اعتیراف | ایواز طاها
قیزلار تلویزیون ائکرانیندا اعتیراف ائتدیلر. سن دئمه هئچ بیر قورغو [توطئه] تورونا دوشمهدن اونلار اؤز عشقلرینه رقص ائدیرمیشلر. سوریا دئوریمینده بشار أسد ده ”اعتیراف“ مسئلهسیندن گئنه بولا یارالاندی. بونلاری نظره آلاراق “اعتیراف“ بارهده یازدیغیم مقالهنین خلاصهسینی وئریرم. مقاله 2011-جی ایلده آزادلیق قزئتینده گئتمیشدیر.
”اعتیراف“ ایقتدارین کوتلهیه قارشی ایرهلی سوردویو آخماق آرگومئنتدیر. بئله کی، گیروْو گؤتورولهرک محبس کونجونه سیخناشدیریلیمش وطنداشلارین آغزینا ایستهنیلن سؤزلر قویولور. دوستاق، تلویزیون محکمهسینده اؤزونه قارشی تانیق [شاهد] روْلوندا چیخیش ائدیر.
کئچمیش زامانلاردا حؤکمدارین بوینوندا وطنداشلارین حاققی یوخ ایدی، اونون اؤنونده یالنیز وظیفهلری واریدی. همین دؤنملرده مشروعیت قازانماغین یولو زوراکیلیغین گؤستریمیندن [نمایشیندن] کئچیردی. حاکیم کوتله قارشیسینا اؤلوبـ اؤلدورمکدن باشقا بیر یول قویموردو. بیچاق سومویه دایاندیقدا وطنداش مجبورن دیرهنیش سنگرینه سیغینیردی. سوندا ایسه ایکی واریانتین بیری آلینیردی: وطنداش یا اؤلدوروب اؤزو ده یئنی آدامجیل حاکیمه چئوریلیردی، یا دا گؤرونمزین وحشیلیکله اؤلدورولوردو. بو ایکینجی واریانتدا حاکیم سورهکلی اولاراق محکومون اعترافینا مؤحتاج ایدی. گئنیش مئیداندا توپلاشمیش جاماعاتین گؤزو اؤنونده سوچلو آدام اؤز گوناهینی بوینونا آلیب، حاکیمدن باغیش دیلهییردی. بو باغیش اوْندان اسیرگهنیلیردی. چونکی بئله بیر تؤرهندن مقصد، رحمت قاپیلارینی آچماق دئییلدی، ان چیلپاق دهشتی کوتلهنین بیلینیجده یئنیدن جانلاندیرماق ایدی. بئیینلرده فیرلانان عوصیان دوشونجهسینی داغلاماق. محکوم بئله بیر دهشت تاماشاسیندا بوتون اینسانی حاقلاریندان سویوندورولموش حئیوانا چئوریلیر، آغیر ایشگنجهلر آلتیندا جان تاپشیریردی. آماج ایسه حاکیمین قورخونج مهابتینی یئنیدن ایستئحصال ائتمک ایدی.
بشر تاریخینده دؤولتچیلییین آیریلماز حیصهسینه چئوریلمیش بئله دیوان توتمالار 18-جی یوزایللییین سونلاریندان اؤز فونکسیاسینی ایتیردی. بونون سببینی اینسانین “وظیفه” آغیرلیغیندان “حاق” آنلاییشینا کئچمهسینده آختارمالیییق. اوْرتا چاغدا اینسانین حؤکومت قارشیسیندا یالنیز وظیفهسی واریدی. چونکی گوج صاحیبلری اؤز مشروعیتلرینی یا گؤیدن آلیردیلار، یا دا قیلینجدان. آمما رنسانسدان باشلایاراق “حاق” مسئلهسی قابارماغا باشلادی. اینسان، وظیفه ایله یاناشی حاق قازانمالی اولدو. بونون اوچون ایشگنجه و اعتیراف یا آرادان قالدیریلدی یا دا گیزلینه چکیلدی. حؤکمدار کوتله قارشیسیندا داها اؤز جللاد گؤرکمینی نومایشه قویا بیلمزدی. سانکی اعتیراف، منفی بیر گؤستریجییه چئوریلدی: حاکیمیتین دموکراتیک اولوب اولماماغینین بیر شرطی همین فئنومئنله باغلی اوْلدو.
اعتیرافلار یالنیز بللی سانیقین [متهمین] قارانلیق بوجاقلاردا وحشیجه دیندیریلیب تلویزیون اکرانلارینا چیخاریلماسینین گؤستریجیسی دئییل. اعتیراف حؤکومتین ظاهیرن ساغلام گؤرونن گؤودهسیندهکی آغیر خستهلیکلری گؤرونره چیخاریر. اعتیراف، هر بیر حؤکومتین توتالیتار ماهیتی بارهدهکی مفکورهلری اوستبیلینجیمیزه داشیییر. سانیق [متهم] اؤزونو محکوم ائتدیکده حاکیمین مشروعیتینده چات یارادیر. بونونلا دا سیاسی قورولوشون ظاهیری بوتؤولویونو پارچالاییر. حاکیم، اعتیراف ائدهنین بوغاز دلیییندن اؤز قورخوسونو باییرا اوفورور. اعتیراف یالنیز قارانلیق کونجده دیندیریلمیش سوچلونون روحونو پارچلامیر، ایقتدارین مومیالانمیش وارلیغینی دا دارماداغین ائدیر.
اعتیراف اؤزونه قارشی ایشلهییر. چونکی تام یالان آکسییا اولدوغو اونون بیچیمیندن [فورماسیندا] آیدین اولور. چونکی اعتيراف ائدن اینسان اؤز درديني دئييل، قودرتين داش اورهيينه جالانان ايضطيرابلاري هايقيرماق مجبورییتینده قالیر. قودرتين ديلهيي ابدي قالماقدير، سانیقدان ايسه بو ابدييتي اونا باغيشلاياجاغيني اومور. بو ایستهیی سانیغین سؤزلری دئییل، اعتیرافین فورماسی ایفشا ائدیر.
یاخشی بس “گوج” بو پارادوکسیکال مسئلهیه نییه بویون قویور؛ حاکیم اونا قارشی یؤنلمیش اعتیرافین قورخونجلوغونا نییه دوروش گتیریر؟ جاواب سادهدیر. چونکی حؤکومت، اوْنو کونجه دیرهمیش کوتلهنین تلهسیک ضربهسیندن بو آن، بوردا یایینماق ایستهییر. او، قومارا قورشانیر. اوزون سوره اونا گرهکلی اولان مشروعیتینین بیر بؤلومونو قوربان وئرهرک، عاجل تهلوکهنی باشیندان سوْوماق ایستهییر. بئله بیر دورومدا حاکیم ایندیکی تهلوکهنی (خالق عصیانینی) قارشیلاماق اوچون اوزون سورهلی مشروعیتینین هامیسینی دا قوربان وئره بیلر، اؤز جانینی دا.