_ادبیات
20 اردیبهشت ماه در تقویم رسمی آذربایجان سالروز تولد ملا محمد فضولی خداوندگار شعر و شعریت آذربایجان است. هرچند بر مبنای ساختار جغرافیایی و طبیعی آذربایجان در کنار سایر منحصر بفردهایش؛ سرزمین شعر و موسیقی هم می باشد. اما این استعداد طبیعی و خدادادی در طول تاریخ بیشتر در خدمت زبان فارسی بوده است. درست زمانیکه این دگرپرستی باعث می گشت زبان تورکی در آذربایجان به موزه ها سپرده شود؛ ملا محمد فضولی با سرودن اشعاری پرمحتوا به زبان تورکی ویزای ماندگاری جاودانگی برای این زبان صادر کرد.
ضمنا در کنار شاهکار ادبی فضولی به زبان تورکی؛ باید از سعه صدر و از چشم انداز جهانی فضولی هم صحبت بکنیم و آن روح هومانیزم گرایی در اشعار فضولی می باشد و همو است که یکی از اولین های تاریخ بشری در سرودن شعر در زمینه ادبیات کودکان و نوجوانان است و ما می توانیم براحتی و بدون شک و شبهه بنویسیم اگر در ایام خدادادی سال ها10 می/ 20 اردیبهشت ماه نبود و در این روز شاعری چون فضولی به دنیا نمی آمد مطلق امروز از زبان تورکی ما هم به شکل امروزی خبری نبود و شاید در داستان ها و افسانه ها می خواندیم.
سیاست
هر موقع برای مرحوم حیدر علی یئو می نویسم بعضا سوال های مبنی بر «چرا» و به «چه علت» از من سوال می کنند.
همانطور که به اندازه یک میلیاردم از ادبیات فضولی نوشتم؛ برای پاسخ دادن به شما دوستان با الهام از ماهیت فضولی ادامه می دهم:
مطمئنا اگر ادبیات برای جهان حکم می راند فقط روح هومانیزمی و احترام به حقوق کودکان در اشعار فضولی کافی بود تا از حق «وتو» برخوردار باشیم. صد حیف برای جهان ادبیات حکفرما نیست. باید به سلاح سیاست مسلح گشت والا امکان ماندگاری در تاریخ ممکن نخواهد بود.
بعد از عهدنامه ترکمنچای سیستم های مختلف جهانی در قفقاز با رگه های ضد تورکی هیچوقت اجازه ندادند تا آذربایجانیان در میدان سیاست رشد و نمو یابند بعبارتی توسعه اندیشه در آذربایجان متوازن نگشت در ادبیات و حتی در زمینه اختراعات شخصیت های در مقیاس جهانی تقدیم بشریت کردیم اما در زمینه سیاست عقیم ماندیم همه جنبش های سیاسی در آذربایجان از قیام مشروطیت گرفته تا قیام شیخ محمد خیابانی،محمد امین رسولزاده،پیشه وری،ائلچی بی و…نتوانست وارد فاز سیاسی پایدار گردد و به تبع آن آذربایجان هم عملا می رفت وارد افسانه و داستان ها شود.
اینبار فضولی جهان سیاست آذربایجان درست همروز با تولد ملامحمدفضولی چشم به جهان گشود و توانست با استعداد خدادادی خودش حضرت موسی وار در خانه فراعنه مسکو به بالندگی کامل با محوریت آذربایجان برسد و از باکو تا مسکو و از مسکو تا نخجوان توانست تمامی موانع ارمنی،روسی و جهودی را از مقابل راهش حذف بکند و نهایت با تمامی این تجربه هایش ویزای ماندگاری برای آذربایجان در نقشه جهانی صادر کرد و جمله معروف:”مستقللیمیز ابدی دیر”
امروز در کنار مکتب ادبی فضولی؛ مکتب سیاسی حیدر علی یئو هم وارد قاموس ادبیات رسانه ها و آموزشی 60 میلیون آذربایجانیان جهان گردیده است.
روز 10 می/20 اردیبهشت ماه سالروز تولد خداوندگاران ادبیات و سیاست در آذربایجان و کاملا مبتنی با روح و آهنگ بومی آذربایجان است. به دیگر سخن در زمینه ادبیات فضولی مقلد نیست بلکه خداوندگار است در زمینه سیاست هم ما مکتب منحصر بفرد در جهان داریم و امروز نیازی به بازی با واژه های غربی نیست، خودمان مکتب مستقل هستیم و زائیده همین مکتب سیاسی ماست که از پاشینیان گرفته تا دیگر کشورهای جهان هماهنگ و همصدا با رئیس جمهور کشور آذربایجان مدام تکرار می کنند:
“قاراباغ آذربایجاندیر”
بدین وسیله با این یادداشت 20 اردیبهشت ماه و این روز خوش یمن را به 60 میلیون آذربایجانیان جهان تبریک عرض می کنیم.
#حسن_کریمزاده_صاحب_دیوان