه هستند، هم ناکارآمد هستند …. چرا که جزئی از ما هستند، برادر و پسرعمو و پسرخاله‌های یکی از ماها هستند.

▪می‌خواهم بگویم حلقه‌ی گمشده‌ی خوشبختی ما اقتصاد نیست، انصاف است. اگر تمام دلارهای جهان را هم بر سر این کشور بریزند، تردید نکنید که مشکل ما حل نخواهدشد، بلکه شکافهایمان بیشتر هم خواهد شد. همین الان هم مشکل ما پول نیست، وگرنه هزینه نگهداری یک سگ در بالاشهر تهران گاهی معادل حقوق چهل و پنج کارگر است.

پ.ن: از خودمان شروع کنیم، در رفتار و گفتار و کردارمان چقدر انصاف داریم؟ نسبت به دشمنانمان چقدر انصاف روا می‌داریم؟

پ.ن دوم: لطفا با بی‌انصافی خود، ناکارآمدی مسئولان بی‌مسئولیت را پوشش ندهید. اگر گران است نخرید، اگر گران است نخریم!!!! هیچ کس با یک هفته مرغ نخوردن نمرده.

پ.ن سوم: دولت مسئول مستقیم فقر فرهنگ عمومی است.

پ.ن چهارم: انصاف کل دین و کل انسانیت است.

دکتر فرمان فرضی