تعلقیت ملی در میان اکراد آذربایجان از نگاه اسناد رسمی سال 1306
محقق اسناد رسمی سال 1306 با دقت و ریزبینی فراوان گزارشی از اوضاع و احوال آذربایجان در سال 1927/1306 آماده کرده که یکی از این موارد دقیق هویت و احساس تعلقیت قومی اکراد در داخل آذربایجان و خارج آن می باشد. با دقت در این مواضع و هم در احساس تعلقیت ترکان آذربایجان که در پست آینده خواهد آمد موضوعی را نشان می دهد و آن چیزی نیست جز تغییر نکردن اوضاع از یکصد سال اخیر به اینور….
« اینان ( کردها ) نسبت به ترکان با فرهنگ فارسی کمتر اخت شده اند. هویتشان را خیلی خوب نمی شناسند. به مامورها (مامور ایران یا مامور عجم) می گویند. در کردستان و مناطق کرد آذربایجان مامور کرد وجود ندارد. همه اشان ترکند و خیلی کم فارسند. آنان کرد و کردستان را از ایران جدا تلقی می کنند. اما وجود این تفکر در میان کردان آذربایجان دلالت بر وجود ناسیونالیسم کردی نیست. در میانشان وجوداین عقیده تقریباً صفر بوده و کاملا ابتدایی می باشد. اختلافات قومی از تفاوت بین شیعه و سنی و همچنین از سیستم عشیرتی ناشی شده است.
با تقویت حکومت مرکزی ایران و بسط حاکمیت دولتی در کردستان از یک سو و از سوی دیگر به سبب تبلیغ انتساب اکراد به آریایی ها محتمل است تمایل کردها به فارس ها بیشتر شود.»
آذربایجان در اوایل دوره پهلوی، ترجمه دکتر توحید ملک زاده، تیریز ، انتشارات اختر چاپ دوم: 1399
تعلقیت ملی در میان اکراد آذربایجان از نگاه اسناد رسمی سال 1306 / توحید ملک زاده
