امنيت پايدار چيست؟ گرچه امنيت در يك جامعه مفهومي پويا و شناور و مثل امنيت در يك موجود زنده است، ولي براي تقريب به ذهن مي‌توان امنيت پايدار را به‌مثابه يك ميز در نظر گرفت كه روي چهارپايه قرار گرفته است. اين ميز وقتي داراي پايداري است كه هر چهارپايه آن محكم و مشابه باشند و بار بيش از حدي نيز روي ميز قرار نگيرد. آن بار هم به صورت متعادل روي ميز باشد. امنيت اين ميز در تحمل بار به اندازه قدرت ضعيف‌ترين پايه آن است؛ مثل زنجير. يك زنجير چه باري را مي‌تواند تحمل كند؟ اگر ده‌ها حلقه از یک زنجير هرکدام قدرت تحمل هزار كيلو بار را داشته باشند، ولي فقط يك حلقه آن ضعيف باشد و بيش از ١٠٠ كيلو را تحمل نكند، كل زنجير قادر به تحمل بيش از ١٠٠ كيلو بار نيست.
جامعه نيز داراي وجوه اقتصادي، سياسي، نظامي، اجتماعي و فرهنگي و شخصيتي، آموزشي و رسانه‌اي و… است. امنيت پايدار يك جامعه برآينده قدرت هركدام از اين وجوه به همراه باري است كه براي تحميل به آنها تعريف مي‌شود. اگر روي يك كاميون ١٠ تن، ١٢ تن بار بگذاريم، امنيت و پايداري آن كمتر از كاميون ٥ تني است كه فقط ٣ تن بار روي آن قرار گرفته است. بنابراین پایداری امنیت یک جامعه به اندازه امنیت ضعیف‌ترین مولفه قدرت در آن جامعه است. همچنين جامعه‌اي كه به لحاظ سياسي ضعيف باشد، داراي امنيت نيست. انتخابات ايران و حضور ٧٥درصدي مردم پاي صندوق‌هاي رأي چنان پايه سياسي قدرتمندي را فراهم مي‌كند كه به اين سهولت نمي‌توان به آن جامعه ضربه زد.
جامعه‌اي كه از اقتصاد درون‌زا و برون‌گرا كه وابسته به نفت نباشد و ثبات نسبي سياست اقتصادي برخوردار باشد، بيكاري در آن كم و نرخ فعاليت بالا باشد، فقر به‌طور نسبي كم و نابرابري قابل تحمل باشد، فساد استثنا و نه قاعده باشد، دستگاه قضائي آن قدرتمند و بي‌طرف و مستقل باشد، رسانه‌هاي آن به‌طور نسبي آزاد باشند، حقوق شهروندي رعايت شود و… چنين جامعه‌اي داراي امنيت پايدار است مشروط بر اين‌كه اهداف خود را نيز با توان اجزايش متعادل كند. نمونه روشن آن صدام حسين در گذشته و عربستان و قطر امروز است. هر سه نظام از برخي جهات قدرتمند بودند، ولي دو مسأله موجب از ميان رفتن امنيت آنها شد. در درجه نخست نامتوازن بودن مولفه‌هاي قدرت اين كشورها و سپس انتخاب اهدافي كه بار آنها بر دوش اين سه كشور سنگيني مي‌كرد و در نهايت آنها را زمين‌گير کرد.
مسأله امروز ما ايجاد توازن ميان مولفه‌هاي فوق‌الذكر قدرت جامعه ايران و نيز انتخاب اهدافي متناسب با اين قدرت است. اين دو مسأله معيار مناسبي براي تحقق امنيت پايدار است كه هر دولتي بايد خط‌مشي روشني در اين‌باره داشته باشد.
منبع: روزنامه شهروند
اولين‌بار سعيد جليلي پس از پيروزي حسن روحاني در انتخابات رياست‌جمهوري، ايده تشکيل دولت در سايه را مطرح کرد که اين طرح با واکنش‌هاي مختلفي از سمت دو جريان سياسي کشور مواجه شد. اصلاح‌طلبان در برخورد با ايده دولت در سايه، موضع انتقادي اتخاذ و نگراني‌هايي را نسبت به اين موضوع مطرح کردند. اصول‌گرايان اما با استقبال از دولت موازي مدعي شدند تحقق اين ايده به ايجاد فضاي انتقادي نسبت به دولت مستقر کمک مي‌کند، اگر چه برخي فعالان سياسي و کارشناسان با ترديد، اين ايده را به چالش کشيدند که محمد کيانوش‌راد، نماينده مجلس ششم از اين دسته است؛ او دراين‌باره به «وقايع‌اتفاقيه» گفت که اگر عنوان دولت در سايه، ابزاري صرفا براي تخريب و سياه‌نمايي و خلاف واقع‌گويي شود، قاعدتا يک پروپاگانداي تبليغاتي عليه دولت‌هاي مستقر خواهد بود. اين اظهارنظر درحالي مطرح شد که محمدرضا اميرحسن‌خاني، نماينده اصول‌گراي مجلس شوراي اسلامي نيز در مصاحبه‌اي با «وقايع‌اتفاقيه» گفت که معتقد است دولت در سايه اگر به حفظ منافع ملي کمک کند، قطعا خوب خواهد بود و اگر حفظ منافع حزبي و جناحي باشد، خير کمکي نمي‌کند.
دولت‌ها از انتقادات استقبال کنند
کيانوش‌راد در پاسخ به اين سؤال که اينکه آيا اين ايده مي‌تواند به دولت مستقر کمک کند، گفت: نظارت و انتقاد واقع‌بينانه بر دولت، مي‌تواند جنبه‌هاي مثبت و سازنده‌اي داشته باشد. دولت‌ها نيز بايد از نظارت مردم و انتقادهاي جريان‌هاي سياسي استقبال کنند و جريانات سياسي هم انتقاد را به قصد اصلاح در فعاليت‌هاي دولت‌ها در نظر بگيرند. دراين‌صورت چنين نگرشي مثبت خواهد بود. اين فعال سياسي اصلاح‌طلب تصریح کرد: اگر انتقادات براي سياه‌نمايي و مچ‌گيري باشد و هدف از آن، طرح موضوعاتي خلاف واقع و به قصد اتهام و تشويش اذهان عمومي صورت بگيرد، از جانب هر کس باشد غير‌سازنده و به زيان منافع ملي است. او با اشاره به اينکه متأسفانه گاهي جريان‌هاي سياسي کشور از فضاهاي انتخاباتي خارج نمي‌شوند و در فضاي انتخابات مي‌مانند، گفت: بايد بپذيريم انتخابات به پايان رسيده و دولت مستقر شده است. معتقدم همه جناح‌ها بايد در راستاي پيشرفت منافع ملي، دولت را کمک کنند اما دولت بايد بپذيرد و نه به نمايندگان نه به نهادهاي نظارتي بلکه به همه شهروندان بايد پاسخگو باشد. کيانوش‌راد معتقد است، دموکراسي به معناي حاکميت برنامه‌هاي اکثريت و دادن فرصت به اقليت است و حاکميت برای نقد ديدگاه‌هاي خودش به‌منظور تغيير احتمالي نظر مردم و جابه‌جايي قدرت در هنگامه انتخابات به اين مسئله نياز دارد.
بپذيريم انتخابات تمام شده است
ازسوي‌ديگر اما اميرحسن‌خاني گفت: دولت در سايه اگر به حفظ منافع ملي کمک کند قطعا خوب خواهد بود اما اگر براي حفظ منافع حزبي و جناحي باشد، کمک نمي‌کند و بيشتر سنگ‌اندازي تلقي خواهد شد. اين نماينده اصول‌گراي مجلس با تأکيد بر اينکه اگر حفظ منافع ملي مدنظر باشد همه جناح‌ها بايد به دولت کمک کنند و نبايد مانع کار دولت شوند، افزود: دولت نبايد هر سؤال و انتقادي را به‌مثابه سنگ‌اندازي در کار خود ببيند. اينکه جناح پرسشگر، مانع کار دولت مي‌شود، زيرسؤال‌بردن اصل نظارت است. اينکه دولت در سايه مي‌تواند تهديدي براي استمرار دولت مستقر باشد از ديگر سؤالاتي است که پس از طرح اين ايده شکل گرفت. دراين‌باره نماينده اصول‌گراي مجلس گفت: اگر نگاه منافع ملي باشد خير اما اگر نگاه حزبي و جناحي باشد يقينا مي‌تواند دولت را تهديد کند. اگر اين‌چنين باشد گمان نمي‌کنم مشکلي براي دولت به‌وجود آيد. حسن‌خاني درباره نقش احزاب در دولت در سايه گفت: کشور از لحاظ توسعه احزاب نتوانسته احزاب را توسعه دهد. از اين منظر کشور عقب است و نتوانستيم جايگاه خاص احزاب را پيدا کنيم. به باور او، از الزامات يک نظام پارلماني، وجود و فعاليت احزاب است. در کشور، بيشتر بحث جناح‌ها مطرح است و احزاب خيلي جايگاه ندارند و فقط حزب مؤتلفه اسلامي توانست در انتخابات دوره دوازدهم نماينده معرفي کند و حرکت روبه‌جلو داشته باشد. او اضافه کرد: يقينا تقويت احزاب به ارتقاي نظام مردمسالاري کمک مي‌کند. کيانوش‌راد در پاسخ به اين سؤال که آيا دولت در سايه مي‌تواند تهديدي براي استمرار دولت مستقر باشد از منظر دموکراسي پاسخ داد و گفت: دموکراسي به معناي اجراي برنامه‌هاي اکثريت و دادن فرصت به اقليت برای ارائه ديدگاه‌هاي خودش به‌منظور تغيير احتمالي نظر مردم و جابه‌جايي قدرت در هنگامه انتخابات است. دموکراسي‌ها فرض بر آن هستند که گروه اقليت با طرح ديدگاه‌هاي خود، امکان تغيير نظرات مردم را پيدا مي‌کنند و در يک انتخابات آزاد مي‌توانند گرايش مردم به خود را راستي‌آزمايي کنند و درصورتي‌که مردم در طول دوره چهار سال از حمايت اکثريت دست برداشتند، امکان حاکميت اقليت را در دوره بعد به‌صورت اکثريت پيدا کنند. به‌این‌ترتيب، فارغ از اينکه نيت تشکيل‌دهندگان دولت در سايه چيست، نفس حرکت در جهت انسجام و تشکيلات براي ايجاد نقد يا حمايت دولت مفيد و سازنده خواهد بود. کيانوش‌راد همچنين درباره موضع انتقادي و تشکيل دولت در سايه توسط اصلاح‌طلبان در دولت يازدهم و عدم استقبال دولت يازدهم نيز گفت: اصلا نيازي به استقبال دولت‌ها از طرح اين موضوع نيست بلکه اين حق گروه‌هاي سياسي و اقليت‌هاست تا با تشکيل کارگروه‌هاي مختلف با عناوين مختلف ازجمله دولت در سايه يا احزاب سياسي به نفع ارزيابي دولت‌هاي مستقر بپردازد؛ درنتيجه براي تشکيل چنين گروه‌هايي، نيازي به کسب مجوز يا توصيه يا منع فرد يا جرياناتي نبايد داشته باشد و هر‌کسي که احساس مسئوليت مي‌کند بايد در اين مسير گام بردارد. کيانوش‌راد در پاسخ به اين سؤال که نگاه دولت‌هاي خارجي به دولت در سايه چگونه است، گفت: در کشورهاي پيشرفته معمولا گروه‌هاي اقليت سعي مي‌کنند با رصدکردن تمامي دستگاه‌هاي دولت حاکم، نسبت به نقدوبررسي و ارزيابي و ارائه پيشنهاد به جامعه خود کمک کنند و هنگامي که اشکالاتي هم در سيستم دولت مسقر مي‌بينند به طرح آن اشکالات در ميان مردم بپردازند تا مردم به‌عنوان معيار و ميزان نهايي حاکميت در جامعه، قضاوت خودشان را در پاي صندوق‌هاي رأي با رأي‌دادن به دولت قبلي يا دولت در سايه منتقد نشان دهند. بااين‌حال، کيانوش‌راد در پاسخ به اين پرسش که کشورهاي ديگر به دولت مستقر و دولت در سايه چه واکنشي دارند، گفت: با توجه به رأي و وزني که هر جناح در آراي عمومي آن کشور دارند به همان نسبت کشورهاي خارجي هم به آنها نگاه مي‌کنند.
بیشتر بخوانید
محسن صفایی فراهانی با کارنامه‌ای از معاونت وزیر و نمایندگی مجلس و معاونت ریاست‌جمهوری در دوران اصلاحات امروز در کسوت یک تحلیل‌گر مسائل سیاسی ایران آینده کشور در دور دوم روحانی و وضعیت شهرداری تهران را مورد بررسی قرار داده است.صفایی فراهانی از معدود چهره های ایران است که در چند حوزه مختلف سیاست، اقتصاد و ورزش فعالیت داشته است. مردی که به رویکردهای تکنوکراتیک شهره است امروز در برابر سوالاتی که به احتمال حضور مجدد او در سمت‌های اجرایی اشاره می‌کند می‌خندد. صفایی فراهانی از اینکه در نظرسنجی‌های توییتر به عنوان بهترین گزینه برای شهرداری تهران از سوی کاربران انتخاب شده تعجب می‌کند و معتقد است هنوز برخی افراد تحمل حضور مجدد او را در سمت‌های اجرایی کشور ندارند و این مساله را به فال نیک میگیرد چرا که قلبا به نسل جوان ایران ایمان دارد.مصاحبه تفصیلی ایلنا با محسن صفایی‌فراهانی را در ذیل می‌خوانید:
انتخابات ۹۶ فقط انتخاب یک دولت نبود؛ یک رفراندوم بود تحلیل شما از پیام رای مردم در انتخابات ریاست جمهوری چیست؟ آقای روحانی در تبلیغات انتخاباتی این دوره چرخشی در اظهارات خود به سمت رویکردهای اصلاح‌طلبانه‌تر داشت. اظهارات مطرح شده طبعا مطالباتی هم به دنبال خواهد داشت. پیام رای مردم چه بود؟ بیان روحانی بیان خود او نبود؛ بلکه بیان جامعه‌ای بود که می‌خواهد با رای خود تحول ایجاد کند. بعد از ۱۱۰ سال که از مشروطیت می‌گذرد، درخت مشروطه به بار نشسته است. کشور در بیست سال گذشته شاهد تحولات اساسی در جامعه مدنی و رشد سیاسی مردم است و این پیام روشنی برای مسئولان است. ۲۰ سال برگزاری انتخابات و مشارکت جدی و رفراندوم گونه مردم نشان میدهد مردم از چه رشد و توانایی برخوردار شده‌اند. این دستاورد بزرگی برای ایران در منطقه است. روحانی هم برآیندی از خواسته‌های مردم را مطرح کرد. مردم درک می‌کنند امروز قرن ۲۱ است. در این ۲۰ سال به دلیل رشد فضای مجازی و رسانه‌ها و دانشی که در جامعه ایجاد شده است شاهد تغییراتی هستیم. نزدیک به ده سال است که سالی یک میلیون دانشجو در دانشگاه‌های کشور حضور پیدا کرده‌اند و امروز این جمعیت جوان تحصیل کرده مطالباتی دارند.من انتخابات ۹۶ را از ناحیه مردم فقط انتخاب یک دولت نمی‌دانم؛ بلکه یک رفراندوم می‌دانم. رفراندومی که چندین موضوع را پاسخ داده است. جامعه‌ای که در آن چهل درصد زیر خط فقر زندگی می‌کنند و در انتخاباتش وعده پرداخت سه چهار برابری یارانه مطرح می‌شود و اکثریت مردم پاسخ منفی می‌دهند یعنی مردم هم به پوپولیست نه گفتند هم به یارانه‌ای که به هیچ وجه در زندگی شخصی آنها تغییری ایجاد نمی‌کند.مردم با درایت کامل برای حرکت‌های تعاملی عقلانی بین‌المللی ارزش قائل شدند. وقتی روحانی میگوید رفع تحریم‌های جدا از تحریم‌های هسته ای را دنبال می‌کنم، این مطالبه مردم است. مردم‌خواهان صلح و دوستی و تعامل بین‌المللی هستند که ظرفیت‌های جدیدی برای فرزندان کشور ایجاد می‌کند.انتخاب روحانی در پرتوی شعارهایی که داد نشان میدهد مردم یک بعدی به وضعیت اقتصادی نگاه نکردند. آنها به توسعه همه جانبه آری گفتند. مردم نگاهی جامع‌تر به آینده دارند.مردم در کنار این بحث‌ها ، قانون‌گرایی، مساله حصر و حذف محدودیت‌های غیرقانونی را مورد توجه قرار دادند و کرارا این را در نشست‌های انتخاباتی مطالبه کردند و با رای خود نشان دادند چه چیزهایی را دنبال می‌کنند. این نشان میدهد مردم بعد از صد و ده سال از مشروطه، حاکمیت را به سمت پذیرش ابعاد مشروطه می‌برند. مشارکت مردم در اداره کشور و برقراری حکومت قانون خواست عمومی مردم است و این نشان‌دهنده رشد و بالندگی جامعه امروز است.مردمی که به یارانه نه گفتند میفهمند هدف‌مندی یارانه و اصلاح سیاست‌های مصرف انرژی است که می‌تواند در اقتصاد ملی نقش تعیین‌کننده بازی کند؛ (برعکس آنچه در دولت دهم انجام شد و بار سنگینی بر کشور تحمیل نمود.) رفع حصر و محدودیت‌های خاتمی به اجبار باید زیر مجموعه حقوق شهروندی حل و فصل شود
تحقق وعده رفع حصر و رفع ممنوع‌التصویری چقدر از عهده روحانی ساخته است؟ باید مسائل را از نظر ملی اهم و فی‌الاهم کنیم. روحانی میگوید تحریم‌ها را در این دوره حذف می‌کنم. یعنی کشور وارد دیالوگ جدیدی با دنیا می‌شوید که به جای ایجاد هر هزینه اضافی برای کشور، ایران به سمت عقلانیت و سازماندهی جدید قدرت دیپلماسی در منطقه و جهان برود تیم دیپلماسی کشور در مذاکرات هسته‌ای نشان دادند از پتانسیل مناسب و خوبی برخوردارند. پس عملا امروز هم، این پتانسیل می‌تواند با درایت و هماهنگی عقلانی در کشور برای اهداف بزرگتر کارساز باشد. اگر این نگاه، در کشور حاکم شود، الزامات آن خود شرایطی را برای کشور پیش می‌آورد که به اجبار مسائلی مثل عدم رعایت شئونات قانونی و حقوق شهروندی در جامعه به معنای جامع باید حل شود. در غالب آن مساله حصر و محدودیت‌های آقای خاتمی هم حل خواهد شد.اینها نکاتی بود که روحانی در بحث‌هایی که با مردم داشت مطرح کرد. ایشان روی دو نکته تکیه کرد؛ یکی بحث رفع تحریم‌های غیر هسته‌ای و یکی اجرای حقوق شهروندی. حقوق شهروندی، همه آحاد جامعه را در بر میگیرد. وقتی قرار باشد کشور دیپلماسی فعال با دنیا داشته باشد و گروه‌بندی جدیدی در منطقه شکل دهد، اینها کشور را وارد مسیری جدید و درایت جدیدی می‌کند که در ده سال گذشته فاصله جدی با آن داشت. اگر روحانی بتواند این دو وعده را عملیاتی کند، بسیاری از مسائل دیگر در کنار آن حل می‌شود.مساله بعدی، مساله اقتصاد است، درست است کشور در سال گذشته رشد اقتصادی داشت ولی بحران اقتصادی کشور مساله کوچکی نیست. باید بتوانند بازارهای جدید صادراتی بدست آورند. باید بتوانند سرمایه خارجی را جذب کنند. باید تکنولوژی جدید وارد شود تا محصولات صادراتی به لحاظ کیفیت و قیمت قابل رقابت باشند. آقای روحانی باید در اصلاحات کابینه و سیاست‌گذاری به این پارامترها توجه کند و برنامه داشته باشد. کابینه در دور دوم یک ستاد اقتصادی قوی و یکدست نیاز دارد. دولت دوم روحانی باید درباره موانع مستقیما با مردم سخن بگوید
چقدر می‌توان از روحانی انتظار داشت که با توجه به موانعی که بر سر راه تحقق وعده‌های اصلاح‌طلبانه‌اش است در این راه موفق ظاهر شود؟ دور دوم روحانی به راحتی می‌تواند بخش عمده‌ای از این مسائل را سامان دهند؛ در غیر این صورت این رفراندومی که مردم در رای خود عنوان کردند بی پاسخ می‌ماند. جامعه از طریق فضای مجازی و رسانه باید پرسشگر باشد. آنچه در کشور ما به عنوان مولفه جدید مطرح شده، حضور مردم و قدرت شبکه‌های مجازی و رسانه‌هاست. اینها می‌تواند در پاسخگو کردن ارکان حکومت موثر باشد. دولت بایستی خود را موظف به پاسخگویی بداند و برای تحقق خواسته‌های مردم نیاز به شفافیت وجود دارد. دولت روحانی باید در این دوره راحت‌تر با مردم صحبت کند و موانعی که ایجاد می‌شود را با آنها در میان بگذارد. این موانع، مساله خصومت فردی نیست؛ رفتارهایی است که به توسعه ملی لطمه می‌زند. یعنی ابعاد ملی موضوع، حکم می‌کند از نیروهای مردمی که ۵۸ درصد آنها خواسته‌شان را تحت یک انتخابات مطرح کردند و به شعارهای او آری گفتند استفاده شود. وقتی این مردم توسعه اقتصادی را در غالب توسعه همه‌جانبه انتخاب کرده‌اند پس نباید موانع تحقق حقوق شهروندی و حقوق بشر و حقوق مالکیت را از نگاه جامعه دور نگاه داشت، ضمن اینکه بعید است سایر قوا بخواهند به رای و نظر مردم بی تفاوت باشند.
بیشتر بخوانید
عضو حزب موتلفه اسلامی مهمترین چالش اصولگرایان را قشر خاکستری جامعه خواند و گفت : اصولگرایان باید به نیازهای متفرقه جامعه بیش از پیش توجه کنند و از ظرفیت های اسلام برای ایجاد مفاهمه میان اصولگرایان و این قشر از جامعه استفاده ببرد. حمیدرضا ترقی عضو حزب موتلفه اسلامی در گفت وگو با خبرنگار سیاسی الف پیرامون نتایج انتخابات 96 و بررسی علت عدم موفقیت اصولگرایان در جذب حداکثر آراء گفت: مهمترین چالش اصولگرایان با قشر خاکستری جامعه است که نه حرف اصولگرایان را میفهمند و نه چندان پایبند به اصول و مبانی انقلاب هستند و ذائقه آنها با جریان ما متفاوت است.
وی افزود: وقتی که مشارکت حداکثری در کشور رخ می دهد و این قشر وارد عرصه رقابت ها و تاثیر گذاری در انتخابات می شوند رأیشان با ذائقه اصولگرایان چندان قرابت و نزدیکی ندارد، یکی از مهترین کارهایی که برای این قشر باید انجام شود همان تحقق مردم سالاری دینی است ، به این معنی که تا مردم بلحاظ اعتقادی و دینی تقویت نشوند و پایبند به مسائل و مبانی دینی نشوند رأی آنها اثری نخواهد داشت.ترقی با تاکید بر اینکه ما هنوز یک تعریف مشخصی برای شادی سلام در جامعه نداریم ، اصلا هیچ سازوکاری برای شادی مردم متاسفانه طراحی نکریدم اظهار داشت: بنظر می رسد که در این راستا هم به گفتمان سازی جدی و هم توجه به این نوع نیاز های مردم نیاز داریم مثلا بحث نگاه اصولگرایان به شادی در اسلام است،جشنهای ماهم با روضه همراه هست این طبیعتا منجر به جذب مردم و نسل جوان نخواهد شد بنابراین بنظرمن مهمترین کاری که اصولگرایان باید انجام بدهند تلاش برای دینمدارتر کردن مردم است و از طرفی هم برای نیازهای واقعی و صحیح مردم برنامه و راهکار مشخصی را بتوانند طراحی و ارائه کنند. این فعال سیاسی اصولگرا در ادامه افزود: تمام این مسائل در اسلام هست ما در اسلام شادی سالم و مطلوب داریم ولی متاسفانه هیچ سازوکاری برای آن تا بحال اندیشیده نشده و نه آنرا از دین استخراج میکنیم و نه تبیین. اکثر علما و منبری های ما به فکر گریاندن مردم هستند اما به فکر شادی مردم نیستند. این افسردگی بالای 15 و 16 درصد در جامعه طبیعتا در رأی مردم و نوع مشارکت مردم تاثیر می گذارد و بعد هم نتیجه اش را در جشن پیروزی انتخابات می‌بینیم که چطور عقده ها خالی می شود اینها نشان میدهد که برای نیازهای مختلف جامعه که یک نمونه اش این موضوع هست فکر جدی بشود همانطوری که در متون اسلامی هم پیشبینی های لازم هم انجام شده. وی در در پاسخ به این سوال که جناح رقیب هم در همین سیستم و فضای سیاسی فعالیت می کند چرا در جذب آراء خاکستری موفقتر ظاهر شده است گفت؟ جریان مقابل هیچ راهکاری برای این مسئله ندارد فقط از لیبرالیسم فرهنگی و آزادی محدود برای بروز این نیازها استفاده می کند اما اینکه این شادی آیا منطبق بر ارزشها و منافع مردم هست کاری ندارد . آنها هم بی برنامه هستند و فقط به کنسرت و موسیقی و تبلیغ و ترویج نمادهای این مسئله مثل آقای شجریان می چسبند که خودشان را طرفدار این نوع شادی جلوه بدهند اما عملا آنها هم کاری برای آن نکردند.
اصولگرایان باید نتایج انتخابات را آسیبشناسی کنند
دبیرکل حزب ایران زمین گفت: کسانی که برای انتخاباتهای قبلی برای جبهه اصولگرایی مدل طراحی می کردند بهتر است به کناری روند و عرصه تصمیم گیری را واگذار کنند به مجموعه ای که با مشی اعتدال و اندیشه مبتنی بر خرد جمعی در حوزه تصمیم گیری رفتار می کنند.ابوالقاسم رئوفیان دبیر کل حزب اسلامی ایران و عضو سابق جبهه ایستادگی در گفت وگو با خبرنگار سیاسی الف پیرامون استراتژی اصولگرایان برای جلوگیری از تکرار نتایج انتخابات سالهای اخیر گفت: آنچه که در انتخابات های 94 و 96 شاهدش بودیم معلول علتهایی است که چنانچه آسیبشناسی نشوند طبیعی است که شرایط به همین منوال رقم خواهد خورد.وی در ادامه با اشاره به اینکه از دو منظر باید به نتایج این انتخابات نگریست افزود: یکم کسانی که در اردوگاه اصولگرایی انتخابات را مدیریت می کنند و دوم نحوه ی رفتار و نوع برخوردی که با عوامل پیرامونی صورت میگیرد که این هم به عبارتی از ازناحیه همان جمع محدودوانگشت شماری است که باروحیه زیاده خواهی وخودشیفتگی جامعه اصولگرایی رادارند به ورطه نابودی می کشانند. رئوفیان در ادامه اظهار داشت: درخصوص عامل اول معتقدم که عناصر تصمیم گیرنده الینه شده وبلحاظ همین نوع تفکراز حقیقت اصولگرایی فاصله گرفته اند وسازو کارانتخابات رادردایره محدود و بسته تعریف کرده و باشعار انقلابیگری ناخواسته به اصو لگرایی ضربه زده وازآنجاکه متاسفانه این نحوه رفتاردرآنان نهادینه شده است نمیتوانندخودشان راتغییردهندوبه اقتضاءزمان ومکان تصمیم بگیرند.
بیشتر بخوانید
از هنگام پایان انتخابات در روز بیست و نهم اردیبهشت مهمترین مسئله پس از تایید صحت انتخابات و برپایی مراسم تنفیذ و تحلیف رییس جمهوری، معرفی اعضای کابینه جدید به مجلس شورای اسلامی برای تعیین اعضای دولت دوازدهم است. تا کنون از سوی منابع فهرست ها و گمانه زنی های مختلفی منتشر شده است. به نظر می رسد بیشتر حدس و گمانه زنی ها مربوط به تیم اقتصادی دولت و وزارت کشور می باشد. در این باره حسن روحانی ماه قبل برشایسته سالاری، جوانتر شدن کابینه و تاکید بر سابقه همکاری گذشته در انتخاب اعضای کابینه تاکید کرده بود.
روحانی، 11 اردیبهشت زمان ایام تبلیغات انتخاباتی درباره وزرای دولت دوازدهم گفت: معمول نیست که اسامی وزرای دولت بعدی مطرح شود چون باید تقدیم مجلس شود و آنها رای بدهند و پیش از آن باید هماهنگی‌های دیگری صورت بگیرد. آنچه می‌توانم بگویم این است که اساس ما بر شایسته‌سالاری است و بحث جناح یا دسته‌بندی مطرح نیست.
رئیس جمهور افزود: در کابینه جوان یا غیرجوان بودن خیلی مطرح نیست؛ اصل توانمندی و شایستگی است. این نامزد انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد: کابینه بعدی نسبت به این کابینه تغییر خواهد یافت و سن کابینه کمتر خواهد شد. برنامه ما این است که 5 سال سن مدیریت را جوانتر کنیم. وی افزود: دوست بودن یا نبودن افراد در سمت گرفتن خیلی مطرح نیست منتهی افرادی که در گذشته سابقه همکاری داشتیم و آشنایی داریم بیشتر جایگاه دارد.در این اصلاح طلبان تاکید بسیاری بر تغییر کابینه دولت دوازدهم دارند. به عنوان مثال عباس عبدی معتقد است: در حال حاضر ترکیب مجلس تغییر کرده است، رای انتخابات ۲۹ اردیبهشت گویا است پس طبیعی است که به همین تناسب چهره کابینه نیز عوض شود. عبدی تاکید کرد: منظور از عوض شدن چهره کابینه تغییر اصل نیست بلکه منظور این است نیروهایی که ۳۰ الی ۴۰ سال است در پست‌های مدیریتی حضور دارند نیاز نیست مجدداً مقام ویژه‌ای داشته باشند. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب عنوان کرد: کابینه دوازدهم باید ترکیب جوان‌تری داشته باشد و روحانی حداقل باید سن کابینه را ۱۰ سال کاهش دهد.اکبر ترکان نیز با بیان این که آن چه مردم از رییس جمهوری انتظار دارند، تغییر است، گفت: دولت اول آقای روحانی در دولت دوازدهم باید کامل‌تر شود بنابراین نیاز به نیروهای بهتر و البته نیروهای جوان تر است.در ادامه به واکنش برخی از اعضای کابینه نسبت به حضورشان در دولت بعدی در حاشیه جلسه هیات دولت اشاره شده است:
مصطفی پورمحمدی/ وزیردادگستری: درباره حضور در کابینه بعدی هنوز با من صحبتی نشده است. بحث جدی اکنون در دولت این است که در این سه ماه باقی مانده همه با جدیت تلاش کنیم تا وعده ها و برنامه های داده شده نهایی شود و ان شاءالله این دوره را با خوبی به پایان ببریم. معصومه ابتکار/رئیس سازمان محیط زیست: احتمال حضورم در شهرداری تهران شایعه رسانه‌ها است. سیدرضا صالحی امیری/ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی: ما برنامه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را تدوین و حتی مکتوب کردیم و در کتاب برنامه‌های رییس جمهور نیز آمده است. هرکس در کرسی وزارت باشد باید برنامه‌ها و سیاست‌هایی که رییس جمهور به مردم وعده کرده را پیگیری کند. محمدرضا نعمت زاده/ وزیرصنعت و معدن: در این رابطه با کسی صحبت نشده هنوز خیلی زمان مانده اجازه دهید به زمان آن برسیم. عباس آخوندی/ وزیر راه و شهرسازی: خیلی برای این مساله زود است. فهمی از مسائل عمده در حمل و نقل و شهرسازی داریم و در این زمینه درک مشترکی در دولت ایجاد است در حوزه حمل و نقل ریل و حومه مساله مهمی است و صندوق توسعه حمل و نقل هم مهم است هر کسی وزیر راه شود باید این مسائل را پیگیری کند. در حوزه مسکن هم خانه اولی‌ها و مسکن‌های حومه شهرها مهم است و هر کسی وزیر باشد اگر به این مسائل توجه نکند به حاشیه رفته است.
فخرالدین دانش آشتیانی/ وزیر آموزش و پرورش: فعلا در مورد این موضوع صحبتی نشده است. سه ماه از دولت باقی است و خود رییس جمهور در این مورد تصمیم میگیرد.
محمدباقر نوبخت/ سخنگوی دولت: این صحبت من را به یاد کاندیداهایی می‌اندازد که برای ثبت‌نام به وزارت کشور می‌رفتند و از آنها درباره دولت آینده‌شان پرسیده می‌شد و اظهار نظر می‌کردند.
بیژن زنگنه/وزیرنفت: چه سرکار باشیم و چه سرکار نباشیم پاسخگو خواهیم داد، در حال حاضر هم که سرکار هستیم. سیاست ما در دولت آینده همین خواهد بود و با قدرت بیشتر ادامه خواهیم داد.
در ادامه به برخی از گمانه زنی ها که توسط رسانه ها، نمایندگان و … مطرح شده اشاره می شود.
موسوم تغییر کابینه؟
اولین گزینه احتمالی تغییر محمدرضا نعمت زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت است. وزیر 72 سالهای که خود نیز علاقه‌ای به حضور در دولت ندارد. او احتمالا جای خود را به وزیری جوان تر خواهد داد. وزیر کشور دیگر گزینه احتمالی تغییر در دولت دوم روحانی است. رحمانی فضلی وزیر اصول‌گرای روحانی احتمالا جای خود را به یک اصلاح طلب خواهد داد. بسیاری از حامیان روحانی به این خاطر از وزیر روحانی رضایت ندارند و خواستار تغییر او هستند. اتفاقی که به نظر می‌رسد روحانی نیز مایل به انجام آن است. محمد شریعتمداری، مجید انصاری و عبدالواحد موسوی لاری گزینه‌های احتمالی جانشینی رحمانی فضلی هستند. آموزش و پرورش دیگر وزارت‌خانه‌ای است که به احتمال زیاد موسوم تغییر در آن وزیده خواهد شد. ماجرای دختر وزیر آموزش و پرورش دولت یازدهم و سند 2030 باعث شده است تحلیل‌گران سیاسی بر این باور باشند که فخرالدین احمدی دانش‌آشتیانی در دولت دوازدهم عهده دار وزارت آموزش و پرورش نخواهد بود. محمد علی نجفی گزینه مطرح برای این وزارتخانه است. وزارت علوم، وزارت‌خانه‌ای است که روحانی برای آن 5 نامزد به مجلس معرفی کرده است. محمد فرهادی بعد از وزیر استیضاح شده علوم یعنی فرجی دانا سکان هدایت این وزارت را به دست گرفت. حالا ناظران سیاسی بر این باور هستند که روحانی در مجلس دهم که مجلس اعتدالی‌هاست وزیر علوم مطلوب خود را معرفی می‌کند. جعفر توفیقی، محمد علی نجفی و فرجی دانا می‌توانند گزینه‌های روحانی برای وزارت علوم باشند.
بیشتر بخوانید
رفتار پوپولیستی نامزدها، جمله عجیب اشتون و مقایسه انتخابات ۸۸ و ۹۶ درمناظره «تحلیل جامعه‌شناسی آرای مردم در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری» با حضور ابراهیم فیاض و تقی آزادارمکی دو عضو هیأت علمی دانشگاه تهران برگزار شد.
امید کرمانی‌ها: نامزدهای مختلف انتخابات ریاست جمهوری در این دوره تلاش کردند تا با ساختن دوقطبی های گوناگون همچون 4 درصدی و 96 درصدی، فقر و اشرافی گری، آزادی و خفقان آرای اقشار هدف را به سمت خود متمایل کنند اما غافل از اینکه فردای انتخابات این دوقطبی ها چه آثاری را بر جامعه خواهد گذاشت. برخی معتقدند این دوقطبی ها در درازمدت انتظارات انباشته ای را در جامعه به وجود می آورد که اگر مورد رسیدگی قرار نگیرد بعد از مدتی امکان دارد فوران کند. البته هستند کسانی که می گوید جامعه ایران وارد دوره ای جدید از سیاست ورزی شده است. بر همین اساس خبرگزاری خبرآنلاین با هدف ارائه تحلیلی آکادمیک و جامعه شناسانه از نتیجه انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم میزبان تقی آزاد ارمکی جامعه‌شناس و استاد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران و ابراهیم فیاض پژوهشگر حوزه جامعه‌شناسی و انسان‌شناسی و دانشیار گروه مردم شناسی دانشگاه تهران بود و در میزگردی آنلاین به بحث و واکاوی آراء مردم پرداخت.تقی آزادارمکی می گفت:در انتخابات ایران اتفاقی که می افتد نیروی جدید تولید و انتظارات در متن اجتماع انباشت می شود که اگر مورد رسیدگی قرار نگیرد، این مسئله می تواند نابسامانی های جدیدی را برای جامعه ایرانی ایجاد کند. مثلا اینکه شاید در آینده اعتصاب های کارگری داشته باشیم.
ابراهیم فیاض نیز معتقد بود: دوگانه یا دوقطبی در انتخابات وجود نداشت چون هر دو طرفش پوپولیست بود اما مردم عادی تجسس می کنند برای اینکه چیزی را پیدا کنند تا با آن جلو بروند. پس مشکلی ما این است که نتوانستیم جامعه خودمان را بفهمیم و بگوییم در این جامعه دارد چه اتفاقی می افتد.این دو استاد دانشگاه تهران که به گفته خودشان همواره در دانشگاه وقتی فرصتی به دست می آورند به اتاق های یکدیگر می روند و درباره مسائل مختلف جامعه بحث و تبادل نظر می کنند در کنار تفاوت دیدگاه هایی که داشتند روی موضوعاتی نیز با یکدیگر همنظر بودند. هر دو بر این باور بودند که با پایان یافتن انتخابات 96، شانس سیدابراهیم رئیسی برای ریاست جمهوری نیز سوخت اما حواشی انتخابات او را رها نخواهد کرد و موقعیت سیاسی اش را تغییر خواهد داد، به طوری که او نمی تواند به موقعیت قبل از انتخابات ریاست جمهوری برگردد. مشروح این مناظره را در ادامه بخوانید.
خبرآنلاین: اگر بخواهیم انتخابات سال 88 و 96 را مقایسه کنیم، در هر دو انتخابات شاهد دو قطبی بودیم. تحلیل شما از فضای قبل و بعد این دو انتخابات چیست؟
تقی آزاد ارمکی: در این یک دهه باید سه اتفاق مهم سیاسی را مقایسه کنیم. هر سه این اتفاقات یعنی انتخابات 88، 92 و 96 پوپولیستی، سرعتی، هیجانی و از قاعده بازی‌ای که نظام سیاسی برای خودش تعریف کرد، خارج شد. به طوریکه خیلی جاها فضا نقد نظام جمهوری اسلامی از درونش بیرون آمد. به ویژه سال های 88 و 96 که این ویژگی ها خیلی شاخص است. نامزدهایی که در صحنه حضور داشتند از قاعده نظام جمهوری اسلامی خارج شدند و از کلیت نظام جمهوری اسلامی عبور کردند و در واقع خود جمهوری اسلامی از بالا یعنی روحانیت تا کف آن یعنی زندگی مردم به چالش گرفته شد ولی این سه حادثه با هم یک تفاوتی دارد. در سال 88 و 96 گفتمان رقیب، گفتمانی است که فقر را توجه می کند، نگاه از نقد دولت و نظام سیاسی و عدم کارآمدی فضای سیاسی است. یعنی وقتی مهندس موسوی در مقابل احمدی نژاد قرار می گیرد، دقیقا می گوید سیستم تو کارایی کافی را ندارد. سال 96 هم کسانی که در مقابل آقای روحانی قرار می گیرند دقیقا همین حرف را می زنند یعنی می گویند دولت یازدهم ناکارآمد و فشل است، به لحاظ اقتصادی و اجتماعی کارکردش خوب نیست و بحث نا به سامانی و فقر مطرح می شود. رقیب کسی است که از بیرون وضعیت موجود را مورد نقد قرار می دهد. 92 کمی از سال های 96 و 88 متفاوت است.
فیاض: قالیباف که رفت و راحت شد. او حرف هایش را زد و فحش هایی که باید می داد، داد و الان رفت. بداخلاقی که کرد و متأسفانه هیچ کس نقدش نکرد. اتفاقا یکی از دلایل عقب ماندگی نخبگان همین است که شهردار تهران ضد شهردار بود چون حرف هایی کاملا ضد شهر و شهروندی و مطرح کرد. مشکلی که ما داریم یک مشکل بنیادین است. اگر پارادایم عقب ماندگی را در نخبگان سیاسی، فکری و آخوند، دانشگاهی نبینیم نمی توان متوجه ماجرا شد و همیشه هم باید از جامعه ترسید. سال 92 نامزدها با همدیگر مشغول افشاگری درون نظام بودند. درون نظام را داشتند مورد سئوال قرار می دهند. خلوت جمهوری اسلامی را آنجا به چالش می گیرند. آنجاست که یک هیجان عمده اجتماعی ایجاد می شود. تفاوت دیگر آن است که اولی و تاحدودی دومی سیاسی هستند اما سومی اجتماعی است. بازی انتخابات 96 خیلی اجتماعی بود تا سیاسی. البته بازیگرانش سیاسی هستند ولی بازی اجتماعی کردند و مفاهیم و موضوعاتی که مورد چالش قرار می گیرد و طرح می شود اقتصادی-اجتماعی و فرهنگی-اجتماعی است. این به نظرم یک اتفاق نادری است که در جمهوری اسلامی افتاد و انتخابات 96 محل ظهور حوزه اجتماعایات و تنوع گروه های اجتماعی، مسائل اجتماعی و آسیب های اجتماعی است. بحث آسیب های اجتماعی خیلی مطرح شد، دولت ناکارآمد، فقر، ناامیدی، گرفتاری های اجتماعی، اشتغال و تحصیل کرده های بیکار، یعنی موضوعات خیلی خیلی ماهیت اجتماعی داشت. اینجاست که یک ذائقه نسبتا مدرنی در این عرصه ظهور کرد که من خیلی از نظر جامعه شناس خوشحالم چون رأی ما دارد تبدیل به یک اتفاق اجتماعی و یک منش و رفتار اجتماعی می شود که می تواند نهایتا به بحث دموکراسی اجتماعی هم بیفزاید.
فیاض: ما به عنوان نسل انقلاب معتقدیم دارد، انقلاب ادامه پیدا می کند. یعنی چیزی نیست جز انقلاب. چون انقلاب را نشناختیم، نخبگان را دائم آب می برد یعنی نمی توانند درک کنند مردم دارند چه کار می کنند. همان مردمی که انقلاب کردند همچنان دارند پیش می روند اما نخبگان انقلاب نکردند چه آخوندش و چه دانشگاهیش.
بیشتر بخوانید
ضرب‌المثل معروفی هست که میگوید «شکست، یتیم است»؛ وضعیت اردوگاه انتخاباتی اصولگرایان، امروز با کمی تساهل و تسامح مصداق روشن این داستان است.
اصولگرایانی که هفته گذشته این موقع، با اعلام نتیجه انتخابات، رؤیای ریاست جمهوری را از دست رفته دیدند و حال در «روز روشن» و «چراغ به دست» دنبال مقصر و مسئول این ناکامی می‌گردند. البته بسیار ی از اصولگرایان نتیجه انتخابات را پذیرفته اند اما برخی دیگر با «خوانش های ناروا» می کوشند نتیجه انتخابات را به مسائل دیگر فرافکنی کنند.با اینکه هر طیف از اصولگرایان از دریچه چشم خود به این هزیمت می‌نگرد، اما دو رویکرد بر عموم صداها و تحلیل‌ها غلبه دارد. دو رویکردی که اتفاقاً هر چه می‌گذرد، صریح‌تر و مصمم‌تر حرف می‌زند و اگر همین گونه پیش برود، بعید نیست به چالشی جدی در این اردوگاه تبدیل شود. چه یک سوی میدان، میدانداران رقابت‌های اخیر هستند که با پهن کردن فرش قرمز پیش پای سید ابراهیم رئیسی، او را به میدان رقابت دعوت کرده و در دو ماه گذشته با حمایت‌های همه‌جانبه مادی، معنوی، سیاسی و رسانه‌ای او را پشتیبانی کردند و حال معتقدند دلایل شکست‌شان بیرون این اردوگاه و ساز و کارهایش نهفته است؛ کلیدواژه مستعمل این گروه «تخلف» در انتخابات از سوی رقیب بویژه دولتمردان است؛ چنان که حتی شخصیت‌هایی مانند آیت‌الله موحدی کرمانی دبیرکل جامعه روحانیت مبارز با التجا به آیت‌الله احمد جنتی دبیر شورای نگهبان، مدعی جابه‌جایی میلیونی آرا شده و سید احمد خاتمی، خطیب موقت نماز جمعه تهران از پشت تریبون نماز جمعه خواستار رسیدگی جدی و محاکمه «مقصران» شده است. پیشتر روزنامه کیهان فردای روز برگزاری انتخابات با تیتری سرخ رنگ بر «تخلفات» تأکید کرده بود و رئیس ستاد ابراهیم رئیسی هم در نامه‌ای به وزارت کشور، خواستار رسیدگی به موضوعاتی از این دست شده بود.
عمده این اظهارات اما روز پنجشنبه در نخستین همایش «جبهه مردمی نیروهای انقلاب» مطرح شد؛ جبهه‌ای که نخستین تکیه‌گاه سیاسی سید ابراهیم رئیسی محسوب شده و بدنه ستادی او را تزریق کرد. در همین نشست بود که آیت‌الله موحدی کرمانی با «حلال» دانستن 16 میلیون رأی ریخته شده به سبد رئیسی، تلویحاً آرای ریخته شده به سبد حسن روحانی را دست‌کم شبهه‌دار توصیف و عنوان کرد آرای رئیسی 3 میلیون بیشتر و آرای روحانی دو میلیون کمتر بوده است. او البته هیچ سندی برای گفته خود مطرح نکرد اما تأکید کرد جبهه مردمی در این انتخابات اشتباهی نداشت. به گزارش فارس، حجت‌الاسلام محمدحسن رحیمیان رئیس شورای مرکزی «جبهه مردمی نیروهای انقلاب» هم از «جبهه 16 میلیونی» سخن گفت و تأکید کرد: عده‌ای فکر می‌کنند در این انتخابات شکست خوردیم، ولی در مقابل رسوایی تخلفات گسترده و خرید رأی و دین‌فروشی طرف مقابل شکستی رخ نداده است. او با اشاره تلویحی به یادداشت حسین شریعتمداری مدیر مسئول کیهان بعد از اعلام نتیجه، گفت: ما از اول هم می‌گفتیم که اگر چنانچه نامزدی در مقابل رئیس جمهوری مستقر پیروز می‌شد، این یک معجزه بود، چون این طرف 40 روز فرصت تبلیغ داشت ولی طرف مقابل 4 سال دولت و تریبون در دستش بود و همه ابزار قدرت و تبلیغ را در دست داشت.
وی ادامه داد: «طرف مقابل به هر وسیله‌ای متوسل شده تا حتی آرای سیاه را به خود جذب کند، ولی این طرف روی اصول و ارزشها پافشاری کرده است و 16 میلیون رأی مؤمنانه خالص به دست آورده است.» رحیمیان توضیح نداد منظورش از «آرای سیاه» چیست؟ اما در عین حال گفت: بخش بزرگی از آن 23 میلیون رأیی که طرف مقابل به دست آورد، متعلق به انقلاب و نظام است و آنها این‌طور تشخیص و رأی دادند؛ مرزبندی ما بین انقلابی و ضدانقلاب است و آنهایی که غیرانقلابی هستند یا در مصداق تشخیص اشتباه داده‌اند را از خودمان می‌دانیم و باید جذب‌شان کنیم.
البته هم وزارت کشور و هم شورای نگهبان به این ادعاها پاسخ دادند؛ چنانکه آیت‌الله احمد جنتی دبیر شورای نگهبان در جلسه هیأت رئیسه مجلس خبرگان رهبری به صراحت تأکید کرد «بنده سلامت انتخابات را تأیید می‌کنم که خیلی خوب بود» به گزارش ایسنا، او در پاسخ به شبهه «تخلفات» نیز گفت: تخلفاتی هم صورت گرفته که بر اساس گزارش‌های ناظران از دور و نزدیک و برخی گزارش‌های مردمی بوده است و شورا نیز حسب مورد به مسأله ورود داشته است. البته بخشی از تخلفات، طبیعی است و در همه دوره‌های انتخابات اعم از مجلس و ریاست جمهوری بوده است. عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان هم تصریح کرده «تخلفات جزئی بوده و تخلف مهمی که نیاز به متوقف کردن روند انتخابات داشته باشد، رخ نداده است.»
«جمنا» متهم ردیف اول شکست
فارغ از پاسخ‌های نهاد ناظر بر انتخابات، اصولگرایان میانه‌رو و چهره‌هایی که یا در مجموعه «جمنا» نبودند یا به ساز و کار این نهاد انتقاد داشتند، مسبب اصلی شکست رئیسی را خود اصولگرایان می‌دانند. چنان که پیام فضلی‌نژاد یکی از نویسندگان روزنامه کیهان در توئیتر خود نوشت: «قهر با نتیجه انتخابات با هر تفسیری مقدمه روگردانی از مردم است؛ اشتباهی ویرانگر که آخرین امیدها به واقع‌گرایی اصولگرایی را بر باد میدهد.» او بعد از اعلام نتیجه انتخابات هم در تحلیل نتایج نوشته بود: «دور از انتظار نبود: رأی آقای قالیباف جذب نشد؛ ابتذال تتلو فاجعه آفرید و انرژی جنبش دو روز آخر هدر رفت؛ میرسلیم کنار نرفت و یک اوج و فرود سریع.» محمد مهاجری، دیگر چهره اصولگرا از زاویه دیگری به شکست جریان متبوعش در انتخابات نگریست و در یادداشتی نوشت: «چهارسال پیش کل رأی کاندیداهای اصولگرا در انتخابات ریاست جمهوری 15 میلیون بود. امسال هم خودمان را کشتیم.
بیشتر بخوانید
کوتاه نمی‌آید، میگوید جواب همه حرف‌هایی را که در این مدت زده شده، به‌موقع خواهد داد تا در حافظه مردم ماندگار شود. وزیر نفت در نشستش که در حاشیه امضای قرارداد ساخت داخل لوله‌های مغزی CRA همراه با انتقال دانش فنی و فناوری ساخت بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت‌های TUBACEX اسپانیا و فولاد اصفهان برگزار شده بود، گفت: این‌طور نیست که هرکسی هر حرفی خواست بزند و بعد بگویید صلوات بفرستید، ما رها نمی‌کنیم، چه سرکار باشیم و چه سرکار نباشیم، پاسخ خواهیم داد، درحال‌حاضر هم که سر کار هستیم. زنگنه گفت: مردم باید بدانند چه کسی به حرفی که می‌زند پایبند است. سیاست ما در دولت آینده همین خواهد بود و با قدرت بیشتر ادامه خواهیم داد.
صبر کردیم تا تهمت انتخاباتی‌بودن نزنند
بیژن زنگنه با بیان اینکه قرارداد یادشده می‌توانست قبل از انتخابات امضا شود، بیان کرد: من به دو دلیل موافق نبودم این قرارداد قبل از انتخابات امضا شود؛ یکی از این دلایل این بود که اهمیت امضای این قرارداد در غوغای انتخابات گم می‌شد و دلیل دیگر این بود که اگر این قرارداد قبل از انتخابات امضا می‌شد، عده‌ای می‌گفتند تبلیغی برای ریاست‌جمهوری است.
عزت ایران در انتخابات ریاست‌جمهوری تمدید شد
به گزارش خبرگزاری‌ها، وزیر نفت با بیان اینکه عزت ایران در انتخابات ریاست‌جمهوری تمدید شد، افزود: ملت ایران نشان داد از نظر سیاسی پخته‌ترین و عاقل‌ترین ملت در منطقه است، درحالی‌که در خیلی از کشورها ملتی تشکیل نشده و مردم به‌صورت قومی و قبیله‌ای رأی می‌دهند، مردم ایران بر مبنای یک دیدگاه روشن از آینده اجتماعی، اقتصادی و سیاسی خود و فرزندان‌شان رأی دادند. زنگنه ادامه داد: روشنفکران منطقه غبطه چنین مشارکتی را برای کشور خودشان می‌خورند. ایران از نظر درک سیاسی کشور اول منطقه است و انتخابات یادشده انتخاباتی فراتر از انتخاب رئیس‌جمهور و انتخاب راه چگونه‌زیستن بود. وی با تأکید بر اینکه ایران تمایل دارد با دنیا در تعامل و دوستی باشد، تصریح کرد: بسیاری از افراد می‌گفتند بعد از تحریم توجه به ساخت داخل کم می‌شود که من پاسخ دادم بعد از تحریم به ساخت داخل توجه خواهد شد. اگر درحال‌حاضر تحریم‌ها وجود داشتند، نمی‌توانستیم لوله‌های CRA را بسازیم. صفر تا صد این لوله‌ها کمتر از سه سال در داخل کشور ساخته خواهد شد و می‌توانیم صادرات CRA را به منطقه داشته باشیم. وزیر نفت با بیان اینکه از دوسال‌و‌نیم پیش قرارداد ساخت ۱۰ قلم کالای اساسی صنعت نفت امضا شد، گفت: یکی از مهمترین این قراردادها CRA بود که ارزش این قرارداد بیش از پنج‌هزارو ٥٠٠ میلیون یورو است. زنگنه درباره ساخت CRA توضیح داد: برای ساخت این لوله‌ها مناقصه برگزار شد که در این مناقصه فولاد اصفهان و توباچک اسپانیا برنده شدند. ما باید از این شرایط استفاده کنیم، شرایطی است که شرکت‌های خارجی در زمینه‌های مختلف ساخت تجهیزات مشارکت می‌کنند.
وزارت نفت لج‌باز نیست
وی ادامه داد: من در زمان انتخابات متوجه شدم چرا عده‌ای با قراردادهای جدید نفتی مخالفت می‌کردند. این افراد واقعا کشور را عقب انداختند و به مردم ضرر زدند. البته افرادی بودند که انتقادهای آنها دلسوزانه بود و ما می‌پذیرفتیم. برخی گفتند وزارت نفت ۵۵ دفعه قراردادهای جدید نفتی را اصلاح کرد. من پاسخ دادم این موضوع نشان میدهد ما لج‌باز نیستیم، البته قراردادها ۵۵ دفعه اصلاح نشد. من هر بار که قراردادها اصلاح می‌شدند، عددی روی آنها می‌گذاشتم که این نشان‌دهنده تعداد دفعات نبود.
مشکل قراردادهای نفتی در انتخابات حل شد
زنگنه همچنین در ادامه با اشاره به قراردادهای جدید نفتی، گفت: بخش مهمی از موانع اجرای قراردادها در ۲۹ اردیبهشت برطرف شد.
تولید ایران در اوپک کاهش پیدا نمی‌کند
وزیر نفت همچنین در جمع خبرنگاران با اشاره به جلسه پیشِ‌روی اوپک، اظهار کرد: فعلا بحثی درباره کاهش میزان تولید وجود ندارد؛ اما ممکن نیست تولید ایران کاهش داشته باشد. زنگنه افزود: بحث اصلی اوپک درباره تمدید توافقی است که در نوامبر انجام شد. به نظر می‌رسد درباره اصل تمدید بین اوپک و غیراوپک اجماع وجود دارد. بحث‌ها بیشتر درباره مهلت و دوره تمدید و اینکه تمدید برای چه مدتی باشد، است. وی با بیان اینکه ایران پیشنهاد خاصی ندارد، تصریح کرد: ما مشکلی برای تمدید نداریم و هرچه اکثریت آمادگی داشته باشند موافق هستیم. احتمالا تمدید برای شش یا ۹ ماه صورت بگیرد. فعلا بحثی درباره کاهش میزان تولید نیست، مگر اینکه بحث جدیدی مطرح شود. وزیر نفت درباره موضع عربستان نیز اظهار کرد: علائمی که وجود دارد مبنی بر این است که عربستان مایل است قیمت‌ها بالا باشد. وزیر نفت همچنین در واکنش به اعترافات ع. ز. از متهمان پرونده بابک زنجانی گفت: الان از چیز جدیدی خبر ندارم.
خودکفایی ایران در زمینه ساخت لوله‌های CRA
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران نیز در این مراسم با اشاره به امضای قرارداد ساخت داخل لوله‌های CRA، اظهار کرد: با امضای این قرارداد به ارزش ۶۳۰ میلیون دلار صفر تا صد ساخت لوله‌های CRA در داخل ایران انجام می‌شود. علی کاردر با بیان اینکه لوله‌های CRA برای نخستین‌بار در ایران تولید می‌شود، با اشاره به ۱۰ قلم کالای اساسی صنعت نفت در کشور در هر سال اظهار کرد: قرارداد هفت گروه کالایی امضا شد و در مرحله ساخت نمونه، ساخت انبوه و تست میدانی قرار دارد. قرارداد امروز هشتمین قراردادی است که از گروه ۱۰ قلم کالای اساسی امضا می‌شود. با امضای این قرارداد صفر تا صد لوله‌های CRA داخل ایران ساخته خواهد شد و ایران به‌عنوان اولین کشور در منطقه سازنده این لوله‌ها می‌شود.
احداث ۳ مجتمع جدید تولید لوله‌های گاز ترش
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران درباره ارزش قرارداد يادشده، توضیح داد: ارزش این قرارداد ۶۳۰ میلیون دلار یا ۵۵۶ میلیون یورو و میزان ساخت آن ۶۰۰ کیلومتر است. کاردر از ساخت سه مجتمع صنعتی جدید برای ساخت لوله‌های CRA خبر داد و افزود: در راستای ساخت این لوله‌ها یک مجتمع جدید در فولاد اصفهان و دو مجتمع صنعتی جدید در کیش با مشارکت ۵۰درصدی اسپانیا و ۵۰۰درصدی فولاد اصفهان ساخته خواهد شد.
بیشتر بخوانید
رییس هیات نظارت بر انتخابات شورای شهر و روستا استان تهران با بیان اینکه در شمارش آرای پنجاه نفر اول هیچ تغیری در نتیجه پیشتر اعلام شده بوجود نیامد، گفت: در برخی موارد شاهد این بودیم که چند رای بیشتر به نام آقای چمران ثبت شده بود که با توجه به جزئی بودن آن، به مسئله ورود نکردیم. علیرضا رحیمی در گفت‌وگو با خبرنگار پارلمانی ایلنا با اشاره به آخرین وضعیت رسیدگی به شکایت‌های لیست خدمت نسبت به نحوه برگزاری انتخابات شورای شهر تهران اعلام کرد: اعضای لیست خدمت مدعی عدم حضور ناظران مورد تایید شورا در مرحله تجمیع آرا بودند و می‌گفتند که نظارتی براین انتخابات نداشته‌اند و از این رو نسبت به نحوه شمارش آرا مطمئن نبودند.او گفت: بر این اساس اعضای لیست خدمت دیداری با رییس مجلس شورای اسلامی داشتند که آقای لاریجانی طی تماس با اعضای هیات نظارت خواستار رسیدگی به این مسئله شدند.
رئیس هیات نظارت بر انتخابات شوراها در استان تهران یادآور شد: با وجود اینکه نگاه و باور ما این است که همه شکایت‌ها باید درچارچوب قانون و براساس شرایط قانونی مطرح شده و مورد رسیدگی قرار گیرند، با توجه به درخواست رییس مجلس، هیات مرکزی نظارت بر انتخابات شورای شهر در استان تهران و همچنین شهر تهران در جلسه‌ای مشترک آرای نفرات اول تا پنجاهم را به صورت رندوم مورد بررسی قرار داده و به ویژه آرای آقای چمران را مجدداً تطبیق دادند تا اگر احیاناً رای به اشتباه برای ایشان کم یا زیاد شده مشخص شود.
نماینده مردم تهران در مجلس دهم خاطرنشان کرد: این جلسه امروز که با حضور رییس کمیته IT ستاد انتخابات کشور در هیات مرکزی نظارت بر انتخابات برگزار و صورتجلسه آن تهیه شد، علی‌رغم تطبیق متعدد آرا به صورت رندوم هیچ‌گونه تغییری در نتیجه‌ای که پیشتر اعلام شده بود و درسامانه وزارت کشور تجمیع شده بود رخ نداد و حتی یک مورد مغایرت پیدا نشد و حتی در برخی موارد شاهد این بودیم که چند رای بیشتر به نام آقای چمران ثبت شده بود که با توجه به جزئی بودن آن، به مسئله ورود نکردیم.
رییس هیات نظارت بر انتخابات شوراها در استان تهران تصریح کرد: نگاه ما این است که مرجع ارائه شکایات و اعتراض‌ها، هیات‌های نظارت استانی و همچنین هیات مرکزی نظارت بر انتخابات شوراها است و اگرچه مراجعه به مسئولان و حتی روسای قوا برای احقاق حق هیچ‌گونه منعی ندارد اما به هرحال این نحوه طرح شکایت در قانون رسمیت ندارد.او گفت: با این همه و با وجود اینکه از نتیجه انتخابات اطمینان داشته و این نتیجه به صورت رسمی مورد تایید ناظران و برگزارکنندگان رسیده و هیات نظارت و اجرایی به صورت مشترک آن را امضا کرده‌اند و نیاز به بازنگری نبود، صرفاً به خاطر اطمینان‌بخشی این بازنگری صورت گرفت و از سوی تمام حضار متشکل از هیات نظارت و اجرایی تعیین و صورتجلسه شد. رحیمی تصریح کرد: با توجه به اینکه مراحل اهراز حویت و اعلام نتایج به صورت الکترونیکی به سامانه وزارت کشور ارسال می‌شد تمامی موارد مربوط به بازنگری با حضور رئیس کمیته IT وزارت کشور انجام شد و این نتیجه متعاقباً از سوی هیات نظارت نیز اعلام می‌شود.
بیشتر بخوانید
ر انتخاباتی برندگان و بازندگانی دارد؛ از میان این بازندگان اما برخی می‌توانند حیات سیاسی خود را در شأنی تازه از سر بگیرند ولی برخی هم هستند که مجبور می‌شوند برای همیشه از صحنه سیاست خداحافظی کنند.
مریم محمدپور: در بسیاری از کشورها، عمر سیاسی چهره‌های شاخص همیشگی نیست. برخی زودتر و برخی دیرتر، ولی به هر حال به بازنشستگی سیاسی فکر مي‌کنند. البته برخی چهره‌ها نيز حاضر نیستند به این راحتی پای خود را از زمین سیاست بیرون بکشند. اما پس از «نه» شنیدن‌های مکرر از افکار عمومی میفهمند که دیگر نمی توانند به حیات سیاسی خود آنطور که می‌خواهند، ادامه دهند.
البته رای نیاوردن چهره‌های شاخص، الزاما به معنی پایان اثرگذاری آنها در عرصه سیاست نیست. چه بسیار چهره‌هایی مانند حبیب‌الله عسکراولادی که با وجود عدم قرار گرفتن در معرض رای مردم یا شکست در انتخابات، تا آخرین روزهای عمر به عنوان یک چهره اثرگذار به حیات سیاسی‌شان ادامه دادند. اما برخی دیگر هم بوده‌اند که پس از یکبار حضور هیجانی در عرصه سیاست و عدم اقبال عمومی ترجیح داده‌اند بقیه عمر سیاسی خود را در سایه پی بگیرند. بازنشستگی سیاسی برخی از چهره‌ها نیز حتی اگر بلندمدت بوده، اما به بازگشت دوباره به عرصه سیاست انجامیده است. نمونه‌اش میرحسین موسوی که پس از دو دهه سکوت و بازنشستگی و پرهیز از حضور علنی در عرصه سیاست، سال 88 حضوری ناگهانی و جنجالی داشت.
اصلاح‌طلبان و اصولگرایانی که انتخابات به آنها وفا نکرد
انتخابات معمولا عرصه‌ای است که باعث می‌شود سیاستمداران بهتر متوجه زمان وداع خود با عرصه سیاست شوند. برخی البته پیام انتخابات را چندان خوب متوجه نمی شوند و مجبور می‌شوند با تکرار حضور خود در انتخابات و شنیدن پیام‌های «نه» متوالی، سرانجام عطای انتخابات را به لقایش ببخشند. از این دست چهره‌هایی که در انتخابات حضور یافته و به دلیل ضعف کمپین‌های انتخاباتی دیگر به عرصه انتخابات – به ویژه انتخابات ریاست‌جمهوری – بازنگشته‌اند، می‌توان به نمونه‌های متعددی اشاره کرد.یکی از مشهورترین این چهره‌ها که به دلیل توجه ویژه شبکه‌های اجتماعی به او، بیش از دیگر چهرههاي مغلوب در انتخابات مشهور شده، محسن رضایی است. حضور او در ادوار مختلف انتخابات که با انصراف در انتخابات 84 و باخت در دو انتخابات 88 و 92 همراه بود، باعث شد تا در سال 96 آنگاه که اصولگرایان در قالب جمنا می‌خواستند 10 نامزد خود برای انتخابات ریاست جمهوری را برگزیند، او نتواند جایگاهی بهتر از رتبه آخر را به خود اختصاص دهد. پیامی واضح به دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام که اعتبار کارت او برای حضور در عرصه انتخابات به اتمام رسیده و او بهتر است در موقعیت‌های دیگری کنشگری سیاسی را تجربه کند. در جبهه اصلاح‌طلبان هم چنین چهره‌هایی حضور دارند. نمونه‌اش مصطفی معین که در سال 84 به صحنه آمد و باخت. او پس از این شکست نه فقط شانس خود را برای نامزدی در هیچ انتخابات دیگری نیازمود، بلکه حتی به طور آشکار کمتر به اظهارنظر سیاسی پرداخت و بیشتر در محافل علمی سخنرانی کرد تا سیاسی.
سرنوشت متفاوت بازندگان انتخابات
صرف باخت در انتخابات البته باعث وداع چهره‌های سیاسی با عرصه انتخابات نمی شود. علی لاریجانی هم در سال 84 از رقبایش شکست خورد ولی شانس خود را در انتخابات مجلس آزمود و به اثرگذاری سیاسی اش همچنان ادامه میدهد. با این وجود حضور غیرموثر برخی دیگر از نامزدها مانند غلامعلی حدادعادل که در انتخابات ریاست جمهوری 92 انصراف داد و در انتخابات مجلس 94 شکست خورد، باعث شده تا کمتر کسی به نامزدی دوباره او در انتخابات بیاندیشد.وضعیتی مشابه او را سعید جلیلی هم دارد. بازنده انتخابات 92 هرچند سابقه زیادی در نامزدی در انتخابات ندارد، اما همان حضور ناموفق در انتخابات دوره یازدهم چنان برای همه آشکار بود که موجب شد از نامزدی او در انتخابات 96 استقبال نشود. پس از انصراف محمدباقر قالیباف در انتخابات 96 کم نیستند آنها که می‌گویند، او نیز به جمع چهره‌های سوخته انتخاباتی در ایران اضافه شده است. کاندیدایی که با شور و حرارت بالا به میدان آمد اما چنان با افت محبوبیت مواجه شد که در نهایت همراهانش او را ترغیب کردند از عرصه انتخابات کناره بگیرد تا تجربه شکست‌های انتخاباتی او در سالهای 84 و 92 تکرار نشود. حتی این روزها برخی معتقدند که حضور کم فروغ سیدابراهیم رئیسی در انتخابات و اشتباهات فاحش کمپین انتخاباتی او نیز می‌تواند عاملی باشد برای اینکه دیگر هیچ گاه اصولگرایان دوباره روی او برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری یا حتی مجلس حساب باز نکنند. رئیسی که سن و سال بالایی نداشته و برخی برای او خواب‌های دیگری برای پیشرفت در عرصه سیاست دیده بودند، حالا تبدیل به چهره ای شده که سقف حضورش در مناصب حکومتی همان عضویت در مجلس خبرگان رهبری و تولیت آستان قدس رضوی است.
بیشتر بخوانید
