نگاهی تحلیلی و نقادانه به منطق مخالفان کریدور جهانی-راهبردی زنگه زور
دولت ایران تنها دولت در جهان است که بصورت رسمی با ایجاد کریدور زنگه زور مخالفت کرده است و در کنار ایران، دو طیف ایرانشهری و گروه های نژادپرست و افراطی ارمنی، رسانه ها، احزاب و شخصیت های حقیقی و حقوقی مرتبط با این دو طیف، به مخالفت و تلاش برای ایجاد وقفه و توقف در روند ایجاد آن برخواسته اند.! جریان های افراطی ایرانشهری و ارمنی در کنار فعالیت های رسانه ای و دیپلماتیک، از زمینه چینی برای ایجاد تنش سیاسی و یا نظامی در منطقه و شکل گیری یک درگیری مقطعی نظامی میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان نیز ابائی ندارند.
این گروه‌ها پس از ناامیدی از دولت های فرانسه، روسیه و دولت رسمی ارمنستان، برای دست یافتن به اهداف شوم خود چشم امید به دولت ایران دوخته اند تا با توسل به قدرت سیاسی و یا نظامی مانع ایجاد کریدور زنگه زور شوند که تا کنون موفقیت چندانی کسب ننموده اند. بر اساس گزارش های رسمی، روند ایجاد این کریدور جهانی مطابق برنامه ریزی های قبلی به سرعت در حال انجام است و پیش بینی می شود در آینده ای نه چندان دور به بهره برداری برسد.
ریشه ها و علل پنهان و آشکار مخالفت عنادگونه دو طیف افراطی ایرانشهری و ارمنی با ایجاد کریدور زنگه زور، تنها و تنها در نگاه ایدئولوژیک آنها به مساله است. زیرا تحقق چنین کریدوری را عاملی برای اتصال زمینی جهان تورک و مقدمه ای برای اتحاد راهبردی میان آنها و تبدیل جهان تورک به رهبری جمهوری تورکیه به عنوان یکی از محورهای برتر قدرت در جهان سیاست می‌دانند. پان ایرانیست‌های ایرانشهری تحقق این مساله را برابر با سقوط و شکست تاریخی و استراتژیک خود تعبیر می نمایند.
بر اساس این نگاه مطلق نگر، شوونیستی و بسته‌‌ی ایدئولوژیک است که به چنین مخالفت جاه طلبانه، بی منطق و افراطی با ایجاد کریدور جهانی-راهبردی زنگه زور می پردازند. ولی بدون شک سرنوشتی جز شکست و رسوایی در پی نخواهند داشت زیرا نگاهی هرچند سطحی و گذرا به شرایط، تغییرات و پیش بینی های ژئوپلیتیکی جهان معاصر نشان می دهد که هلال ماه جهان تورک، ماه بدر جهان سیاست در سالهای پیش رو خواهد بود.! اما تحلیل ریشه ها و دلایل مخالفت رسمی دولت ایران به عنوان یک ساختار رسمی سیاسی و اجتماعی با این مساله، از پیچیدگی های بیشتری برخوردار است.
برای بررسی تحلیلی و نقادانه موضع گیری رسمی ایران در مواجهه با ایجاد کریدور زنگه زور، پرداختن به موضوع از دو منظر منافع ملی و نگاه ایدئولوژیک، لازم و ضروری است تا ریشه های پنهان و آشکار آن به روشنی و قریب به یقین مشخص گردد. از منظر منافع ملی کشور و مردم ایران، کریدور زنگه زور به دلیل همسایگی و نزدیکی به خاک سرزمینی ایران و با توجه به تحریم های سنگین جهانی علیه تبادلات تجاری و روابط اقتصادی بین الملل، مشکلات و چالش های اقتصادی و صنعتی داخلی، می‌تواند به مثابه دریچه ای امن، مطمئن و راه گشا بعنوان تنفس گاه تجاری و اقتصادی ایران عمل کند. در کم کردن فشار و تبعات منفیِ حاصل از تحریم ها علیه کشور، دولت و مردم ایران عملکرد موثر ایفاء نماید.
از طرف دیگر با توجه به نقش کلیدی این کریدور در روابط و مناسبت‌های ژئوپلیتیکی در آینده جهان، می تواند در تثبیت و تقویت نقش و حضور جهانی ایران بسیار موفق و مثمر ثمر واقع گردد. در کنار دستاوردهای سیاسی و اقتصادی که موافقت و الحاق ایران به این کریدور برای کشور دارد، همراهی و هماهنگی ایران با ایجاد این کریدور که از اولویت های اول و استراتژیک دو همسایه مهم مان، یعنی جمهوری های دوست و برادر تورکیه و آذربایجان به شمار می‌رود؛ و با توجه به جمعیت چند ده میلیونی تورکان در داخل ایران و دلبستگی عمیق آنها به دولت و مردم تورکیه و آذربایجان، می تواند در تقویت امنیت و وحدت ملی، ثبات سیاسی و اجتماعی کشور نقش غیرقابل انکاری ایفاء نماید.
به توسعه‌ی حسن همجواری و گسترش مناسبات میان دولتین تورکیه، آذربایجان و ایران کمک شایانی خواهد داشت. همچنین موضعگیری مثبت و موافق دولت ایران با ایجاد این کریدور به کاستن نفوذ و نقش لابی های دو طیف مشکوک، مسموم و مذمومِ ایرانشهری و ارمنی که دشمنی تاریخی با ملت تورک و جهان اسلام داشته و دارند، گردد. نیک می‌دانیم که این جریانات نفوذیِ دین ستیز و تورک ستیز خسارت های سنگین مادی و معنویِ غیرقابل جبرانی را تا بدین لحظه در قفقاز جنوبی و سایر نقاط به کشورمان تحمیل کرده‌اند.!
لازم به ذکر است که ایجاد کریدور جهانی-راهبردی زنگه زور، مورد توافق و خواست تمامی کشورهای جهانی و سازمان های بین المللی است و یک اراده محکم و خلال ناپذیر جدی برای تحقق آن وجود دارد.! لیکن مخالفت تنها یک کشور در چنین شرایطی هیچ نتیجه ای جز تخریب وجهه‌ی جهانی، تضعیف اعتبار بین المللی و محروم شدن از منافع این کریدور برای کشور مخالف یعنی ایران نخواهد داشت.!
شرح مختصری که ارائه گردید نشان می دهد که کریدور زنگه زور از منظر منافع ملی نیز برای ایران یک فرصت تاریخی شگفت انگیز است و اگر در عرصه دیپلماسی عمومی و فضای رسانه ای ایران شاهد تلاش سنگین، مشکوک و هدفمند در جهت تهدید جلوه دادن آن هستیم، بایستی ریشه ها و دلایل آن را در نگاه ایدئولوژیک، نقش و نفوذ جریانات و لابی های مخوف و مسموم ایرانشهری به بدنه‌ی دستگاه دیپلماسی، مدیریتی، رسانه ای، دانشگاهی و فرهنگی ایران جستجو کرد.!
سعید مینایی
