علت ممانعت حيدر عليف از دخالت ايران در جنگ اول قره باغ/جعفر افشارنیا
حيدر عليف كه از دفتر سياسی حزب كمونيست شاخه نخجوان كارش را شروع كرده بود پله های ترقی را در حزب كمونيست شوروی پيمود و از دبيركلی حزب در آذربايجان تا معاونت نخست وزيری شوروی و رياست سازمان مخوف امنيتی شوروی ( ك گ ب) رسيد و عملا می توانست به جای گورباچف رهبر شوروی شود كه غير روس بودنش مانع اين امر شد. پس از استقلال آذربايجان به رياست مجلس نخجوان و سپس به رياست جمهوری آذربايجان رسيد. به قدری در سياست كاركشته بود و ايرانيها را بهتر از خودشان می شناخت كه اجازه فعاليت نظامی بيشتر به دسته جات نظامی سردار نوعی اقدم و حقيقت پور نداد و به عبارتی از همان اول پای ايران را از قفقاز بريد. كه اين مسئله در مصاحبه های آن سرداران سپاه نيز به چشم ميخورد. حال امروز همان جماعت سياسی و قلم بدستان ايرانی مدعی هستند كه اگر ايران نبود كل آذربايجان بدست ارامنه می افتاد و حتی برخی ها ادعا می نمايند كه ايران اردوغان را از كودتا نجات داد. عالم و آدم واقف بودند كه اردوغان چند روز قبل از وقوع كودتا خبر داشت و اجازه داد كودتا انجام بگيرد تا آنها را به خوبی تسويه نمايد ولی سياستمدار ايرانی اردوغان را به دفتر خاطراتش ارجاع ميدهد و منت كمك نكرده را ميگذارند. حال تصور كنيم كه ايران مرز خود را در اين سی سال به روی ارامنه می بست و يا مثل تركيه مستقيما در پيروزی نظامی آذربايجان نقش داشت تا هزار سال ديگه سركوفت و منت ايرانی جماعت از سر ملت آذربايجان كم نميشد.
حيدر عليف ايرانی جماعت را به خوبی می شناخت و به فارسی مسلط بوده و بنا به روايتی سال ها در ایران به فعالیت های امنیتی مشغول بوده است و با اين شناخت دقيق ننگ اشغال نظامی كشورش را به منت و سركوفت ايرانيها ترجيح داد و به خوبی ميدانست كه كمك رياكارانه ايران باعث ميشد جامعه مذهبی و عوام آذربايجان به دست نهاد روحانيت ايران می افتاد و خيزش های مذهبی كشورش را تا سالهای سال ملعبه حوزه علميه قم كرده و تنشهای داخلی تيشه بر ريشه اين كشور ميزد وقايع شهر نارداران گواهی بر اين مدعاست. همان كاری كه ايران در لبنان انجام داد و حزب الله لبنان تا صد سال ديگر هم به بحران ناتمام لبنان دامن خواهد زد.
حيدر عليف با اين كار از لبنان شدن آذربايجان جلوگيری كرد و دور انديشی و سياست دانی اش امروز خود را نشان ميدهد.