آرقو دیلی (argot)
سانکی بئله بیر دیلین اولماسینی اوغرولارا بورجلویوق. اوغرولار اؤز آرالاریندا کئچن صؤحبت‌لری باشقالاریندان گیزلتسین‌لر دئیه، اؤزلرینه مخصوص بیر دیل دوزلدیب جمع ایچینده اولدوقلاری آنلار او دیلدن فایدالانارمیشلار. بو عمل باشقا صینیفلر او جومله‌دن گلیرینی گیزلتمک ایسته‌ین بازار آداملاری و صعنت‌چیلر (مخصوصن زرگرلر)، قاراچیلار و دنیزچیلر طرفیندن ده قارشیلانیب، اونلار دا اؤزلرینه مخصوص دیللر یاراتدیلار.
بللی بیر کسیمین، بللی بیر ایشده اولان آداملارین اؤز آرالاریندا دوزلدیب دانیشدیقلاری و باشقا آداملارین آنلایابیلمه‌دیگی اؤزل دیله فرانسیزجادا آرقو دیلی دئییلیر. آرقو دیلی، همن توپلوما عایید دیله یا اؤزگه بیر دیلین کلمه‌لرینه فرقلی آنلاملار یوکله‌یه‌رک و بعضن اؤزگه دیللی کلمه‌لرین قورولوشونو پوزاراق یئنی بیر دیل کیمی اورتایا چیخیر.
کئچمیشده شبیسترین بینیس کندیندن، باکی و تیفلیس شهرلرینه گئدن قالایچی‌لار اؤز آرالاریندا دانیشماغا بیردیل دوزلتمیش‌لر. او دیل هله‌ده او کندده یاشاماقدادیر. قالایچی دیلینده «مواظیب اول مامور بیلر» جومله‌سی «قیاللاشما اسپی ایچر» و «آقا پوللودور» جومله‌سی «رنده‌یاق کلان چاپالادی» دئییلیر. بیجارین بازاریندا قوجا تاجیرلر اؤزللیکله وارلی آداملار حئساب کیتاب دفترلرینی آرقو دیلینده یازیب هامیدان گیزلین ساخلارلار. اسداله امیری‌نین یازدیقلارینا گؤره، ساوه و شهریار طرفلرینده رومانی دیلی دئییلن آرقو دیلی واردیر.
تیلیم‌خانین
«دلی گؤیول ایچمه نامرد باداسین
اگر پیاله‌سی دولو قند اولا»
شعری‌نین ترجیمه‌سی رومانی دیلینده بئله‌دیر:
دنیلوگی ناپی گاجوسکی مولی
اگه لس تاپسا پردو گودو اووِل.
علی‌محمد خلفی‌نین یازدیقلارینا گؤره، گئرمی‌نین خان‌بولاغی کندینده تورپاقلی دیلی دئییلن آرقو دیلی واردیر. سانکی بیر زامانلار خان‌بولاغی اهلی اردبیلین تورپاقلی کندینده یاشامیشلار و بو دیلی اوردا دوزلدیبلر. تورپاقلی دیلینده «بو شخصه یاخشی سایغی گؤستر، قوی بیزی یاخشی دئسین» جومله‌سی بئله دئییلیر:
بو قازا شوققار قاغنیدان میل‌ائله هاناستاسی بیزی شوققار تووسون.
ابراهیم ساوالان
