قزاقستان بعنوان یکی از بزرگترین کشورهای تورک، و از اصلی ترین خواستگاه‌های ملت تورک و یکی از اعضاء موثر اتحادیه‌ی کشورهای تورک به عنوان قلب توران شناخته می شود، و بدون شک تحولات آن نمی‌تواند از دیده‌ی جستجوگر و نگران سایر تورکان جهان دور بماند و وضعیت اخیر و آینده آن و پیامدهای حاصل از آن بر سایر تحولات، سیاست ها و رویکردهای جهان تورک بی تاثیر نباشد.!
تورکیه به عنوان قطب اصلی جهان تورک و سازمان کشورهای تورک، به عنوان اصلی ترین تشکل جمعی جهان تورک با موضع گیری منطقی، حرفه ای و فعال بر پیگیری نزدیک تحولات آن تاکید کرده است.
با اشغال نظامی قزاقستان توسط روسیه و سیاست مشت آهنین دولت مرکزی، اعتراضات به نظر می‌رسد که در حال نزدیک شدن به روزهای پایانی خود است اما پیامدهای کوتاه مدت و دراز مدت و منطقه ای و جهانی آن در آغاز راه است و در روزهای آینده از آنها بیشتر خواهیم شنید.
سوالات مهم این روزها می‌تواند آینده حضور روسیه در قزاقستان، آینده سیاسی – اجتماعی قزاقستان، آسیب شناسی تحولات و علل و ریشه های آن، تغییرات احتمالی در روابط سیاسی قزاقستان با جهان و تاثیر تحولات اخیر بر تحولات منطقه ای و جهانی از جمله جهان تورک و آینده سیاسی سازمان کشورهای تورک باشد.
تشکیل سازمان کشورهای تورک و پیروزی بزرگ در جنگ میهنی آزادسازی قاراباغ اشغالی، محور تورک را در جهان سیاست به یک محور نوظهور تبدیل کرده و این بازتولید تاریخی نقشه ژئوپولتیکی جهان را در آستانه تغییرات بزرگ قرار داده است.
به همین دلیل می‌باشد که برخی از کارشناسان جهانی تحولات قزاقستان را به نوعی واکنش به شکل گیری و رشد محور توران قلمداد کرده و در تفسیرها و تحلیل های خود به آن اشاره می‌کنند. نقش و تاثیر قزاقستان به عنوان قلب توران و شخص نورسلطان نظربایف به عنوان ریش سفید جهان تورک در تشکیل و رشد سازمان اتحادیه‌ی دولت های تورک و بهبود مناسبات تورکیه و روسیه، غیرقابل انکار است.
برخی با توجه به حذف نظربایف از قدرت در قزاقستان، تمایل و بدهکار شدن توکایف در تحولات اخیر به روسیه و اشغال نظامی و سیاسی قزاقستان توسط پوتین، نقش و حضور تورکیه در آسیای مرکزی را کم رنگ و رو به افول پیش بینی می‌نمایند و خوشحالی خود را از احتمال وقوع چنین مساله ای پنهان نمی‌کنند.!
آنچه تاکنون و از پیامدهای کوتاه مدت و ظواهر و عوارض تحولات قزاقستان مشخص است به نظر می‌رسد که در کوتاه مدت می‌تواند بر روی قدرت نفوذ تورکیه، نقش سازمان کشورهای تورک و نقش آفرینی محور توران در تحولات منطقه ای و جهانی تاثیر منفی بگذارد. هیچ قدرت جهانی تمایل به تقسیم قدرت با سایر رقبا را ندارد و روسیه نیز از این قانون نانوشته مستثنی نیست! و در واقع یکی از تحلیل های موجود در چرایی و چگونگی بروز تحولات قزاقستان را بسط قدرت و نفوذ روسیه در مناسبات منطقه ای و جهانی می‌توان عنوان کرد.
سعید مینایی
