اوتوره روسسی تورکولوژ اروپایی و معرف نسخه خطی دده قورقود در واتیکان را بشناسییم/شاهین مرادی
در سال 1894 میلادی و در حوالی شهرِ میلانِ ایتالیا، چشم به جهان گشوده است. در دانشگاهِ «پاویا» و در رشتهٔ ادبیات- زبانشناسی یونان به کسب تحصیل پرداخته است. هنوز دانشگاه را به سرانجام نرسانده بود که بخاطر طرحِ سربازیِ اجباری، ناچاراً به کشورِ «لیبی» اعزام میشود. امّا حضور در لیبی سرنوشت وی را تغییر میدهد.
از سربازانِ لیبی زبانِ عربی و از سربازانِ تُرک، زبان تُرکی را یاد میگیرد. خودش اذعان میکند که: « من نصفِ زبانهای دنیارا میدانم، چون عربی و ترکی را میدانم.» و بعد از سربازی، تحصیلات خود را به اتمام رسانده و در سال 1920 از تزِ دکترای خود مدافعه میکند. همان سال در کشور لیبی، به استاد دانشگاهی پذیرفته میشود و دو سال بعد به ایتالیا بازمی‌گردد. تحقیقاتِ خود را در این سالها و در نشریهٔ «مودِرنو» به چاپ میرساند. در سالِ 1927 و در دانشگاهِ شهرِ رُمِ ایتالیا، به تدریس «زبان و تاریخِ و ادبیات تُرک» پرداخته و در سالِ 1938 به عنوانِ ریاست دانشگاهِ رُم و همچنین سردبیری نشریه مودرنو انتخاب میشود. در سالهایِ اشغالِ یونان (اگر اشتباه نکنم، بایستی حوالی 1940 باشد) که تردد برای شهروندان ایتالیا به یونان سهل بود، مکرراً به ترکیه و یمن سفر کرده و قصدش این بود کتب‌های مرجع را خریداری کرده و همچنین تمدن ترک و عرب را از نزدیک نظاره‌گر باشد. در سال 1955 میلادی و در شهرِ رُم چشم بر دنیا میبندد.
از روسسی بیست کتاب و 140 مقاله به یادگار مانده است. بعد از مرگ، خانواده‌اش کتابخانهٔ گرانبار روسسی را به دانشگاهِ رم میبخشد.
وی یکی از مشهورترین ترک‌شناسان به شمار می‌آید. این «اوتوره روسسی» بود که نسخهٔ واتیکانِ دده قورقود را از کتابخانهٔ واتیکان بیرون کشیده و به جهانیان اعلام میدارد که کتابِ باارزشِ دده قورقود، نسخهٔ واتیکانی نیز دارا می‌باشد و همچنین این نسخه را به چاپ میرساند.
همچنین کتابِ «راهنمای زبانِ ترکی» را در سالِ 1939 و در شهر رُم به چاپ میرساند. کتابِ «زبان عربی رایج در صنعا» را نیز در سال 1934 به چاپ رسانده بود. همچنین کتابِ «فهرست نسخه‌های خطی ترکی کتابخانه واتیکان» را در سال 1953 به چاپ میرساند. از دیگر آثارش میتوان به «دژ رودس و فتح آن بر اساس اسناد چاپی و غیرچاپی ترکی» (1937- رم) و «تاریخ طرابلس» (1968- بعد از وفاتش به چاپ رسیده است) اشاره کرد.
TurkVadisi
