علاوه بر لغت گؤک، که در ترکی به معنی بزرگ و فراخ است لغت گؤی یا گؤو نیز به معنی آسمان بوده و برعکس زبان فارسی که در آن لغت آبی (رنگ) با انتساب به آب ساخته شده نام این رنگ در ترکی از آسمان گرفته شده و گؤی و گؤو میباشد. نام گؤی مچید یا گؤو مچید (به معنی مسجد آبی یا مسجد الازرق) تبریز در ارتباط با نام مسجدی در شهر بورسای ترکیه به نام یئشیل جامع (به معنی مسجد سبز یا مسجد الاخضر) انتخاب شده است که فارسیسازان ایرانی این نام را به مسجد کبود تغییر دادهاند.
موارد دیگری از تغییر لغت گؤو/گؤی ترکی به لغت کبود فارسی وجود دارد که بیسلیقهترین آنها تغییر لغت گؤورچین یا گؤیرچین به کبودر یا کبوتر است. نام ترکی این پرنده گؤی+ار+چین است که گؤی در اینجا مفهوم آسمان داشته ربطی به رنگ آبی ندارد و چین پسوندی برای اسامی پرندگان مانند بلدرچین، لاچین، سیغیرچین، بالیقچین، قاشیقچین و بورچین است و نام فارسی این پرنده دقیقا با حذف پسوند چین و تبدیل گؤو+ار به کبود+ار (کبود بجای آسمان) پدیدار شده است.
نام شهر گؤورَک استان همدان نیز دقیقا همینطور به کبودرآهنگ تبدیل شده است. لغات بسیاری در ترکی وجود دارد که به دو صورت توفنگ/ توفک، فیشنگ/ فیشک، قشنگ/ قشک، زیرنگ/ زیرک، سَهَنگ/ سَنهک، اَهنگ/ اَهک، پَزهونگ/ پزهوک، هَوَنگ/ هَوَک، بیلنگ/ بیلک، چلنگ/ چَلَک نوشته شده است که کؤورَک و گؤورنگ نیز یکی از آنهاست.
جزء اول نام این شهر همان رنگ آبی است و پسوند رَک چنانکه در مثالهای فراوانی مانند کؤورک/ کؤیرک (تُرد مانند، شکننده، زودرنج)، شووَرک یا شیوهرک (لاغرمانند، باریک مانند)، شومرک (جوان مانند) و گودهرک (کوتاه مانند) دیده میشود در مفهوم «مانندی و شدت» است و مفهوم آبی مانند و آبی غلیظ از لغت کؤورَک، گؤورنگ یا گُورنگ مستفاد میشود که حالا کبودرآهنگ شده است.
ابراهیم رشیدی