آذربایجان و ضرورت حل به موقع مسئله قاراباغ
بررسی و سیر رویدادها بعد از امضای توافق صلح میان آذربایجان و ارمنستان نشان دهنده آن است که، برخی مسائل پشت پرده میان این دو کشورِ قفقاز جنوبی وجود دارد. مسائلی که شاید بسیاری از تحلیلگران از چند و چون آن باخبر نیستند. به احتمال زیاد برخی توافقات سیاسی و حتی کشمکش‌ها در گذر زمان علایم و اثرات خود را نشان خواهد داد. در این میان مطالعه مطالب اغلب تحلیلگران مربوط به رویدادهای میان این دو کشور، نشانگر آن است که بیشتر تحلیلگران بر اساس اخبار میدانی و اطلاعات دریافتی از رسانه‌ها، تحلیل‌های خود را در این خصوص ارائه می‌دهند. در وضعیت و شرایط بوجود آمده فعلی و در روزهای اخیر، شایسته آن است که، دولت آذربایجان بیشترین وقت و انرژی خود را برای صرف حل و اتمام مشکل قاراباغ و ادغام مجدد ارامنه‌ای که تابعیت آذربایجان را قبول و باور دارند، بگذارد. چون که عدم حل به موقع این مشکل، شاید در آینده توسط برخی قدرت‌های فرامنطقه‌ای فرصت‌طلب برای آذربایجان مسئله‌ساز گردد. با اولویت قرار دادن حل این مشکل، آن‌گاه پرداختن به حل مسئله کریدور زنگه‌زور اولویت بعدی خواهد بود. روسیه به کرات نشان داده؛ کشوری است که به این راحتی و سادگی دست از سر قفقاز بر نخواهد داشت! روسیه برای کشورهای همسایه خود هیچ وقت همسایه خوبی نبوده است. این کشور همیشه توسعه طلب بوده است. عطش سیری ناپذیر در زمامداران روسیه در طول تاریخ همیشه وجود داشته و با تجاوز آشکار و کشتار ملل همسایه و تصرف سرزمین‌های آنان همراه بوده است. جنگ اخیر و فرو رفتن روسیه در باتلاق اوکراین، شاهد زنده و گویای این مدعاست! ریشه اغلب بحران‌ها و مسایل حل نشده برخی کشورهای پیرامون روسیه، به کرملین باز می‌گردد و توسط این کشور استعماری به وجود آمده است. تحولات و موضع گیری‌های اخیر سیاستمداران آذربایجان و ارمنستان بیشتر بیانگر آن است که هر دو کشور تمایلی به ماندن در مدار سیاستهای روسیه را ندارند! در این شرایط برای دوری از مدار کرملین چاره کار در آن است که هر دو کشور آذربایجان و ارمنستان باید به نوعی با یکدیگر در حل مشکلات موجود فی مابین همکاری لازم را بنمایند. اگر ارمنستان جدیت به خرج دهد و با انجام توافق صلح پایدار و پذیرفتن افق‌های نوین همکاری، حقوق همسایگی با آذربایجان و ترکیه رعایت نماید، آن وقت شرایط را برای گسست هرچه بیشتر از مدار کرملین فراهم‌تر می‌شود. به بیان ساده‌تر، پذیرفتن حقوق تمامیت ارضی آذربایجان، ضمانت تحقق این امر است. خروج هرچه سریعتر نیروهای نظامی ارمنستان از قاراباغ و همکاری هر چه بیشتر با آذربایجان در جهت استقرار دولت قانونی آذربایجان در قاراباغ، این دو کشور را در مسیر استقلال کامل و مدار توسعه قرار خواهد داد.
نویسنده: عیسی یگانه
