نقش و تاثیر نتایج احتمالی انتخابات تورکیه بر تحولات داخلی ایران
انتخابات پیش روی تورکیه، ماراتن سخت و نفس گیر از جدال انتخاباتی دو جریان فکری و تفکر سیاسیِ متفاوت و حتی متضادِ هم است. به جرات می توان گفت که تاریخی نو در تورکیه در حال نوشته شدن میباشد. تورکیه یکی از مهمترین، فعال ترین و راهبردی ترین کشورهای همسایه ایران است. در کنار دارا بودن اشتراکات فراوان تاریخی، دینی و فرهنگی از اختلافات جدی در حوزه های مختلف کاری نیز بهره میبرند. بدون شک تحولات خرد و کلان دو کشور و علی الخصوص تحولات کلان سیاسی و اجتماعی بر ژئوپلتیک همدیگر تاثیر گذار خواهد بود و این تاثیرات کوتاه و دراز مدت می تواند واجد بار مثبت و منفی در آینده باشد.
نگاه جریان فکری تحت رهبری اردوغان به سیاست خارجی، در توجه به پتانسیل های ذاتی، داخلی و مستقلِ تورکیه همراه با پایبندی به ارزشهای دینی، فرهنگی، ملی و تاریخی میباشد. و جریان سیاسی مخالف، تحت رهبری قلیچ داراوغلو، تمایل بیشتری بر تعامل و هماهنگی با دنیای غرب دارد حتی به قیمت کوتاه آمدن از یک سری اصولهای اعتقادی و ملی تورکیه. این انفعال و نرمش سیاسی در برابر قدرتهای غربی که دشمنی تاریخی با ملل شرق و جهان اسلام دارند، بدون شک منجر به تضعیف نقش و جایگاه تورکیه در عرصه های جهانی و تحولات بین الملل خواهد شد.
زیرا از دست رفتن تورکیه قدرتمند، مستقل و مدرن، توازن قوا در ژئوپلتیک منطقه را دچار مشکل خواهد ساخت. حضور غرب و نقش آفرینی اش در تحولات منطقه را بیش از پیش افزایش خواهد داد. دنیای غرب علی الخصوص پس از اعتراضات پاییز سال گذشتهی شمسی در ایران، به شدت به دنبال گزینهی آلترناتیو برای جمهوری اسلامی است. در این جستجوی سیاسی و مهندسی اجتماعی همچون اسفند سال ۱۲۹۹ شمسی، نجات مردم ایران و توسعه پایدار آن را تنها پوشش ریاکارانه برای دست یافتن به اهداف استعماری خود میداند.
در صورت پیروزی ائتلاف ملت به رهبری کمال قلیچ داراوغلو پیش بینی می شود با هدف جلب رضایت غرب و تسهیل مسیر عضویتِ تورکیه در اتحادیه اروپا و برخی تعاملات دیگر، شاهد همراهی و هماهنگیِ نامتعارف از سوی دولت آینده تورکیه با غرب در عملیاتی گشتن سیاست ها و برنامه هایشان هم علیه دولت ایران و هم عدم حمایت از جمهوری آذربایجان در سطح کنونی باشیم. این امر بدون شک بر حجم مشکلات داخلی و خارجی ایران و علیالخصوص جمهوری آذربایجان در رویا رویی با دشمنان بیشمار خود در منطقه قفقاز خواهد افزود. سند این ادعاهایمان حمایت صریح و آشکار سفرای دولت آمریکا و غرب از ائتلاف ملت و قلیچدار اوغلو میباشد.
چالش امنیتی دیگری که احتمال دارد در صورت پیروزی ائتلاف ملت به رهبری کمال قلیچ دار اوغلو برای آذربایجانِ ایران (آذربایجان جنوبی) بوجود آید در نگاه و سیاستِ این جریان فکری در مواجهه با گروه های مسلح تروریستی کردی در منطقه هست. یعنی تعاملات سودجویانهی این ائتلاف برای کسب حداکثری رای از مناطق کردنشین در تورکیه و وعدههایی که برای آزادی صلاحالدین دمیرتاش و عبدالله اوجالان داده اند. بدون شک چنین اتفاق نامیمون و سهم خواهی گروههای تروریستی کردی از دولت آینده تورکیه، باعث تقویت و رشد این گروههای مسلح تروریستی در منطقه هم مرز با تورکیه خواهد شد.
در کنار سرمایههای کلان تورکیه در حوزه های مختلف راهبردی، ملی، نظامی، سیاسی، صنعتی، کشاورزی، سلامت، توریسم، ترانزیت، فرهنگی و …، مواضع روشن، سوابق پیشین، نگاه اصولی، سیاست تعامل مثبت و راهبردِ اختلاف صفر اردوغان در ارتباط با همسایگان، در حال تبدیل کردن تورکیه به یکی از محورهای برتر قدرت در نظام بین الملل و منطقه است که پیروزی مخالفان اردوغان در انتخابات پیش روی و مخالفت جدی آنها با بسیاری از این استراتژیها و سرمایه گذاری ها به دلیل جاه طلبی های سیاسی و رقابت های انتخاباتی، چالش بزرگی در سیاست ها و برنامه های آتی تورکیه ایجاد خواهد کرد.
در واقع این اتفاق ناخوشایند می تواند در مسیر تبدیل گشتن تورکیه به یکی از محورهای برتر قدرت سیاسی در عرصه های جهانی مانع بزرگی ایجاد نماید. با توجه به مطالب گفته شده از منظر نگاه مبتنی بر منافع و مصالح ملی، پیروزی ائتلاف جمهور به رهبری رجب طیب اردوغان به سود و منفعت دولت و مردم جمهوری آذربایجان و ایران نیز ارزیابی میگردد.
ولی متاسفانه برخی محافل سیاسی و رسانه ای در ایران در حال تلاش برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی با هدف پیروزی مخالفان، تخریب وجههی اردوغان و ائتلاف جمهور، پیشبرد پروژهی اردوغان هراسی در اذهان انسان تورک و غیر تورک هستند. در کل پیشبردن تورک و اردوغان هراسی، تورکیه و آذربایجان ستیزی از مشخصههای این نحلههای فکری میباشد که در اصطلاح به جریانات ایرانشهری، (شما بخوانید ویرانشهری) معروف گشتهاند.
سعید مینایی