روایت نماینده سراب از دست‌های پشت پرده برای جلوگیری از استخراج معادن آلومینیوم

نماینده مردم سراب در مجلس از دست‌های پشت پرده برای جلوگیری از استخراج معادن آلومینیوم کشور به خصوص آلومینیوم سراب به عنوان نفت آذربایجان، سخن گفت.

به گزارش آذربایجان خبرلری به نقل از تسنیم، آلومینیوم یک محصول پراهمیت و استراتژیک در دنیای امروز به شمار می‌رود که در طول سه‌دهه گذشته در اقتصاد دنیا، این فلز بیشترین نرخ رشد مصرف را به خود اختصاص داده است و صنایع حیاتی در شریان اقتصادی هرکشور شامل صنایع حمل‌و‌نقل، اتومبیل‌ها، صنایع هوافضا، صنایع دریایی، حمل‌و‌نقل ریلی، قوطی‌ها و بسته‌بندی، صنعت ساختمان، صنایع برق، ماشین‌آلات و تجهیزات، صنایع لوازم خانگی، باتری‌ها، فرآوری فولاد و بسیاری از صنایع دیگر وابستگی قابل ملاحظه‌ای به این فلز ارزشمند دارند.

یوسف داودی نماینده مردم سراب در مجلس شورای اسلامی در مورد ذخایر عظیم آلومینیوم این شهرستان و کم توجهی دولت به این ذخایر که درآمدی بسیار فراتر از معادن مس عاید کشور و استان می‌کند، سخن گفت که حاصل این گفت وگو را در ادامه می‌خوانیم:

نیاز صنایع کشور در مصرف آلومینیوم چقدر است؟

صنایع کشور ما بسیار وابسته به آلومینیوم است به طوری که هرساله حدود یک و نیم میلیون تن آلومینیوم نیاز امروز کشور است که متاسفانه این مقدار از کشورهای خارج تأمین می‌شود و وابسته به واردات هستیم.

اگر کوچک ترین اشکالی در خصوص واردات ایجاد شود متاسفانه بسیاری از صنایع ما مثل صنعت خودرو سازی، درب و پنجره سازی و تولید کابل‌ها و تولید بسیاری از وسایل با مشکل ایجاد می‌شود که ضروری است این یک و نیم میلیون تن از ظرفیت داخل تأمین شود.

میزان ارزی که واردات آلومینیوم با وجود ذخایر عظیم آن در ایران، از کشور خارج می‌شود چقدر است؟

برای یک ونیم میلیون تن آلومینیوم نیاز کشور، سه میلیون تن پودر آلومینا وارد می‌شود چراکه از دو کیلوگرم پودر آلومینا یک کیلوگرم آلومینیوم به دست می‌آید قیمت فعلی که بازار بورس لندن روزانه قیمت جهانی را ارائه می‌کند، برای پودر آلومینا هر تن تقریباً ۳۶۰ یورو تعیین شده است و اگر محاسبه کنیم، برای ۳ میلیون تن حدود ۱ میلیارد و ۸۰۰ میلیون یورو هزینه واردات به کشور می‌شود و با این حجم عظیم نیاز کشور به پودر آلومینا و آلومینیوم، میزان خروج ارزی که از کشور برای تأمین این عنصر بسیار اساسی برای صنایع کشور ما رخ می‌دهد، بسیار زیاد است و ارز بسیار زیادی نیز خارج می‌شود که ممکن است بسیاری از دست‌های پنهان در کار باشد و سوء استفاده کرده و مشکلات فراوانی ایجاد کنند.

هزینه حمل یک تن بار۲۰ دلار است که با کشتی پودر آلومینا به بندر می‌رسد و در دو کارخانه بزرگِ آلومینیوم المهدی بندر عباس و ایرالکو اراک پودر آلومینا به آلومینیوم تبدیل می‌شود و کارخانه دیگری هم به همین منظور در لامرد فارس ساخته شده است.

چه عواملی باعث شده تا پروژه های استخراج آلومینیوم در کشور انجام  نشود؟

در کشور ما معادن آلومینیوم قابل توجهی وجود دارد ولی ما تا به حال نتوانستیم از این معادن استفاده کنیم که متاسفانه دست‌های پشت پرده‌ای که بیت المال هم به دست بسیاری از این ها هدر می‌رود و ارز بسیار زیادی از کشور خارج می‌شود که مانع انجام پروژه‌های استخراج آلومینیوم در کشور شده و ضروری است دولت و وزارت صنعت به این موضوع ورود کند و نگذارند که بیش از این صنایع کشور ما وابسته به واردات شود.

رهبری نیز در سخنرانی‌هایشان تاکید کردند که معادن خودمان استخراج شود و وابستگی کشور به خارج بسیار کم شود.

آخرین وضعیت پروژه “نفلین سینیت” سراب برای تولید آلومینیوم، کودهای پتاسه و سیمان و سنگ‌های زینتی در چه مرحله‌ای است؟

نزدیک ۲۵ سال است که پروژه نفلین سینیت در شهرستان سراب آغاز شده متاسفانه به بهره بردای نمی‌رسد. کارخانه اصلی را نمی‌زنند و کشور را به خارج وابسته می‌کنند.

آلومینیوم جزو لیست‌های تحریم است و قیمت آن روز به روز افرایش پیدا می‌کند بنابراین وابسته بودن ما به صنایع آلومینا از خارج، کار خطرناک و ریسک بزرگی است که ضروری است برنامه ریزی داشته باشیم تا سریعاً معادن آلومینوم کشور را در مسیر استخراج و بهره‌برداری قرار دهیم.

در شهرستان سراب استان آذربایجان‌شرقی هم حجم بسیار قابل توجهی از ذخایر آلومینیوم واقع شده است که برای بیش از ۱۰۰۰ سال نیاز کشور کفایت می‌کند چراکه طول معدن در حد ۵۰کیلومتر است.

در کشورهایی که نفلین سینیت را از آن می‌توانند استخراج کنند، کارخانه‌های استخراج پودر آلومینا احداث شده چراکه بسیار گران قیمت و ارزشمند است. به دلیل اهمیت این صنعت، روسیه ۳ کارخانه بزرگ نفلین سینیت دارند که پودر آلومینا و آلومینیوم تولید می‌شود.

۲۵ سال پیش احداث کارخانه سراب شروع شد، تکنولوژی‌ای که برای تولید پودر آلومینا از  نفلین سینیت وجود دارد متعلق به روسیه است که با روس‌ها در آن زمان مذاکراتی انجام دادند. طراحی این کارخانه و مطالعه توجیه اقتصادی این طرح توسط روس‌ها انجام شده است. آن زمان ضریب بازگشت سرمایه‌ای که برای این پیدا کرده بودند حدود ۲۰ بود الان که قیمت آلومینیوم چندین برابر شده است، اقتصادی بودن این طرح را کاملاً بیشتر مشخص می‌کند.

حدود ۱۲سال پیش تصمیم می‌گیرند که این طرح اجرایی شود، کلنگش به زمین زده می‌شود، مناقصه بین المللی آن انجام می‌شود که با ۲۹۶ میلیون دلار سرمایه‌گذاری، ساخت کارخانه اصلی و کارخانه‌های سیمان که باید در کنار این ساخته شود، شرکت NFC چین برنده می‌شود و با روسیه و شرکت ایتوک، کنسرسیومی تشکیل می‌دهند و کار را شروع می‌کنند اما متاسفانه در ادامه با مشکل  مواجه شده و کناره گیری می‌کنند.

در همان زمان پایلوت این طرح  با ظرفیت ۱ تن در روز و قابل افزایش تولید به ۵ تن در روز تولید آلومینا هم برای وارد کردن تکنولوژی از روسیه به ایران ساخته می‌شود.

این طرح عظیم را در سایز کوچک‌تری آزمایش می‌کنند تا ببینید جواب می‌دهد یا نه که خوشبختانه جواب می‌دهد و با بررسی کامل، متوجه شدند که خلوص آن ۹۹٫۹ درصد است.

پروژه طراحی می‌شود و هم اکنون زیرساخت‌ها هم در دو قطعه زمین به مساحت ۱۴۴۰ هکتار آماده است. برق ۲۳۰ کیلو ولت نیاز داشت که با دکل‌های فشار قوی از همان مسیر خط برقی که وجود دارد، حدود ۱۸۰ دکل بزرگ به داخل سایت هدایت شد. در طی دو سال گذشته پیگیری‌هایی که داشتیم، پست برق داخل آن تکمیل شده و حتی برقش وارد مدار کشوری شد که هزینه‌های آن را مشترکا وزارت نیرو و سازمان ایمیدرو که مالک این پروژه نفلین سراب و وابسته به وزارت صنعت است پرداخت کردند.

تکنولوژی‌های جدیدی است که ما در بازدید از روسیه دیدیم که هم میزان آب را کم کردند و هم میزان انرژی کم شده است. تکنولوژی جدیدی در دنیا مطرح است که می‌تواند مستقیماً از سنگ نفلین سینیت آلومینیوم تولید کند، نه آلومینا که نصف آن به آلومینیوم تبدیل می‌شود.

خود سنگ نفلین سینیت  از نظر زیبایی در ساختمان‌ها بسیار سنگ عالی و بی‌نظیری در جهان است. این سنگ را وقتی برش‌هایی داده می‌شود و سیقل می‌دهند از گران بهاترین سنگ‌های زینتی جهان می شود.

چرا از نفلین سینیت سراب به عنوان نفت آذربایجان یاد می شود؟

اگر این کارخانه احداث شود، واردات آلومینیوم تحت تأثیر قرار می‌گیرد و ارز کشور کمتر خارج می‌شود که این، به نفع کشور و به ضرر وارد کنندگان است. اشتغال زایی آن هم بسیار اهمیت دارد چراکه کمتر صنایعی در دنیا سراغ دارم که به این حد بتواند اشتغال ایجاد کند.

این ماده معدنی به دلیل اهمیت، اشتغال زایی بی‌نظیر و ارزش افزوده‌ای که دارد، معروف به نفت آذربایجان است.

برای احداث کارخانه چقدر سرمایه‌گذاری نیاز دارد و چه میزان درآمد و اشتغال زایی خواهد داشت؟

هزینه‌ای که اتمام این پروژه نیاز دارد بر اساس آخرین برآوردی که شرکت آلکاروس در روسیه با تمام زیرساخت‌ها انجام داده، با ظرفیت ۲۱۰ هزار تن تولید پودر آلومینا ۵۱۶ میلیون یورو نوشته‌اند.

در حوزه فروش محصول، اگر ۲۱۰ هزار تن آلومینا تولید شود، با محاسبه‌ای می‌توان گفت که حدود ۸۶ میلیون و ۴۰۰ هزار یورو سود فروش دارد. کربونات پتاسیم که به عنوان کود، ۷۵ هزار تن تولید می‌شود، قیمت امروز آن ۹۰۰ یورو برای هر تن بود که اگر محاسبه کنیم ۶۷ میلیون و ۵۰۰ هزار یورو درآمدش است. مهم‌ترین کودی که در دنیا وجود دارد کودهای پتاسه است، پتاسیم عنصری است که در اسکلت گیاهان بسیار مهم است و گیاهان را در مقابل  آفات و گرما و سرما مقاوم می‌کند.

کشور ما در سال ۹۶ بیش از ۱۸۰ هزار تن سفارش داده بود و برای سال ۹۸ وزارت کشاورزی ۲۸۰ هزار تن سفارش داده که به علت گرانی ارز نتوانستند تأمین کنند و امروزه کربنات پتاسیم با کمبود روبرو است. با این اوصاف در صورتی که جلوی واردات آلومینا به کشور را بگیریم، از آن طرف کودهای وزارت کشاورزی با ارزی که خارج می‌شود  نمی‌گذاریم این حجم از ارز خارج شود.

سومین ماده‌ای که در این کارخانه تولید می‌شود، کربنات سدیم است که مازاد نداریم کل آن مصرف می‌شود که ۲۵ هزار تن در سال تولید خواهد شد که قیمت امروز آن هر تن ۱۱۰ یورو بود و با محاسبه جمع آن، ۲۷ میلیون و ۵۰۰ هزار یورو می‌شود.

همچنین از معدن نفلین سینیت سراب، علاوه بر مواردی که عرض کردم، سیمان تیپ پنج تولید می‌شود که ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تن تولید می‌شود. قیمت پایه سیمان، امروز ۵۰ یورو بود که اگر محاسبه کنیم ۱۸۰  میلیون یورو قیمت فروش سیمان می‌شود و اگر کل این ها را جمع کنیم، درآمدی که کل فروش محصولات دارد، ۳۱۶ میلیون و ۷۵۰ هزار یورو در سال است.