سامبوران تانری‌لارین مسکنی
تاریخچی فریدون جلیلف #اورمو نظریه‌سینین طرفداری دیر. یعنی قدیم تورکلرین، #آلتای داغ‌لاریندان باشقا یئرلره یاییلماسی نظریه‌سی بوتونلوکلوله رد ائدیلیر. اورمو نظریه سینه گؤره تورکلرین ایلک منبعی آذربایجاندیر. اوردان دا بین‌النهرین و اورتا آسیایا قدر یاییلمیشلار. بو نظریه یه گؤره قدیم تورکلرین قایناغی آلتای داغلاری دئییل، آنجاق اورمیه، شبستر و تسوجون اطرافی‌دیر. آذربایجانلی‌لار بو بؤلکه‌یه گونئی ماحالی دئییرلر. او دا محض بو بؤلگه‌نین میشو سیرا داغلارینین جنوب جهتینده یئرلشمه‌سیندن آسیلی‌دیر.
بو جغرافیانین ایچینده‌ده میتولوژیک جهتدن میشو داغلاری مقدس داغلار ساییلیر. تانری‌لارین یاشادیغی داغلار ساییلیر. سومر یازیلی عابده‌لریندن بیری اولان گیلگمیش داستانین دا گونشین باتدیغی، دان یئرینین سؤکولدویو ایکیز داغا ماشوو /mashu دئییلیر. (گیلگه‌میش داستانی، ساندراس) البته ایکیز معناسیندا دا ایشله‌نیر. . ایرانین باشقا یئرلرینده ده مثال اوچون اردستاندا میشاب آدیندا تاریخی و توریستی و کندده واردیر. او دا میشوون فارسلاشدیریلمیش وئرژئنی اولابیلر. بو موضوعدان کئچیب اساس دئمک ایسته‌دییم ایسه بودور، #میشوو سیرا داغلارینین اوز‌به‌اوزونده، سامبوران داغی دایانیر. سامبوران هاچالی داغ‌دیر. حتی شهردن اونون هاچاسی گؤرسه‌نیر. سامبوران #مرند شهرینده داغ آدی اولماق‌لا یاناشی قاراداغدا هوراندا قالمیش بیر کند آدیدیر. اوچ هاچا قصبه‌سینه باغلی بیر کنددیر. آلتای، تورک، #مغول اسطوره‌لرینده سومبور داغی تانری‌لارین داغیدیر. سومر، سوم و سوبمور و سامبور کیمی ده قیده آلینمیشدیر. سورن ده دئییلیر. آلتین داغ/ آلتان داغلا باغلی بیر آنلاییشدیر.یئدی بؤیوک تانرینینین {یئددی قودا/ خدا }نین یاشادیغی یئردیر. یایوچی‌لر ایسه داغین اتک‌لرینده یاشایایرلار. #تورک قاراچای بالکار میتولوژیسینده یارادیجی اله‌ه لر یایوچی/ زایوچی و یایقوچی اولاراق بیلینیر.(türk mitolojisi ensklopedik sözlük/ celal Beydili) .
آذربایجان ائل آشیقی قشم جعفری #آذربایجان ملی حکومتینین چؤکمه‌سیندن سونرا عایله‌سینی مجبوری ترک ائدیب میشو سیرا داغلارینا سیغینیب. بو سیغینما و پناه آپارما پهلوی رژیمینین تعقیبلری و باسقی‌لاری اساسیندا باش وئرمیشدیر. آشیق قشم اؤزونه (زامبور) آدینی تخلص سئچمیشدیر. (آشیق قشم جعفرینین حیاتی و یارادیجیلیغی) بو دا سامبور/ سامبوران داغی‌ایله باغلی دیر.سومر سؤزو‌ایله ده مرتبطدیر. سومبور سؤزونه {ان} مکان شکیلچی‌سینی آرتیراندا سومبوران سؤزو یارانیر.
روس یازیچی‌سی جوزف کونارد، ویکتور(ظفر) آدلی رومانیندا، داستانین قهرمانی (آسئل ) آسیانین جنوب شرقینده سامبوران آداسینی سیغیناق بیر جزیره کیمی گؤرسدیر. رومانداکی سامبوران آداسی، ترک ائدیلمیش کؤمور معدنلریله دولو سیرلر، فیرتینالار، عشق و ساواشین مکانی اولان اساطیری بیر جزیره دیر. رومانداکی سامبوران آداسی اندونزی جغرافیاسیندا اولاراق یازیلمیشدیر. هر حالدا بو آدانین بیزده‌کی داغ و کند، گدیک آدین اولان سامبورانلا بیر ارتباطی اولابیلر دئیه دوشونورم. بلکه بیر گون گله بیزیمده تانری داغلاریمیز اولان سامبوران، میشو سیرا داغلارینا سیغینمیش و اوندان امداد دیله‌ین اوزان‌لاریمیزین، ظولمه قارشی دوران قهرمانلاریمیزین مبارزه، دؤیوش حقیقی اسطوره‌لرینی رومان‌لارا یازسین‌لار.
دومان اردم
