به بهانه روز جهانی زبان مادری
21 فئوریه (دوم اسفند) مصادف با روز جهانی زبان مادری است. نامگذاری این روز در کنفرانس عمومی یونسکو در سال ۱۹۹۹ به منظور کمک به تنوع زبانی و فرهنگی انجام شده‌است. مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز به دلیل اهمیت زیاد آن، سال ۲۰۰۸ را سال جهانی زبان‌ها اعلام کرد.
مادر، زبان مادری، وطن مادری عبارات مقدسی هستند که هر انسانِ با غیرت و با وجدانی با شنیدن آنها احساس غرور و مسرت تمامی وجودش را در بر می گیرد. مادر در بطن خود ما را پرورش می دهد. حیات و ممات ما به مام وطن وابسته است. عزت و بزرگی ما در وجود سرزمینی است که از اجدادمان به ما ارث رسیده است. زبان مادری حامل فرهنگ، تمدن و تجربیات و خاطرات مشترک پیشینیانمان است که، گاه بصورت نوشته و گاه بصورت سینه به سینه به ما منتقل شده است. اما در یک سده اخیر این سه گوهر گرانبها آماج فتنه استعمارگران و دست نشانده‌های منطقه ای آنها قرار گرفته اند. پس از کودتای انگلیسی و رسمیت یافتن حکومت پالانی ها، زبان مادری ما یاساق ( قدغن )، سرزمین ما به مستعمره و مادران و دخترکان سرزمین ما که مسئول تربیت نسلهای این سرزمین هستند به عنوان اصلی ترین هدف برای آسیمیلاسیون مورد توجه برنامه ریزان مرکز نشین قرار گرفتند. آنان به خوبی می دانستند که اگر مادران هویت خود را از دست بدهند فرزندان آنها و جامعه آینده نیز همین وضع را خواهند داشت. بنابراین با شعارهای دهن پرکن مانند آزادی، حقوق برابر و …. سعی کردند این قشر عظیم و مهم را از فرهنگ اصیل تورکی تهی و اهداف خود را بدست آنها پیاده کنند. همان طور که می دانیم زنان در فرهنگ تورک دارای جایگاهی بزرگی بوده اند؛ بطوریکه به آنها ( خانم – خان من)می گفتند و الحق که بنیاد خانواده و مربی اصلی نسل آینده همین قشر هستند. (در فرهنگ تورکی نگاه جنسیتی به زن نبوده و بزرگان ما می گفتند: «آسلانین ائرکَک- دیشی سی اولماز »). در تاریخ و ادبیات آذربایجان می توان به زنانی اشاره نمود که هم پای مردان و حتی جلوتر از آنها، نقش اساسی در اجتماع و تحولات داشته اند. مثل نگار کوراوغلو، اصلی، زری خانیم، زینب پاشا و …. با همه تلاشهای نظریه پردازان و مسئولین سیستم آموزشی، هنوز مادران ما به فرهنگ و هویت خود پایبند و نقش اساسی در بازیابی دوباره هویت جوانان ایفا می کنند. ان شاءالله با تداوم حرکت وجنبش هویت خواهی و تعمیق آن، دو رکن اصلی دیگر یعنی زبان مادری و مام وطن نیز عظمت و شکوه گذشته خود را باز خواهند یافت؛ گلجک بیزیمدی. 1401/11/30
رح-حنیف اوغلو
