آثار میرزا علی شبستری اشعار معجر، آئینه ی زندگی مردم/اثر: بهمن نصیرزاده (آراز)
کتابی که اینک معرفی می شود در حقیقت پایان نامه نویسنده، شاعر و پژوهشگر برجسته ی آذربایجان دکتر بهمن نصیری با تخلص “آراز” است. او در این کتاب برای تهیه مستندات و بررسی زندگی میرزا علی معجز شبستری و اشعار ایشان، زحمت چند ساله ای متحمل شده و اثری آکادمیک و علمی به رشته ی تحریر کشیده است. پژوهشهای علمی و آکادمیک در باره ی ادبیات ترکی در ایران جانی تازه یافته است و آثاری از ایندست هر سال بیشتر و بیشتر می شود. بویژه شناخت و کنکاش در آثار بزرگانی چون معجز شبستری که دارای اندیشه های والا و پیشرو هستند مقام شامخ و ارزنده ای در تاریخ علم و ادب سرزمین ما دارد.
نویسنده در هشت فصل بدین کار موفق شده است. در فصل نخست زادگاه شاعرِ اندیشمند را شناسانده و به آیینها و مراسم مردم و سطح معیشت مردم در زمان حال و در زمان حیات شاعر پرداخته است. همچنین در پردازش اوضاع ادبی دوران قاجاریه همت به خرج داده است. در فصل دوم پیشینه ی مطالعاتی موضوع مورد بحث، منابع و مآخذ مورد استفاده را نقد و بررسی کرده است. اما در فصل سوم به زندگی نامه ی شاعر ارزشمند و مترقی آذربایجان – معجز شبستری پرداخته و از تولد شاعر تا وفات ایشان را به بررسی نشسته است. در فصل چهارم به طنز و موقعیت طنز در دوران قاجاران پرداخته است. فصل پنجم را به اندیشه های معجز اختصاص داده و دیدگاه وی را در موضوعات مهم، و خلاقیت شاعر را مد نظر داشته و به نکات بسیار جالب، جذاب و مهمی اشاره کرده است. آنگاه در فصل ششم اندیشه های این شاعر بزرگ را در زمینه ی مسایل اجتماعی نشان داده و باز هم نظرات و دیدگاههای بسیار والای شاعر را مطرح کرده است. آنگاه در فصل هفتم، بررسی موضوعات مختلفی مانند مطبوعات، داروها و پوشش مردم را ملاحظه می کنیم. در هشتمین فصل هم مستنداتی را که گرد آورده است معرفی می کند.
نویسنده ضمن بررسی یک پژوهش علمی – دانشگاهی زحمات زیادی کشیده و از خلال نزدیک به 150 جلد کتاب، به زبانهای مختلف و چند کشور همسایه نتایج قابل قبولی را ارائه داده است. ایشان تنها به مطالعه ی کتابخانه ای اکتفا نکرده، بلکه خود با دوربینی در دست محل زندگی و بالیدن شاعر را به تصویر کشیده و از کسانی که همولایتی وی بوده و خاطراتی از او داشته و یا شنیده اند و حتی عمری در حفظ و نگهداری آثار شاعر تلاش داشته اند دیدار کرده و برای گردآوری بهتر اطلاعات به کشورهای همسایه نیز سفر کرده است. خلاصه آنکه اینک کتابی علمی که به شیوه ی پژوهشهای کشورهای اروپایی عمل کرده در دست دارید و ما نیز به نویسنده ی پرکار، تلاشگر و دانشمند خود ضمن تبریک بخاطر نشر کتاب، آرزوی موفقیت های بیشتر در عرصه های کاری و زندگانی را داریم.
نویسنده این متن: دکتر محمدرضا باغبان کریمی