«دستان» فیلمینده اولان «آغ قیز»، «چولپان»، «داغ» و «داغ روحو» سؤزلری هارادان الهام آلینیب؟
آغ قیز: تورک میتولوژیسینده یاخشیلیق الههسی یا تانریچاسیدیر. اصلینده «آغ قیزلار»دیر و «قیانلار» آدی دا وئریلیر. اولگَن خانین قیزلاریدیر. صنعت، استتیک و ذوق اوچون انسانلارا الهام وئریرلر. هئچ بیریسینین آدلاری بیلینمز. آدسیز اولمالاری اونلاری بو دونیادان تماماً اوزاق قیلار و باشقا بیر عالمه عائد وارلیقلار اولدوقلارینین ان اؤنملی گؤسترگهسی و عقربهسیدیر. حتی بو دوروم اونلارین چاغریلامایاجاقلاری و آنجاق اؤز ایستکلری ایله گله بیلهجکلری شکلینده ده یوروملانا بیلیر. قارداشلاری ایسه «آغ اوغلانلار» آدلانیرلار. بعضی تورک طایفالاریندا، قو قوشلاریندان الهام آلاراق، «آغ قوش» آدی دا وئریلیر.
چولپان: گزهگنلر الههسی، سیّارهلر تانریچاسی.
گزهگنلری و سیّارهلری اداره ائدیب و اونلارین چارپیشمادان حرکت ائتمهلرینی ساغلاییب، تأمین ائدر. آدی گؤی اوزونده ان پارلاق گزهگنلردن بیری اولان «ونوس»ا وئریلمیشدیر. تورکلرده دیشی (مونث، ماده، دیشیل) اولاراق قبول ائدیلمیشدیر. (مغوللاردا ائرکک کیمی آلینمیشدیر)
بیر کلمه بنزرلییی نهدنی ایله، «چوبان اولدوزو/ چوبان ییلدیزی» سهو اولاراق آدینی آلمیشدیر. یعنی چوبان ییلدیزی همن چولباندیر. بیر باشقا قایناقلارا گؤره، چوبانلارین جهت و مسیر تاپماقدا بو اولدوزدان یارارلانمالارینا، چولبانین عینی زاماندا بیر چوبان تانریچاسی/ سورو تانریچاسی اولدوغودور. چوبان قیلیغیندا داغلاردا گزدییی سؤیلهنیر.
داغ: تورکلرده مقدس داغلارین دونیانین مرکزینده اولدوغو قبول ائدیلیر. اورتادوغو میتولوژیلرینین تأثیری ایله یئرلهشن «قاف داغلاری» دا یئنه دونیانین مرکزی اولاراق اله آلینیر. میتولوژیک و اسطورهوی قاف داغلاری، بؤیوک احتماللا حقیقی دونیادا وار اولان قافقاز داغلاری ایله باغلانتیلیدیر. آنجاق بعضی داغلار تورکلرجه مقدس قبول ائدیلیر و ان مقدس داغ، آلتای داغلاریدیر. قومشو و مجارستانلیلارین ان مقدس داغی، اورالدیر.
آیریجا میتولوژیک باشقا داغ موتیولری موجوددور: دمیر داغ، بوز داغ، اور داغ، قور داغ، آغ داغ و…
میتولوژیک داغلارین ان اؤنملی اوچ داغی، بو شکیلدهدیر:
۱- آلتین داغ: گؤی اوزوندهدیر. دوققوز روزگارین (یئل) کسیشدییی یئرده باشلانار.
۲- دمیر داغ: یئر اوزوندهدیر. دوققوز ایرماغین (چای، سو، نهر) قوووشدوغو یئردهدیر.
۳- باکیر داغ: یئر آلتیندادیر. دوققوز یئر آلتی دنیزینین بیرلشدییی یئردهدیر.
داغلار تورک خالق کولتوروندهکی بیر آنلاییشا گؤره انسان کیمی ایلدن ایله بؤیویوب و یاشلانیرلار. یئر دَییشدیره بیلیرلر و بعضاً بو دورومو انسانلار سئزه بیلیرلر. داغلار دا اؤفکهلنه بیلیر، حتی اؤز آرالاریندا ووروشا بیلیرلر و بونون سونوندا بیر مملکتین داغی، باشقاسینی مغلوب ائده بیلیر. بیر گؤروشه گؤره، داغلار جانلیدیرلار. نارت داستانلاریندا «تاواس» آدلی قهرمانین داغ قدری بؤیوک اولدوغو سؤیلهنیلیر.
داغ روحو: داغین قورویوجو روحودور. هر داغ اوچون فرقلی بیر روح واردیر. تورکلرده ان مقدس داغ، یوخاریدا دئدیییمیز کیمی، آلتایدیر. «آلتای روحو/ آلتای یییهسی/ آلتای اِزی» ان اؤنملی داغ روحلاریندان بیریسیدیر. خیردا داغلارین قوروجولاریندان دا بحث اولونور:
۱- قایا: قایالیق بؤلگهلرین قورویوجو روحو.
۲- جارا: اوچوروملارین قورویوجو روحو.
داغ روحو بیرینین آدینی سؤیلهدییینده دؤنوب باخماماق گرکدیر. عکس تقدیرده او انسانی آلیب- گؤتورور و یا جانینی آلیر. داغ روحلاری بعضاً اؤردک، و بعضاً قاز شکلینده اوچار و گؤللرده اوزرلر. اونلار اؤلدورولنده داغلار صاحبسیز قالار. انسان قیلیغینا گیردیکده، بعضاً ائرکک و بعضاً ساری ساچلی بیر قیز گؤرومونده خالق حکایهلرینه و مثللرینه یول تاپمیشلار. داغ روحو موسیقینی چوخ سئویب و بو سببله قوشلارین جهجهلریندن چوخ خوشلانیرلار.
قایناق: «تورک میتولوژیسی»/ یازار: بهاءالدین اوسلو