به مناسبت اول آگوست روز ملی زبان مادری در آذربایجان
مینو امیرقاسمی؛ عضو هئیت علمی فرهنگستان زبان ایران،عضو هئیت علمی دانشگاه تبریز و استادیار بازنشسته جامعه‌شناسی ادبیات می‌باشد. ایشان نویسنده ده‌ها جلد کتاب است. او در خاطره‌ای می‌نویسد: به خاطر دارم زمانیکه ما در دبستان درس می‌خواندیم معلمان می‌بایست مشکل غیرفارسی زبانان را ( حداقل در تبریز) چنین حل می‌کردند که قلکی روی میزشان می‌گذاشتند و هرکس از بچه‌ها که به ترکی صحبت می‌کرد مجبور بود ده شاهی یا یک ریال در قلک معلم بیندازد. نمی‌دانم آن یک ریال‌ها به حساب چه کسی واریز می‌شد، شاید به حساب انجمن حمایت از زبان فارسی!
محمود آخوندی؛ استادحقوق جزا و نخستین پروفسورحقوقی ایران بود. ایشان در مورد سوزاندن کتاب‌های ترکی در آذربایجان می‌نویسد: خوب به یاد دارم زمانیکه سربازان حکومتی وارد اهر می‌شدند، دانش‌آموزان را دعوت کرده بودند تا از آنان استقبال کنند. و درخواست کرده بودند که هر دانش‌آموزی کتاب‌های درسی خودش را همراه خود بیاورد و در آن راهپیمایی بسوزاند. این جشن کتابسوزی به خاطر آن بود که از آن کتاب‌ها اثری نماند. من آن کتاب‌های درسی را دوست داشتم و حاضر نبودم آنها را از دست بدهم در راهپیمایی شرکت نکردم تا کتاب‌هایم را آتش نزنم. آن کتاب‌ها هنوز هم در قفسه کتابخانه من به یادگار مانده است هر وقت فرصتی بیابم آنها را باز می‌کنم و با خواندنشان اشکهای حسرت از دیدگانم جاری می‌شود.
ابراهیم رشیدی (ساوالان
