«روز ملی شعر و ادب ایران» كه به «روز شعر و ادب فارسی» تبدیل شد!
روز ۲۷ شهریور سال ۱۳۶۷ ، روز خاموشی استاد شهریار، شهریار سخن ایران و آذربایجان است. شاعری كه شعر تركی ” حیدر بابایه سلام ” اش به نوشته بسیاری از مطبوعات (روزنامه ” ایران ” شنبه ۲۱ شهریور ۱۳۸۳ شماره ۲۹۰۹) به بیش از ۹۰ زبان زنده دنیا ترجمه شده است و از این منظر است كه استاد شهریار شناخته شده ترین شاعر آذربایجانی در دنیا بخصوص در بین كشورهای ترك زبان است.
در سال ۱۳۸۱ به پیشنهاد نماینده آذربایجانی مجلس شورای اسلامی و تصویب شورای انقلاب فرهنگی، به پاس گرامیداشت یاد و خاطره استاد شهریار و تحكیم مودّت و دوستی بین اقشار مختلف جامعه، روز بیست و هفتم شهریور ماه، « روز ملّی شعر و ادب ایران» نامگذاری شد.
انتخاب چنین روزی به این نام هم بی دلیل نبود، چرا كه اشعار فارسی شهریار چون، ” علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را “، “آمدی جانم به قربانت ولی حالا چرا “، ” ای وای مادرم “، ” پیام به انیشتین “و دیگر اشعار استاد به عنوان شاعر معاصر، مشهور خاص و عامّ، و خود وی مورد احترام قریب باتفاق جامعه ایران با زبانها و فرهنگهای گوناگون بود.
این نامگذاری بجا، استاد شهریار را به سمبل دوستی و اخوت بین ملل و اقوام كشور بخصوص به عنوان نماد و نماینده بارز ادب و فرهنگ تركی آذربایجانی و فارسی كشور كه سخنگویان این دو زبان اكثریت جمعیت كشور را تشكیل میدادند تبدیل كرد.
از طرفی شهریار، با اشعار تركی اش، بخصوص با منظومه ” حیدر بابایه سلام ” اش به محبوب ترین شاعر آذربایجانی و مشهورترین آن در جهان تبدیل شده بود كه منظومه ” حیدر بابا” به عنوان شاهكار ادبی كم نظیر ، توجه ادب دوستان دنیا را به خود جلب كرده و در اكثر دانشگاه های جهان از جمله دانشگاه ” كلمبیا ” در ایالات متحده آمریكا مورد بحث رساله دكترا قرار گرفته بود (روزنامه ” ایران ” شنبه ۲۱ شهریور ۱۳۸۳ شماره ۲۹۰۹) .
این اتفاق خوب یعنی نامیدن روز ۲۷ شهریور به نام ” روز ملّی شعر و ادب ایران” با استقبال اكثریت جامعه چند زبانی و چند فرهنگی ایران مواجه گردید.
با نامیده شدن روز ۲۷ شهریور به عنوان روز ملّی شعر و ادب ایران كه معنا و مفهوم روز شعر و ادب همه زبانها و فرهنگهای كشور چون تركی، فارسی، كردی، عربی، تركمنی، بلوچی و غیره را می رساند، رضایت سخنگویان همه زبانها و فرهنگهای غنی كشورمان را فراهم آورد.
لاكن چند صباحی از این تصویب نگذشته بود كه صداهای مخالف و آنهایی كه ایران را مساوی فارس می‌دانستند بلند شد و زبان به اعتراض گشودند، چرا كه شاعری كه روز وفات او به عنوان ” روز ملّی شعر و ادب ایران ” نامیده شده بود شاعری بود كه علاوه بر دیوان سه جلدی و قطورش كه به زبان فارسی سروده بود و مشهورترین شاعر معاصر در بین اقشار مختلف جامعه ایران از فارس و غیر فارس بود، دیوان كوچكی هم داشت كه به زبان مادری اش یعنی به زبان تركی آذربایجانی كه نزدیك به نصف جمعیت كشور به آن زبان صحبت میكردند سروده بود و اتفاقاً در بین این دیوان كوچكش هم منظومه حیدر بابایش جهانی شده بود، یعنی شهریار جهانی شده بود با حیدر بابایش !
گناه بزرگ شهریار هم همین بود؛ جهانی شدن شهریار با سروده غیر فارسی اش مورد خشم و غضب شوونیسم شده بود. از نظر شوونیسم كسی حق سرودن اشعار غیر فارسی در ایران ندارد؛ اگر هم اشعار غیر فارسی بسراید حقّ مشهور شدن در ایران و جهان ندارد؛ و شهریار هم دچار چنین خشمی شد!!
بهاء‌الدین خرمشاهی ـ پژوهشگر ـ از انتخاب شهریار ابراز نگرانی كرده بود كه ” این انتخاب ممكن است حركتهای پان‌تركیسم را موجب شود و علیه مسائل ملی ما باشد! ”