دکتر حسین محمدزاده صدیق محقق نستوه تورکولوژی آذربایجان را از دست دادیم
امروز دوم شهریور 1401 خبر وفات ادیب الادبا و محقق نستوه توکولوژی آذربایجان، دکتر حسین محمدزاده صدیق مشهور به حسین دوزگون در اخبار آذربایجان پیچید. فعالیتهای مرحوم دکتر محمدزاده چه در زمان شاه و چه در پس از انقلاب همیشه قابل احترام بوده و خصوصا پس از انقلاب با تمرکز در امور تحقیقاتی آذربایجان شناسی بعنوان سرشناسترین محقق آذربایجان شناخته شد. وی بانی اکثر کلاسهای دو واحدی زبان و ادبیات ترکی در دانشگاههای مختلف بود.
گرچه از سال 1370 ابتدائا از طریق نوشته ها و کتب مختلف با ابعاد مختلف علمی دکتر محمدزاده صدیق آشنا شدم و حتی در کنفرانس آذربایجان شناسی دانشجویان ترک دانشگاه اصفهان در سال 1377 که به عنوان سخنران دعوت بودم، چند روزی از نزدیک شاهد عمق معلومات حضرت استاد بودم ولی سال 2004 در سمپوزیوم بین المللی تاریخ دیاربکر برای اولین بار شاهد بعد بین المللی دکتر محمدزاده صدیق شدم. از همان ایام ارتباط ما بیشتر و بیشتر شد و هر ماه به مناسبتهای مختلف با هم تلفنی صحبت می کردیم.
ایشان در اجلاسیه روز اول سمپوزیوم به عنوان سخنران کلیدی به تریبون سالن بزرگ دانشگاه دیاربکر دعوت شدند و پس از لحظاتی استاد با بیانی فصیح سخنرانی در باب تاریخ ادیبان اسلامی و کلاسیک عثمانی شهر دیاربکر ایراد نمودند که کلام از بیان این همه عمق ادبی و علمی این سخنرانی عاجز است. در این سخنرانی نیم ساعته که صدای هیچ همهمه ای شنیده نمی شد استاد با سخنرانی موثر خود تسلط علمی خود به تاریخ ادبیات ترک به معنای اعم را نشان داد و تحسین دانشمندان تورکولوژی حاضر در این سمپوزیوم باشکوه را برانگیخت. از آن موقع ارادتم به ایشان بیشتر و بیشتر شد خصوصا در سالهای اخیر استاد با تمرکز در امور تصحیح و نشر ادبیات کلاسیک آذربایجان و تورک کم کاری هایی که در این باره انجام شده بود را با دقت و حوصله جبران می کرد. عمق تلاشهای علمی ایشان در ادبیات مغفول آذربایجان و جهان ترک سبب شده تا تحقیقات وی موضوع پایان نامه های مختلف دکترا در سطح جهان بشود.
دکتر محمدزاده صدیق بخاطر پژوهش های عمیق در ادبیات کلاسیک ترکان و خصوصا ترکان ازبک ( با محوریت آثار سیاستمدار، شاعر و ادیب برجسته جهان ترک، امیر علیشیر نوایی) با حکم رئیس جمهور ازبکستان شوکت میرضیایف، به مناسبت بیست و نهمین سالگرد استقلال جمهوری ازبکستان، نشان “دوستی” دریافت کرد.
در ماجرای کشف نسخه سوم کتاب دده قورقود ارتباط ما بیشتر و بیشتر شد. ایشان مشکل بوجود آمده را با درایت پدرانه حل کردند و با همکاری با کمیته صیانت از کتاب دده قورقود که به ابتکار اینجانب تشکیل شد راه را برای تثبیت این کتاب در داخل مرزهای ایران را فراهم نمودند گرچه کشف این کتاب در داخل ایران هم توسط هژمونی کوروش پرستان مسکوت ماند.
ایشان در امر تورکی پژوهی کار یک دولت را انجام دادند و علیرغم موانع فراوان هر روز در این امور پیشرفت داشتند بطوریکه جزو کثیرالاثرترین محقق معاصر آذربایجان گردیدند.
همیشه معتقدم پتانسیل عالمان، محققین و ادیبان آذربایجانی بسیار گسترده تر از داخل ایران بوده و بایستی با شرکت در مجامع و کنفرانسهای بین المللی، که دکتر جواد هیئت از پایه گذران آن بوده، همواره وارد عرصه های علمی بین المللی جهانی شده تحقیقاتشان با استانداردهای جهانی منطبق شود. ورود به عرصه های بین المللی ادبی- علمی می تواند به بازآموزی متقابل علمی محققین داخلی آذربایجان ما با دنیای دینامیک علم جهان کمک زیادی کند.
بدینوسیله وفات محقق ارجمند و نستوه ادبیات کلاسیک دنیای ترک و اسلام جناب آقای دکتر محمدزاده صدیق را از صمیم قلب به خانواده محترم و جامعه محققین آذربایجانی تسلیت عرض نموده آرزومندم ادامه انتشار کارهای پژوهشی ایشان توسط فرزندانشان به دقت و سرعت انجام گردد.
