گریزی گذرا به شعار کمونیستی استقلال
جنبش استقلال طلبی کشورهای مستعمره در مقابل استعمار خارجی و داخلی مترقی و انسانی می باشد. در منشور حقوق سازمان ملل متحد هم حق تعیین سرنوشت اقوام و ملل به رسمیت شناخته شده است. تقریباً بعد از چندی از خاتمۀ جنگ جهانی دوم همۀ کشورهای مستعمره استقلال خویش را از استعمار خارجی به دست آوردند. اما هنوز که هنوز است استعمار داخلی به حیات پلید خویش در برخی کشورهای کثیرالقوم ادامه می دهد. اما شعار استقلال کمونیستی متفاوت تر از استقلال طلبی کشورهای مستعمره است.
کمونیست ها با الهام از مقالۀ «امپریالیسم به مثابۀ بالاترین مرحلۀ رشد سرمایه داری» لنین و نظریۀ «وابستگی» گوندر فرانک بر آنند که با مبارزه و نابودی امپریالیسم جهانی به سرکردگی امپریالیسم آمریکا پنجرۀ سعادت به روی کشورهای جهان سوم گشوده خواهد شد. این است که بر طبل شعار استقلال کوبیده می شد.
در همین جا سوالی بدین مضمون قابل طرح است. آیا استقلال در عرصۀ سیاسی و اقتصادی ممکن است؟ و، این سیاست چه تبعات واقعی می تواند داشته باشد؟
در عرصۀ سیاسی با وجود سازمان های بین المللی، شرکتهای چندملیتی (کارتلها، تراست ها) و اخیراً با پیشرفت تکنولوژی و فضای مجازی که حاکمیت ملی کشورها را مورد خدشه قرار می دهند استقلال سیاسی اسمی بی مسماء می باشد. بنابراین شعار کمونیستی استقلال جز دشمنی با کشورهای همسایه، منطقه و دنیا، و هزینه ای سنگین و بیهوده دستاورد دیگری نخواهد داشت. همچنانکه برای کشورهای کرۀ شمالی، کوبا و … نداشته است.
در عرصۀ اقتصادی هم «استقلال» فلاکت بار است؛ و بدان جهت است که کشورهای توسعه یافته از آن جمله تورکیه اقتصاد خویش را نه بر خودکفایی (معیشتی) بلکه بر روی صادرات طرح ریزی کرده اند. بازار هدف نه بازار محدود داخلی بلکه همۀ کشورهای دنیا می باشد. اما چون بر خلاف بازار داخلی و اقتصاد معیشتی که بدون رقیب است در بازار جهانی رقبا حاضر و آمادۀ رقابت هستند، بنابراین برای ماندن در بازار جهانی بهبود کیفیت و … ضرورتی حیاتی می باشد. بهبود کیفیت هم بستگی تام به کسب و پیشرفت علم و تکنولوژی روز دارد و عامل پیشرفت علمی و تکنولوژیکی کشورهای توسعهیافته در همین نکته نهفته است. عدم پیشرفت و رکود علمی و تکنولوژیکی کشورهایی که سیاست کمونیستی استقلال اقتصادی را در پیش گرفتهاند نیز در همین نکته نهفته است. مقایسه کنید سطح تکنولوژی دو کشور کرۀ شمالی و کرۀ جنوبی را، و به یاد آورید شعار علیرضا نابدل را در جزوۀ «آذربایجان و مسألۀ ملی»: نابود باد امپریالیسم جهانی به سرکردگی آمریکا.
قادر کیانی دانشآموخته علوم سیاسی