اهم اظهارات الهام علی یئو رئیس جمهور آذربایجان در مصاحبه با شبکه تلویزیون “آز-تی وی”در خصوص روند صلح قره باغ در جریان سفر به روستای باسگال از توابع شهر اسماعیلی (۲۴ مرداد ۱۴۰۱)/ ترجمه از دکتر افشار سلیمانی سفیر پیشین ایران در آذربایجان
عملیات انتقام یک اقدام تنبیهی موقت بود.
ارمنستان بار دیگر دست به تخریب نظامی زد و در نتیجه یک سرباز ارتش آذربایجان به شهادت رسید .اما هر کس دید و باید ببیند که خون شهیدمان روی زمین نماند .ما فوری با عملیات نظامی انتقام خون شهیدمان را گرفتیم و طرف مقابل را با عملیات انتقام مجازات کردیم .
در عرض چند ساعت انتقام خون شهیدمان برای آنها گران تمام شد و آنها این را نباید فراموش کنند .اگر بار دیگر اقدام مشابهی انجام دهند پاسخ ما همینگونه خواهد بود .هیچ کس نمی تواند مانع ما شود و جلوی ما را بگیرد .
ما در اراضی خودمان هر وقت که لازم باشد عملیات (نظامی)خواهیم کرد .عملیات انتقام تنبیهی کوتاه مدت نشان میدهد که توان (نظامی) ما به قوت خود باقیست اما در عین حال ما طرفدار جنگ نیستیم.
جنگ دوم قره باغ توان نظامی ما را اثبات کرد و‌ما به عملیات نظامی و در مراحل بعدی به اقدام نظامی-سیاسی نائل شدیم.به اهداف دیگری هم که داریم در وقت مناسب خواهیم رسید .
اگر در قره باغ کسی تحت هر عنوانی بنام پوپولیسم یا به دلیل ترس از یکی صحبت از رژیم حقوقی یا استقلال بکند باید بداند که اولین دشمن مردم ارمنستان است
چون ارامنه ساکن در قره باغ از هیچگونه رژیم حقوقی یا استقلال یا امتیاز خاص دیگری برخوردار نخواهند شد و مانند اتباع آذربایجان از حقوق تبعه بودن برخوردار خواهند بود واز حقوق آنها همچون حقوق اتباع آذربایجان و سایر اقلیتها حمایت بعمل خواهد آمد .این یگانه راه در این رابطه است.
زمانیکه ما احداث جاده جدید لاچین را شروع کردیم چنین بنظر میرسید که صلحبانان روسی متخصصان و کارگران ما که در احداث این جاده مشغول بودند را در برابر ساکنان محلی حفاظت میکنند. آنها را از ما و شاغلان در پروژه محافظت میکردند؟! .نمیدانم چه کسی را از چه کسی محافظت میکردند ؟اما در هر حال آنها آنجا حضور داشتند .پس از مدتی آنجا را ترک کردند و رفتند و تقریبا در شش هفت ماه اخیر بصورت کلی در امتداد جاده حتی یک نفر از صلحبانان روسی حضور ندارند و نیاز به حضورشان هم نبود.
جاده سازان ما در روستاهای این منطقه با ارامنه ساکن در آنجا در تماس بودند حتی بعضی از آنها می آمدند کمک میکردند و از اینکه جاده ای با کیفیت خوب احداث میکنیم تشکر میکردند. نه تنها در تاریخ قره باغ بلکه در تاریخ ارمنستان هم جاده ای با این کیفیت وجود نداشته است.
جاده هایی که آنها ساخته اند در حال مستهلک شدن هستند .یک سال هنوز سپری نشده است .این تماسها ادامه دارد و این خیلی ضروری است. من هم مشوق آن هستم که تماس بین انسانها به صلح پایدار خدمت خواهد کرد.در هفته های نزدیک پیش رو منتظر احداث جاده مربوط به کریدور زنگه زور از طرف ارمنستان هستیم.
زمانی که ما شروع به احداث جاده جدید لاچین کردیم به واسطه روسیه به ارمنستان رجوع کردیم و چون احتمال میدادیم که طرف ارمنی حقه بازی کند پیشنهاد کردیم در سمت آنها هم جاده که حدود ۸ یا ۹ کیلومتر است احداث کنیم اما آنها نپذیرفتند و گفتند خودمان احداث میکنیم.اما چه زمانی این را شروع کردند؟ البته آن را هم نمیتوان شروع به کار تلقی کرد به این دلیل که آنها هنوز در مرحله امکان سنجی اقتصادی و فنی هستند.
هنگامی که ما با نامه رسمی به طرف روسی اعلام کردیم که احداث این جاده را در ۵ آگوست ۲۰۲۲ به پایان میبریم و از شما میخواهیم که پستهای صلحبانان روسی را از جاده قدیم به جاده جدید منتقل کنید .بطور طبیعی طرف ارمنی هم از مضمون این نامه مطلع شدند .یک روز پس از آن طرف ارمنی اعلام کرد ما امکان سنجی اقتصادی و فنی این جاده را شروع میکنیم و تا پایان سال ۲۰۲۳ احداث آن را خاتمه میدهیم این یعنی انحصار طلبی و برخورد غیر واقعی و غیر منطقی با موضوع .ما هم گفتیم اگر اینگونه است ما در تاریخ ۵ آگوست وارد کریدور لاچین میشویم و پست های گمرکی و مرزبانی مستقر میکنیم و منتظر اقدام بعدی شما می مانیم .
پس از آن اوضاع به هم ریخت و ارمنیهای ساکن قره باغ به ما مراجعه کردند و به دفعات خواهش کردند که تا آخر آگوست به آنها فرصت دهیم و ما این درخواست آنها را پذیرفتیم.در عین حال ساکنان ارمنی قره باغ به ما رجوع کردند که تا مرز ارمنستان هم ما راه شوسه برای آنها احداث کنیم و ما هم قبول کردیم. ارامنه بصورت غیر قانونی در لاچین و روستاهای زابوخ و سوس ساکن شده اند و باید از آنجا خارج شوند .
