«بیبرس» قهرمان ترک و سابقة تمدنی ترکستان/پرویز شاهمرسی
«بیبرس» قهرمان ترک
«بیبرس» یا به صورت اصلی آن «بیگ بارس» (حکمرانی که مانند ببر دلاور است) یکی از برجسته ترین قهرمانان تاریخ ترک است. او در سال 1223 میلادی در دشت قپچاق به دنیا آمده و سرنوشت او را به سپاه مملوکان مصر کشاند. در سوم سپتامبر 1260 سپاه مغول به سرداری «کتی بوغا» در عین جالوت با سپاه مملوکان به فرماندهی «قتز» روبرو شد. «قتز» از سرداران دلاور ترک و ملقب به «تالار شهرت» بود. در این جنگ بزرگ مغولان نخستین شکست سهمگین خود را متحمل شدند و افسانة شکست ناپذیری آنان از میان رفت. پیروزی سپاهیان ترک در این جنگ موجب نجات سوریه و مصر از آسیب ایلغار مغولان شد. این جنگ در تاریخ جهان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. «بیبرس» فرمانده ارشد در این جنگ بود. در بازگشت از جنگ بیبرس به دست خود قتز را کشت و حکمران مملوکان شد. او خاطرة دلاوران باستانی ترک مانند «آلپ ار تونقا» و «اوغوزخان» را این بار در مکانی بسیار دورتر یعنی در مصر و سوریه زنده کرد. او حریفی قدر مانند مغولان را شکست داده و آنان از تمام شام و مصر بیرون راند. بیبرس در سال 1277 میلادی در دمشق درگذشت.
سابقة تمدنی ترکستان
بگفته ویل دورانت در کتاب «تاریخ تمدن» منطقة ترکستان در گذشته پر آب و معتدل بوده است. دریاچه های بزرگ و رودخانه های فراوان داشته است. عقب نشینی یخچالها این سرزمین را دچار خشکی ساخته و کار به جایی رسیده که به علت کمبود بارندگی ایجاد مدنیت و کشور غیرممکن شده است. ساکنان این ناحیه مجبور به مهاجرت به اطراف شده اند. بدین ترتیب شهرها یکی پس از دیگری خالی شده اند. به نظر بسیاری از دانشمندان این نواحی ناظر و شاهد نخستین مجموعة پیچیده ای از نظم و پیش بینی و آداب و اخلاق و فرهنگ بوده که از میان آن تمدن کنونی بیرون آمده است. در سال 1907 «پمپلی» آثاری از جنس سفال و … به دست آورد که بنا به تخمینهای معتدلانه تاریخ آنها به 5000 سال قبل از میلاد می رسد. بدین ترتیب با توجه به یافته های باستانشناسی می توان گفت که سابقة ایجاد فرهنگ و تمدن در ترکستان به 7000 سال قبل باز می گردد.