یئنیلشمک بوتون ملت لرین دیل و تاریخ انکشاف ائتمه سینه تکجه چاره دیر/بهنام کیانی اجیرلی
کچن یوز ایلده ، ملتچلیک دیل و تاریخ اساسیندا، سیاسی قدرتی کسب اتمک اوچون قورولدو. بونا گورا قدرت‌ده اولان قوولر، فورصتی غنیمت گوتوررک ،اوز دیل و تاریخین اساس گوتوروب ،باشقا اتنیک لری یا ملت لری دانیب اونلارین تاریخ و دیللرین محو اتمک ایستمیش لر.
بو فیکیر ایکینجی دونیا محاربه سینه قدر داوام اتدی .محاریبه دن سونرا ،بو فیکرین نقدیر راسیستی اولدوغونو دونیا شاهد اولدو و بللیکله،باشقا ملت لره و دیللره سایقی آرتدی.معاصیر دولت لر، اوروپادا ،امریکادا،و اسیادا اولان بعضی اولکه لر ،باشقا ملت لره راسیستی سیاستنی بوراخاراق، عمومی و حقوقی دولت یاراتماقا اوز گتیردیلر، و باشقا ائتنیک لری سیاست ده ،حقوق دا ،کولتورده، سهم ائتمکنن ،و همچنین وطن داشلیق و اونون حقوقی حاقلارینی رسمیته تانیماقنان ، بویوک انکشافا ال اپارمیشلار.
ارتیق ینی دونیادا قدرت ،ملت لرین دوشنجه فورماسینی قالدیرماقدا ،تعریف اولونور. و اگر بیر ملتین کولتورو و اقتصادی ،دیلی ، گوجلودورسه، او اولکیه یاردیم ائدیب و یوخاریا قالدیریر. هر بیر ملتین اوزونه گورا ،گوج ساحه سی واردیر ،بو اولابیلر ،بیر یا نئچه ساحه ده اولسون ، اوناگورا بو گوجلری میدانا گتریب و امکداشلیق ائتمک اساس سیاست اولمالیدیر ، یازیقلار اولسون بو تفکور ایراندا باش وئرمیر و بیز هلده یوز ایل بونان قاباغ، قورولان سیاست له گدریک و هارادا قدم قویورق، اودوزوب و زیانلا قایدریق.
ایراندا اولان ائتنیک لر و ملت لر ، سیاست و کولتور و اقتصادان کنارا قویولماقنان ،اولکه نین انکشاف ائتمسینه هئچ بیر یاردیم گوستره بیلمیرلر. فارس ادبیاتی، دیلی ، سیاسی ، و اقتصادی باخیش لاری ،بو یوز ایلده اوزونو گوستردی و معلوم اولدو که بو سیاست ،بولگه ده گدن پراسس لره جوابده دگیل و گوجو و قوه سی انکشاف اتمگه توکه نیب دیر .اولکه یه تکجه شعر باغشلیان فارسی ادبیات ،باشقا ساحه لرده ضعیف دیر و معاصر دونیادا و بولگده ، بو دیلده دانشان سایی باخشننان و همده بو دیلین اساسی موشکولرینه گورا ، آز و اقلیت ده دیر. و طبیعی دیر که بیله حالدا رئالیقی گورمک، دولت و حاکمیته اساسی ضرورت دیر .سیاست عالمینده، رئالیقی بوراخیب و ائیدولوگیا قاپیلماق ،یالنیش بیر شی دیر و بونون فسادلاری ،محو ائتمگه و صحنه دن چخماقا گتریب چخاردیر . ایراندا ،بویوک ائتنیک لر واردیر که بولار اگر صحنیه گلسه لر ،بو وضعیت دیشه بیلرلر و بوتون ساحده انکشاف، اوز وره بیلر .نمونه اولاراق ، تورکلر ،عربلر، بلوچ لار و سایرلر. تورک دیلی و عرب دیلی اورتا شرقده ،جغرافی جهتدن و اولکه و دولت باخمنان گنیش بیر قودرته مالیک دیرلر ، بو سیاسی و ژئواستراتژیک باخمنان، چوخ اونملی دیر .اما داخیلده بونا قیمت ورلمیر. چونکو ایرانشهری ائیدولوگیا، اوز چارچیوسنی سیندیرماق ایستمیر بو ائیدولوگیا ، سیاست و اقتصاددا الیگارشی تفکرنن و کولتورده راسیستی میل نن ،اولکنی برباد ائدیر و سیاسی دوشنجه سی ارتجاعی تاپماقنان، ۲۰ نجی عصرین اولینه قایدیر. بیز بیلریک که دونیا ، دالا قایتمیر ، و گرکیر که معاصیر دوشونجیله حرکت ائدسن. بو تورلو فیکیرلر و نوستالوژیک حیس لر ،سم کیمی بیر شی دیر و جمعيتي پارادوکسیکال بیر وضعیته قویماقنان، بوتون گوجونو آلیر و خسته ائدیر. بوگون فردوسی نین شعرلرینه استناد ادیب ،سیاست قورماق ،انجاق اوزونو گولونج وضعیتده قویماقدان سونرا هچ بیر عایدی یوخدور ،فردوسینین شاهنامه سینن ،بو اولکنی بیر یره یغماق اولماز ،نظامینن بیر بیت شعرینن آذربایجان جمهوریتینی ایشغال اتمک اولماز ،و یا اونان ایرانا سیاسی تعریف گتیرمک اولماز . ترکیه و اردوغانی اوز کیچیک محفلینده آلچاتماقنان ، اونون قوردوغو سیاستی یخماق اولماز .بونلار هامسی فانتازیا دیر و هچ حقیقتی اوزونده احتوا اتمیر .بو فیکیرلر عکسینه رئال دونیادا ، دولتی ، اولکه نی چوکدورمک دمکدیر .واغت گلیب کچیر بونو دوشونمک لازیمدیر ، معاصیرلشمک انجاق تکجه ائیدولوگیا دیر که اونا اینانمالیسان ، البته اگر بونا ائیدولوگیا دمک اولورسا.
