طرح صلح پیشنهادی چین برای پایان جنگ روسیه علیه اوکراین
نخستین ایده صلح از سوی «لولا داسیلوا» رئیس‌جمهوری برزیل همزمان با نخستین سالگرد جنگ اوکراین، مطرح شد که وی پیشنهاد خود مبنی بر ایجاد گروهی از کشورها برای تشکیل میز مذاکره به منظور دستیابی به صلح را تکرار کرد. پیشتر نیز داسیلوا در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با صدراعظم آلمان گفته بود: پیشنهاد من این است که گروهی از کشورها گفت‌وگوی بین اوکراین و روسیه را برای یافتن صلح ترویج کند و پیشنهاد می‌کنم این گروه از خود آلمان، فرانسه و ایالات متحده و در میان دیگر کشورها، برزیل، چین و هند به عنوان میانجی‌های احتمالی تشکیل شود.
در این میان چین که همواره بر بی‌طرفی در قبال جنگ اوکراین تاکید می کند ولی چندان بی‌طرف هم نیست در یکسالگی بحران اوکراین وارد گود شده و طرح صلح ۱۲ ماده‌ای ارائه کرده است؛ طرحی که در آن بر آغاز گفت‌وگوهای صلح میان مسکو و کی‌یف، آتش‌بس، پایان تحریم‌های غرب علیه روسیه، اتخاذ تدابیری برای تضمین امنیت تاسیسات هسته‌ای، ایجاد گذرگاه‌های بشردوستانه برای خروج غیرنظامیان و گام‌هایی در راستای تضمین صادرات غلات تاکید شده است.
طرح صلح چین همچنین بر مواضع این کشور مبنی بر «تضمین موثر حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی» همه کشورها تاکید و خواستار پایان «ذهنیت جنگ سرد» شده است؛ بندی که بیش از بقیه موارد مورد پسند زلنسکی واقع شده واعلام کرده که در نظر دارد به زودی با شی جین پینگ رئیس جمهوری چین ملاقات و در خصوص این طرح پیشنهادی با وی گفت وگو کند.
درست چند روز پیش از آنکه چینی‌ها طرح خود را علنی کنند، غربی‌ها را متهم به کمک به روسیه در جنگ علیه ناتو کردند اما جان کربی گقت که دستگاه اطلاعاتی این کشور هیچ سندی مبنی بر کمک ارسالی چین یا نیت این کشور برای کمک به روسیه در جنگ علیه ناتو در اوکراین ندارند. حمله به چین چند روز قبل از کنفرانس امنیتی مونیخ شروع و در هنگام برگزاری نشست افزایش یافت و اینک به مراحل تازه‌ای رسیده است.
وانگ یی مقام ارشد وزارت خارجه چین که در واقع، وزیر خارجه حزب کمونیست چین و یا به عبارتی سیاستگذار ارشد این کشور در دوران جدید به شمار می‌رود، در کنفرانس مونیخ از طرح ابتکاری صلح گفت و همان زمان نیز اظهارات غربی‌ها درمورد کمک تسلیحاتی چین به روسیه شدت گرفت شد که میتواند حاکی از عدم تمایل غرب به ورود چین به فرایند پایان‌جنگ روسیه علیه اوکراین باشد.
با این حال، مشخص شد که چینی‌ها دنبال اهداف خاص خود هستند و حاضر به عقب‌نشینی نیستند. این موضوعی است که .به مذاق غربی‌ها خوش نیامده و هر چند که روس‌ها نیز احتمالاً از طرح پیشنهادی چین به دلیل وجود یک گزینه تحت عنوان «تضمین موثر حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی» استقبال نکنند، اما به دلیل جایگاه چین در سیاست خارجی و اقتصاد روسیه سران کرملین با پیشنهاد چین دست کم در ظاهر مخالفت نخواهند کرد. مسکو به خوبی می‌داند که غربی‌ها، به ویژه امریکا و انگلیس از طرح چین استقبال چندانی نخواهند کرد. آمریکا و انگلیس در صورتی بستر مذاکره را فراهم خواهند کرد که ارتش روسیه از خاک اوکراین خارج شود .از آنجا که احتمال چنین اقدامی درشرایط کنونی اندک است لذا طرح صلح چین به احتمال زیاد به سرانجام خوشی نخواهد رسید.هزینه‌های هنگفت آمریکا ومتحدان غربی اش در اوکراین نشان می‌دهد که این کشورها از امنیت خود نگرانند و فرصت را برای تضعیف چین مغتنم خواهند شمرد و ازاین احتمال ادامه جنگ بیش از احتمال برقراری صلح است.
دکتر افشار سلیمانی/ سفیر اسبق ایران در جمهوری آذربایجان