ریزش سهمگین روابط ایران و آذربایجان، پس از جنگ قرهباغ و حمله به سفارت
روابط سیاسی دولتین ایران و آذربایجان را میتوان به قبل و بعد از جنگ آزادی بخش قرهباغ تقسیم کرد. هر چند قبلا نیز این روابط چندان تعریفی نداشت اما حداقل حریمها و پردهها حفظ و تا حدودی قوائد دیپلماسی رعایت میشد.
اما دولت جمهوری آذربایجان نه تنها در ایران چنان فعالیتهایی نداشت بلکه اجازه ورود هیچ اپوزسیون ایرانی به آنجا را هم نمیداد….
در واقع حاکمیت ایران به این رابطه غالب یکسویه همچنین به وضعیت نه جنگ و نه صلح در قرهباغ بیشتر راضی بود تا به مرور زمان منطقه اشغالی و مورد مناقشه ضميمه ارمنستان شود و داخل آذربايجان هم نيروهاى نيابتى مانتد عراق و سوريه و … تشكيل دهد كه تا حدودى هم موفق بود.
▪️اما حوادث جنگ قرهباغ و رفتارهای غیر دوستانه ایران پس از تفاهم نامه آتش بس، حمایتهای آشکار از ارمنستان بخصوص مانع تراشی جدی برای احداث کریدور زنگهزور دولت جمهوری آذربایجان را به واکنش و تجدید نظر در روابط با ایران واداشت.
مدتهاست که رسانههای ایرانی از خط فکری شوونیست پان فارسیسم ضد ترک تغذیه میشوند مطالب و تحلیلهای آنها محشون از نفرت پراکنی بر علیه دولت و ملت آذربایجان بوده است. تا آنجا که دیگر کاسه صبر رسانهها و دولت آذربایجان لبریز شده و پردهها را کنار زده به تازگی بدون روتوش جواب متقابل میدهند.
▪️ بی شک بین فشارهای ایران و انجام مانورهای نظامی در مرز آذربایجان و عملیات عبور از رود مرزی آراز با افتتاح سفارت آذربایجان در اسراییل رابطه معکوسی وجود دارد….
و حالا چند روز پس از آن اتفاق، شاهد حمله تروریستی به سفارت جمهوری آذربایجان هستیم گذشته از انگیزههای آن فرد جانی و تروریست تعلل نیروهای انتظامی و امنیتی در برخورد با او نیز جای سؤال دارد.
چطور میشود فردی حدود نیم ساعت در جلوی مکان حساسی مثل سفارت آذربایجان مانور دهد آنجا را به آتش بکشد درب ورودی را با سلاح سرد بشکند و سر آخر با سلاح گرم آنهم از نوع کلاشینکف تعرض کند و پلیس متوجه ماجرا نشود ؟
آیا آن نگهبان جلوی درب سفارت تنها یک مترسک بود؟!
پر واضح است که در این ماجرا حتی اگر انگیزههای شحصی هم مطرح باشد دولت ایران هم در مسئولیت خود مبنی بر حفاظت از محل سفارت کوتاهی کرده است.
▪️ اما کوچک و عادی جلوه دادن این موضوع و انتظار از دولت آذربایجان برای نادیده گرفتن این حادثه هم قاتع کننده نبوده و عذر بدتر از گناه محسوب می شود.
بزرگ بودن مساحت یا جمعیت یا نیروی نظامی به هیچ وجه نباید باعث توهم برتری ایران و ایرانی بر کشورها و ملتهای دیگر شود.
در هر حال در روابط بین الملل حقوق و قوانین مساوی تعریف میشود.
▪️ می توانگفت: پس از جنگ آزادی بخش قرهباغ روابط سیاسی بین ایران و آذربایجان به سردی گرایید و با حمله تروریستی به سفارت آذربایجان در تهران یخ میبندد، اینها پیچهای شاخص در ریزش روابط بین ایران و آذربایجان محسوب می شوند تا جائیکه علی رغم همه مشترکات فرهنگی، مذهبی، تاریخی، زبانی و … متاسفانه دیگر نمیتوان این دو کشور را دوست و برادر خطاب کرد..
▪️ به نظر حقیر باعث همه دشمنیها ریشه در تفکرات منحوس شوونیستی، شعوبی و پان ایرانیستی دارد که موجب نارضایتی اقوام در داخل و کشورهای همسایه عرب و ترک و … در خارج شده است.
اگر حکومت جمهوری اسلامی ایران از پیلههای شوونیسمی خارج نشود و رفرمهای ضروری را انجام ندهد آینده خوبی نخواهد داشت.
حجت الهامی