نقش و جایگاه کریدور استراتژیک زنگه زور در تعاملات ژئوپلیتیکی جهان
زنگه زور به عنوان قطعه ای کلیدی از کریدور استراتژیکِ میانی شرق به غرب، یکی از واقعیت های غیرقابل انکار دنیای مدرن است که تحقق آن، از ضرورت های ژئوپلیتیکی جهان امروز به شمار می آید.! شرایط ژئوپلیتیکیِ در حال تغییر جهان امروز، علی الخصوص پس از جنگ تحمیلی و تهاجمی روسیه به اوکراین، تشدید چالش های سیاسی و امنیتی فی مابین چین و آمریکا، بحران انرژی در اروپا، تولد بازیگران جدید در عرصه های بین المللی و ضرورت های ژئواکونومیکی جهانی، این قطعه کلیدی را از چنان اهمیت و ضرورتی برخوردار کرده که تحقق و بهره برداری از آن به عنوان یکی از معدود موارد ترانزیتی در جهان شناخته میشود و مورد توافق تمامی محورهای قدرت در جهان، دولت ها و قدرتهای در حال رشد و در حال ظهور منطقهای، با وجود تمامی تنش ها، اختلافات و تضادِ منافع است.
کریدور زنگهزور با پشتوانه محکمِ اقتصادی، سیاسی، امنیتی و تجاری خود به عنوان قطب جدید ترانزیت و حمل و نقل شرق و غرب جهان و مکمل کریدورهای شمال و جنوب در آیندهی پیش رو شناخته می شود. دالان یا دهلیز زنگه زور با کوتاه تر نمودن حدودا ۳۰۰ کیلومتری کریدور میانیِ شرق به غرب (راه ابریشم جدید) نقش بسیار تاثیرگذاری در کاهش هزینه تمام شده، کوتاه گشتن زمان سفر و تسهیل دسترسی به محصول و ترانزیت کالا را داراست. از طرف دیگر تبدیل آن به آلترناتیو قطعه گرجستان و دور ساختن کریدور جهانی میانی از حوزه نفوذ امنیتی روسیه، نقش انکارناپذیری در ایمنی و پایداری ترانزیت جهانیِ انرژی و کالا را خواهد داشت.
تحقق کریدور زنگه زور، در ایجاد توازن ژئوپلیتیکی در میان قدرت های برتر جهان امروز (آمریکا، اروپا، روسیه، چین و تورکیه)، مدیریت موفق چالش های ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و تاریخی، در برقراری امنیت جهانی و تضمین مشارکت موثر دولت های نوظهور در عرصه های منطقهای و جهانی، نقشی بی بدیل بازی خواهد نمود. آنچه به اختصار بیان شد، خود به تنهایی نشان می دهد که تحقق، ساخت و بهره برداری از کریدور راهبردی زنگه زور از یک اراده محکم جهانی برخوردار است و شکل گیری آن در آینده ای نه چندان دور از قطعیات خلل ناپذیر و از واقعیت های انکارناپذیر جهانی ست.
تمامی کشورها و دولت های مرتبط با آن (آمریکا، اروپا، روسیه، چین، تورکیه، آذربایجان و ارمنستان) دلایل و انگیزه های مهمی برای موافقت با محقق شدن این کریدور را دارا هستند. کریدور راهبردی زنگه زور در کنار فرصت بودن برای تمامی دولت های مرتبط با آن، می تواند به شکل یک تهدید نیز خود را نمایان کند که چرایی و چگونگی آن را تنها نوع نگاه، شیوهی مواجهه و نحوهی مشارکت این دولت ها در این پروژه استراتژیک جهانی تعیین خواهد نمود.
سعید مینایی