بیانیه سازمان ملل به مناسبت روز جهانی زبان مادری سال ۱۴۰۱؛ آموزش چند زبانه، ضرورتی برای تغییر آموزش در سطح جهان
۴۰ درصد از جمعیت در سطح جهان به آموزش به زبانی که صحبت می کنند یا می فهمند دسترسی ندارند. اما با درک روزافزون از اهمیت آموزش چند زبانه ، به ویژه در ابتدای تحصیل پیشرفتهایی حاصل شده و تعهد به توسعه آن در زندگی عمومی افزایش یافته است.
روز جهانی زبان مادری این واقعیت را به رسمیت میشناسد که زبان‌ها و چندزبانگی می‌توانند «همه شمولی» و این قسمت از ۱۷ هدف توسعه پایدار سازمان ملل را که «هیچکس را پشت سر تنها نگذارد» را به پیش ببرند. یونسکو آموزش چند زبانه را بر اساس زبان مادری یا زبان اول تشویق و ترویج می کند. این(آموزش چند زبانه) نوع آموزشی است که از زبانی شروع می شود که زبان آموز بیشتر به آن تسلط دارد و سپس به تدریج زبانهای دیگر را (به دانش آموز) معرفی می کند. این رویکرد به زبان آموزانی که زبان مادری آنها با زبان آموزشی متفاوت است، این امکان را می دهد که شکاف بین خانه و مدرسه را پر کنند، محیط مدرسه را به زبانی آشنا کشف کنند و در نتیجه بهتر یاد بگیرند.
چندزبانگی به توسعه جوامع با ارزش «همه شمول» کمک می کند و به فرهنگ ها، جهان بینی‌ها و سیستم‌های آگاهی متعدد اجازه همزیستی و بارور شدن متقابل را می دهد.
موضوع روز جهانی زبان مادری در سال ۲۰۲۳، «آموزش چند زبانه – ضرورتی برای تغییر سیستم آموزش» با توصیه‌های ارائه شده در اجلاس تحول آموزش سازمان ملل در سپتامبر ۲۰۲۲، که در آن بر آموزش و زبان مردم بومی نیز تاکید شده بود، همراستا است.
آموزش چند زبانه مبتنی بر اساس زبان مادری امکان دسترسی به «همه شمولی» در عرصه آموزشی برای گروههای جمعیتی‌ای که به زبانی غیر از زبان مسلط یا زبانهای گروههای اقلیت و یا زبانهای بومی سخن میگویند را فراهم میکند.
حفاظت از تنوع زبانی
زبان ها با تاثیرات پیچیده ای که بر روی هویت، ارتباطات، ادغام در اجتماع، آموزش و توسعه دارند، برای مردم و سیاره زمین از اهمیت استراتژیک برخوردار هستند. با این حال، به دلیل فرآیندهای جهانی شدن، آنها به طور فزاینده ای در معرض تهدید هستند یا به طور کلی ناپدید می شوند. هنگامی که زبان ها محو می شوند، ملیله های غنی از تنوع فرهنگی جهان نیز محو می شوند. فرصت‌ها، سنت‌ها، حافظه، شیوه‌های منحصربه‌فرد تفکر و بیان – منابع ارزشمند برای تضمین آینده‌ای بهتر – نیز از دست می‌روند.
هر دو هفته یک زبان ناپدید می شود و کل میراث فرهنگی و فکری را با خود می برد. حداقل ۴۳ درصد از ۶۰۰۰ زبانی که در جهان صحبت می شود در خطر انقراض هستند. تنها چند صد زبان واقعاً در سیستم‌های آموزشی و حوزه عمومی جای گرفته‌اند و کمتر از صد زبان در دنیای دیجیتال استفاده می‌شوند.
جوامع چندزبانه و چندفرهنگی از طریق زبان های خود که دانش و فرهنگ های سنتی را به شیوه ای پایدار منتقل و حفظ می کنند وجود دارند. روز جهانی زبان مادری هر ساله برای ترویج تنوع زبانی و فرهنگی و چندزبانگی برگزار می شود.
تاریخچه:
روز جهانی زبان مادری توسط کنفرانس عمومی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) در نوامبر ۱۹۹۹ اعلام شد. ایده جشن گرفتن روز جهانی زبان مادری ابتکار بنگلادش بود. مجمع عمومی سازمان ملل متحد در قطعنامه سال ۲۰۰۲ از اعلام این روز استقبال کرد.
در ۱۶ مه ۲۰۰۷ مجمع عمومی سازمان ملل متحد در قطعنامه A/RES/61/266 خود از کشورهای عضو خواست « حفظ و حفاظت از همه زبان های مورد استفاده مردم جهان را ارتقا دهند». با همان قطعنامه، مجمع عمومی سال ۲۰۰۸ را به عنوان «سال بین المللی زبان ها» برای ترویج «وحدت در تنوع» و تفاهم بین المللی از طریق چندزبانگی و چندفرهنگ گرایی اعلام کرد و سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد را به عنوان آژانس اصلی سال معرفی کرد. .
امروزه آگاهی فزاینده ای وجود دارد که زبان ها نقش حیاتی دارند در توسعه، تضمین تنوع فرهنگی و گفتگوی بین فرهنگی، و همچنین در تقویت همکاری و دستیابی به آموزش با کیفیت برای همه، در ایجاد جوامع دانش همه شمول و حفظ میراث فرهنگی، و در بسیج اراده سیاسی برای استفاده از مزایای علم و فناوری در توسعه پایدار.
مراسمات مرتبط در مقر سازمان ملل متحد:
سه شنبه، ۲۱ فوریه ۲۰۲۳، از ساعت ۳ تا ۵ بعد از ظهر. (به وقت شرق آمریکا)
هیئت دائمی بنگلادش در سازمان ملل در حال سازماندهی گفتگو با مقامات ارشد نمایندگی‌های دائمی (شامل بنگلادش، دانمارک، گواتمالا، مجارستان، هند، مراکش و تیمور شرقی) و سازمان ملل (شامل دبیرخانه سازمان ملل متحد و نمایندگان یونسکو) در مورد موضوع “آموزش چند زبانه – ضرورتی برای تحول آموزش”.
بخش بحث با اجراهای چندفرهنگی دنبال خواهد شد. این رویداد در وب تلویزیون سازمان ملل متحد پخش خواهد شد.
