شیوع ویروس کرونا، اعلام وضعیت قرمز در کشور و قرنطینه کردن ۵ شهر بزرگ نشان از گسترش ویروس کرونا دارد.
بر این اساس زندانیان سیاسی در کشور با وجود بخشنامه های متعددی مبنی بر اعطای مرخصی با کار شکنی های مسئولین زندان و مقامات قضایی رو به رو شده و هیچ نتیجه ای نگرفته اند.
در اردبیل فعال سرشناس آذربایجانی آقای عباس لسانی در حال سپری کردن محکومیت ۱۵ ساله و یوسف کاری با محکومیت ۲ ساله در بند ۷ زندان مرکزی اردبیل هستند که پیشتر بارها با اعطای مرخصی به سفارش اداره کل اطلاعات به این فعالین مخالفت به عمل آمده بود.
دیگر فعالین ملی مدنی آذربایجانی به نامهای عسگر اکبرزاده، علی خیرجو، میثم جولانی، سجاد جولانی، محمد جولانی، مجتبی پروین، مصطفی پروین، مرتضی پروین، بهمن خیرجو، مهدی هوشمند، حسین بالاخانی، سبحان بخشی بازداشت شدگان اخیر در حمایت از جمهوری آذربایجان در پارک «جیرال» که با ضرب و جرح مامورین امنیتی دستگیر شده اند. که تا لحظه تنظیم این گزارش هیچ خبری از این فعالین در دست نیست. و خانواده این فعالین با مراجعه به شعبه ۱۰ بازپرسی دادسرای شهید بهشتی اردبیل با حتاکی و ناسزا گویی های بازپرس «بابک نونهال» مواجه شده اند.
زینال تنهایی، بابک کیومرثی، سعید سلطانی از فعالین ملی مدنی آذربایجانی در تبریز با هجوم مامورین امنیتی انتظامی در منزل و محل کار با ضرب و جرح شدید دستگیر و به مکان نامعلومی انتقال یافته اند.
زندانیان سیاسی آذربایجانی محبوس در تهران :
علیرضا فرشی یکان، توحید امیر امینی، کیانوش اصلانی
علیرضا فرشی فعال ملی مدنی آذربایجانی به همراه اکبر آزاد و بهنام شیخی و حمید منافی به علت شرکت در مراسم «روز جهانی زبان مادری»در سال ۱۳۹۲ بازداشت و در شعبه ۵۴ دادگاه تجدید نظر استان تهران به اتهام «عضویت در گروه و دستجات علیه امنیت ملی» هر کدام به دو سال حبس تعزیری محکوم شده بودند که در ۳۱ تیرماه ۹۹ حکم مذکور در خصوص آقایان بهنام شیخی، حمید منافی و علیرضا فرشی به اجرا در آمده است.
بهنام شیخی و حمید منافی نادارلی با اعطای مرخصی به دلیل شیوع ویروس کرونا چندی پیش از زندان اوین به مرخصی اعزام گردیدند.
زندانی محبوس در زندان رجایی شهر کرج: دکتر لطیف حسنی.
لطیف حسنی در سال ۱۳۹۱ بدلیل درخواست مجوز تشکل قانونی بازداشت و طی دادگاه‌های فرمایشی با حکم سنگین ۹ سال زندان روبرو گردیده و علی‌رغم گذشت بیش از ۸ سال هیچ یک از امتیازات قانونی زندانی به وی تعلق نگرفته و با وجود شیوع کرونا در زندان نیز به مرخصی اعزام نشد.
توحید امیرامینی و کیانوش اصلانی دیگر بازداشت شدگان گرامیداشت «روز جهانی زبان مادری» هستند که کماکان در زندان اوین در حال سپری نمودن دوران محکومیت به ترتیب ۷و ۵ ساله خود هستند.
گفتنی است «میشل باچله» کمیسر عالی حقوق بشر با اشاره به خطر کووید ۱۹ از مقامات رژیم ایران خواستار آزادی بی قید و شرط مدافعین حقوق بشر و بازداشت شدگان اخیر آذربایجان شده بود.