اولین مدرسه و اولین روزنامه در سایین قالا
با مطالعه و بررسی کم و کیف پیدایش انقلاب ها و تحولات در دنیا و آزادی هایی که ملت های ستم دیده در مقاطع مختلف به دست آورده اند به این نتیجه می رسیم که مطبوعات و بعضی شخصیتها و نهادهای آگاهی دهنده در ایجاد و دگرگونی ها و کسب آزادی ها اجتماعی و فردی بس مهم و تعیین کننده بوده است و در جهت آگاهی بیشتر ملت های اسیر استعمار و استثمار کوشش پیگیرتر را دنبال کرده اند و متعقد بودند تا توده آگاهی های لازم را کسب نکند و متنبه نشود و امکانات انقلابی خود و دشمن را نسنجد کوشش ها همه به هرز خواهد رفت.
یکی از شخصیتهای برجسته و گمنام و مجاهد و از فرماندهان بنام دلیر و محبوب دوره انقلاب مشروطیت و اشغال آذربایجان توسط روسیه “حاج آقا بلوری است که بنیانگذار مطبوعات تورکی(آذربایجان،حشرات الارض،مجاهد) و با درج مقالات متعدد در انقلاب مشروطه نقش قابل توجهی ایفا نمود بلوری به سال ۱۳۳۳ شمسی در تهران به رحمت ایزدی رفتند.
یکی از مردان نیکنام تاریخ سایین قالا شادروان بلوری حاکم وقت سایین قالا بود او در پیروزی مشروطیت نقش داشت.تحولات ناشی از اتقلاب مشروطیت نظام آموزشی را تحت تاثیر قرار داد و لزوم تجدید نظر در برنامه های آموزشی مکاتب را ایجاب کرد. کهنه پرستان و کج اندیشان و جاهلان مانع بزرگی در استقرار مدارس جدید بودند و آنان را تکفیر می نمودند. در چنین جو حاکم بر جامعه شادروان بلوری با شجاعت بی نظیر و با این افکار مسموم به مبارزه پرداخت و نخستین دبستان به شیوه جدید سایین قالا را در سال ۱۲۹۶ به نام “سعادت ” تاسیس کرد و نخستین آموزگاری که در مدرسه اشتغال داشت مرحوم عباس خان بود.دبستان سعادت در سال ۱۳۰۱ با حمله اسماعیل سمیتقو و ایجاد ناامنی تعطیل گردید.پس از شکست سیمتقو نخستین معلمین اعزامی از تبریز آقایان غلامعلی و یوسف کلاهی بودند و در سال ۱۳۰۲ آقای عباسعلی الفت نوبری به مدیریت تبریز اعزام گردید.
از کارهای مهم بلوری که خود روزنامه نگار و نویسنده بود،آوردن اولین روزنامه به شهر سایین قالا بود.این روزنامه همان “ملانصرالدین” بود که توسط جلیل محمد قلی زاده انتشار می یافت . بیش تر خوانندگان این روزنامه طبقه متوسط بودند که سواد خواندن و نوشتن داشتند.از مشترکین آن در سایین قالا افراد زیر بودند:آقای سالار اکرم،آقای سالار معظم،آقای افتخار الملک افشار،آقای ایوب خان و حاج میرزا بلوری.
منبع:نگاهی به تاریخ میاندوآب،تکاب و شاهین دژ نوشته جمشید محبوبی.
ملانصرالدین در تبریز نوشته صمد سرداری نیا
حجت امامی
