سید روح الله خمینی فقه عالیملری مسئله سی اوزره جاواب وئررکن ده دوشونجه باخیمیندان قهره متوسل اولماغا چالیشار. او زامان منظور ائتدیگی قهر عملی، بوگون جمهوری اسلامی آدی آلتیندا مخالف نظرلر علیهینه اعمال اولونار. باشقا بیر یاندان سید روح الله خمینی «غیبت الکبری» باشلاندیقدان سونرا، شیعهنین دنیوی حؤکومتلره قاتیلماقدا و شریک اولماقدا ماراقلی اولمادیغینی دا نظره آلماز. ایکینجی روایته ایسه، سید روح الله خمینی منطقی جاواب وئرمک یئرینه عصبی حالتده قارشی طرفی «بیخرد، خیانتکار و خائن» قلمه آلدی؛ آنجاق دوشوندوگو عادل حؤکومت، عملده ایسه بوگون ایران ممالیکی محروسه سینده شیعه توپلومونو شیعه لیکدن بئزدیرمیش گؤرونر.
بئله بیر مقاملاری نظره آلدیقدا سید روحالله خمینی، فقه عالیمی اولماسینا باخمایاراق، شیعه آنلاییشیندان عدول ائتدیگی اورتایا چیخار. او اساسدا دا بعضی فقه عالیملری، «ولایت فقیه» حؤکومتی نی شیعه اوصولونو نقض ائتمکده اتهام ائدرلر. بو دوغرولتودا گئنه اوخویوروق: «ما میگوئیم در همان تشکیلات خانمانسوز دیکتاتور هم اگر کسی وارد شود برای جلوگیری از فسادها و برای اصلاح حال کشور و توده خوب است، بلکه گاهی هم واجب میشود خوب است …»
گؤروندوگو کیمی، بورادا واقعیتلری درک ائتمکدن عاجز ساییلار. هر بیر شخص، بیر سیستیمین خدمتینه آلینارسا، او سیستیمده بیر مهره وظیفه سینی اوینامیش اولار. او مهره یئری گلرکن گوج اعمال ائتمک اوچون، ایشه سالینار؛ بعضا ده آچیلیب قیراغا قویولار. سید روح الله خمینی حاکیمیتچیلیک مسئله سی اوزره «کشف الاسرار» آدلی کتابیندا یازدیغینی اوخویورویق: «ما میگوئیم مجلس مؤسسانی که تشکیل میشود برای یک حکومت یا تغییر یک رژیم باید از فقها و ملاهای خردمند عالیمقام که بهعدالت و توحید و تقوی و بی غرضی و تَرک هوی و شهوت موصوف باشند، تشکیل شود، تا در انتخاب سلطان مصالح کشور و توده را سنجیده و شاه عدالتخواه مطیع قوانین کشوری که همان قانونهای خدائی است انتخاب کنند…. ما میگوئیم مدرسها باید بر رأس امور هیئت تقنینیه، قوای مجریه و قضائی واقع شود تا کشور از این حال فلاکت بیرون بیاید… دین منزل حیوانی را بمنزل انسانی تبدیل میکند و آن با زندگانی حیوانات سر خود نمیسازد، دین لجام بر سر حیوانات افسار گسیخته می زند و آن بازندگانی امروز شما نمیسازد، دین بی عفتیها و ستمکاریها را از جهات بر میچیند و آن بازندگانی شماها نمیسازد … »
اوسته گؤروندوگو کیمی بوگونکو ولایت فقیه نظریه سی، او زامانلار پهلوی شاهلیغی اوزره ده دئییلمیش و ایفاده اولونموشدور. بو نظریه 1850-ینجی ایل شئیخ جعفر کشفی طرفیندن نسبی و ملا احمد نراقی طرفیندن بیر آز تکمیل و سید روح الله موسوی طرفیندن داها دا تکمیللشمگه دوغرو آتیلمیش آددیم اولموشدور. گئنه ده «کشف الاسرار» کتابیندان اوخویوروق: «میگوئیم قوۀ تمیز را از شماها گرفته اند و بجای آن چند عدد جعبۀ رادیو داده اند. عقل خداداد را ربوده اند و عوض آن یک کلاه لگنی سر شما گذاشته اند،؛ جملۀ کلام کشور و زندگی شمارا برده اند و دل شما را بزنهای عریان میان خیابانها و استخرها خوش کرده اند؛ باور کنید بگذارید هر چه زودتر فاتحۀ چنین زندگی ننگین و کشور پوشالی خوانده شود، شاید پس از این فاتحه، سرو سامانی و زندگی تازۀ پیدا کنیم».
سید روح الله موسوی خمینی «اسلامی حؤکومت» قورماق اوغروندا دوشونجه و فیکر اولوشدورماغا چالیشاراق یازدی: «شما از کجا میگوئید دین تکلیف حکومت را تعیین نکرده؟ اگر تعیین نکرده بود؛ پیغمبر اسلام چطور تشکیل حکومت کرد و بقول شما در نیم قرن، نیمی از جهان را گرفت، آن تشکیلات بر خلاف دین بود؟ یا با دستور دین؟ اگر بر خلاف دین بود؟ چطور پیغمبر اسلام و علی بن ابیطالب خود بر خلاف دین رفتار میکردند؟».
گؤروندوگو کیمی، بورادا خطاب اولونان بیر سیرا فقه عالیملریدیرلر. اونلارا گؤره، «غیبت الکبری»-دان سونرا، بوتون دونیوی حؤکومتلر و هر هانکی بیر دنیوی حؤکومته اورتاق و شریک اولماق غاصیبلیک (غصبکارلیک) ساییلار. بو آنلاییش «غیبت الکبری» باشلادی دئیه شیعه-ده مطرح اولان زامان، امته بیلدیریلمیشدیر. بورادا سید روح الله خمینی پیغمبر و علی زامانلارینداکی حؤکومتلرین نئجه اولوب، اولمادیقلارینی مطرح ائتمکله فقه عالیملرینی حاکیمیتچیلیک اوزره دوشوندورمگه چالیشارکن امام زامان آدینا دئییلمیش امته ائدیلمیش مراجعتی و روایتی ده بیر دفعه لیک اونوتموش و کئچرسیز (مردود) سایمیش مقامدا یئر آلار. گئنه ده «کشف الاسرار» آدلی کتابدان اوخویوروق: «ما میگوئیم که برای پیشرفت کلاه لگنی نیم خورده اجانب، چندین هزار افراد مظلوم کشور را در معبد بزرگ مسلمین و جوار امام عادل مسلمانان با شصت تیر و سر نیزه سوراخ – سوراخ و پاره – پاره کند، این دولت، دولت کفر و ظلم است و اعانت آن عدیل کفر و بدتر از کفر است. ما میگوئیم دولتی که … حجاب عفت را با زور سر نیزه از سر آنها برباید و بغارت و چپاول ببرد و محترمات بی سر پرست را در زیر لگد و چکمه خورد کند و بچه های مظوم آنان را سقط کند، این دولت، دولت ظالمانه است و اعانت بر آن عدیل کفر است. ما حکومت دیکتاتوری را ظالمانه و عمال آنرا ظالم و ستمکار میدانیم، شماها در این سخن حرفی دارید بزنید تا رسوائی پیش از این شود».
بورادا فارس حاکیمیتچیلیگی نین لائیک کسیمی، او جوملهدن غرب یانچیسی اولموش و غربده تحصیل آلمیش کسیم منظور اولوندو. بونلارا باخمایاراق ساسانیلر اوزره یازیلمیش افسانه لر، سید روح الله خمینی نی ده اؤز تأثیر داییره سی آلتینا آلدی. بو دوغرولتودا اؤز دیلیندن ائشیدک، اوخویوروق: «ما کجا گفتیم اگر حکومت به وظیفۀ خود عمل کند باز ظالم است، این سخن بی خردانه را از کدام قوطی عطاری پیدا کرده، برخ دینداران میکشید. ما از انوشیروان گذشتیم شما یک حکومت بیاورید که بقانون رسمی مملکت رفتار کند، تا ما اورا از انوشیروان عادل تر بدانیم… شماها میدانید که اگر ملاها در بین توده نفوذ معنوی پیدا کنند، شماها را از پشت میزهای جیب بری برداشته، عناصر صالحۀ بجای شماها میگذارند، شاید خدا خواست و روزی ملت ایران بیدار شد تا تکلیف شماها برای همیشه معلوم شود»
