دموکراسی شرط لازم اما ناکافی!
✍️: برای دموکراسی تعاریفگوناگونی ارائه شده ولی مختصر و مفیدش شاید چنین باشد:
حکومت مطابق نظراکثریت و تضمینحقوق اقلیت با حدودقانون.
دموکراسی شاید حاکمیت ایدهآلی نباشد ولی شاید کاملترین شیوه در دسترس باشد، البته بهشرطی و شروطها.
البته شیوه سوسیال دموکراسی، شیوهای که در کشورهایی نظیر فنلاند و نروژ و سوئد و… درجریان است بهنظر برخی بهتر و کاملتر است.
با اینهمه نمیتوان نسخه یکسانی برای همهجوامع درنظر گرفت چراکه ملل از نظر فرهنگی و خصوصیات انسانی و ترکیب جمعیتی، تفاوتهایی باهم دارند و از طرفی کشورهایی هستند که از مجموعه چندملت تشکیل شدهاند و دموکراسی خشکوخالی شاید حلالمشکلشان نباشد.
با این مقدمهکوتاه میپردازیم به شرایط ایران و ملل تشکیلدهنده کشور ایران و شیوهحکمرانی مناسب برای آن؛ ایران کشوری کثیرالمله است و حداقل در طول هزارسال گذشته، منهای یکصدسال اخیر حاکمیت فارسیزم، توسط دولتهای پیشرو تورک بصورت سیستمی شبیه فدرالیزم فعلی اداره شده است و مناطق و ملتهای مختلف ازنظر اقتصادی و فرهنگی و زبانی بهصورت خودمختار اداره میشدهاند با اینکه در این هزارسال باتوجه به بودن جمهوریآزربایجان و تورکمنستان و… در داخل حکومتهای تورک همواره اکثریتمطلق جمعیت متعلق به تورکها بوده است، با این همه حکومتهای تورک هرگز به تحمیل زبانوفرهنگ خود به ملل غیرتورک اقدام نکردهاند.
در این صدسال اخیر شرایط باژگونه شده است و به کمک مستقیم نیروهای خارجی اقلیت فارسزبان حاکمیت را بدست گرفتهاند و با هر ترفندی و حتی ضربوزور اقدام به کوبیدن و تحقیر ملل غیرفارس و زبانوفرهنگشان کردهاند و بهصورت سیستماتیک سیاست آسیمیلاسیون را پیش گرفتهاند و در نتیجه این سیاستها مجموع فارسزبانها و افرادا آسیمیلهشده دیگر ملل در ائتنیکفارس تعداد مجموعشان را به نصف جمعیت نزدیک کردهاند.
حال فرض کنیم بهنصف بهاضافه یک دست یافتهاند و با این شرایط در ممالکمحروسه یک پوستهظاهری از دموکراسی ایجاد شود، آیا تفکر فارسیزم و خودآریایی پندارها با داشتن اکثریت(البته واجد این اکثریت نیستند، فقط چنین فرض میکنیم) جلوی تصویب هرقانونی برای احقاقحقوق فرهنگی و زبانی و جغرافیایی و… سایر ملل را نخواهند گرفت؟ چنانکه تا امروز نیز چنین کردهاند، یا چه تضمینی وجوددارد که مثلاً تورکها و عربها اعتلاف کنند و اکثریت شوند و همین سیاست را در مورد بقیه ملل اجرایی نکنند؟
پس میتوان نتیجه گرفت که دموکراسی باوجود حکومتهای متمرکز و سیستمحکمرانی متمرکز نه تنها چارهی کار نیست بلکه چه بسا باعث عداوت و دشمنی بین ملل ساکن ممالکمحروسه خواهد شد.
سیستم مناسب و ایدهآل برای این جغرافیا در کنار دموکراسی و آزادیهای فردی، فدرالیزم ائتنیکی با دارا بودن خودمختاری در امور اقتصادی و فرهنگی و زبانی است.
ذکریا حاتمی(آلتای)