ایران در وضعیت تشویش: درخواست ضمانت از باکو و ایروان
ایران در تلاش است تا در برابر تهدیدات احتمالی از سمت ارمنستان و آذربایجان در صورت شروع جنگ از سوی آمریکا، خود را محافظت کند.
کارن ایگیتیان، تحلیلگر سیاسی ارمنی، در تحلیل رویدادهای دیپلماتیک اخیراین مطلب را بیان کرده است.
وی اشاره کرده که ایران تحولات در منطقه قفقاز جنوبی و به طور کلی در خاورمیانه بزرگ را درک می‌کند: “و سعی دارد همه کار ممکن را انجام دهد تا این تغییرات به منافع آن آسیب نزند. تهران به شدت خطر جنگ بزرگ که ممکن است از سوی غرب به ویژه آمریکا آغاز شود را احساس می‌کند. تمام فعالیت‌های منطقه‌ای ایران به این معطوف است که خود را از تهدیدات احتمالی از سوی کشورهای همسایه محافظت کند.”
به گفته ایگیتیان، ایران از هر دو کشور ارمنستان و آذربایجان احساس تهدید می‌کند: “تهران نگران است که هم ایروان و هم باکو ممکن است در سیاست‌ها و اقدامات ضد ایرانی خود به ابزاری در دست غرب تبدیل شوند. طبیعی است که طرف ارمنی سعی دارد تا شرکای ایرانی خود را آرام کند و آنها را قانع کند که تهدیدی از سوی ارمنستان وجود ندارد. واهان کوستانیان با پیام رسمی ایروان به تهران رفته و گفته است که توافق استراتژیک با آمریکا به هیچ وجه علیه منافع ایران نیست. در بیانیه‌های رسمی پس از مذاکرات، به احترام طرفین به اولویت‌های سیاست خارجی یکدیگر تأکید شده است. دولت ارمنستان سعی کرده است ایران را قانع کند که تمایل آنها به غرب تهدیدی برای تهران نخواهد بود.”
شایان ذکر است که در ابتدای ژانویه، علی اکبر احمدیان، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، به باکو و سپس به ایروان سفر رسمی داشته است. پس از آن، معاون وزیر امور خارجه ارمنستان، واهان کوستانیان، به تهران سفر کرده و سپس معاون نخست‌وزیر آذربایجان، شاهین مصطفی‌یف، نیز به ایران سفر کرده است.
از طرفی دیگر، حضور آمریکا درارمنستان و سوءاستفاده ایروان از سکوت ایران قابل تأمل است.
حضور نیروهای آمریکا در مرزهای ایران-آذربایجان-ارمنستان به نظر من اتفاقی بزرگ‌تر و مهم‌تر است. هدف اصلی از حضور این نیروها، بازیگری فعال آمریکا در رویدادهای قفقاز جنوبی و تمایل این کشور برای استقرار در منطقه است. حتی ممکن است مسئله خروج سربازان روسی از مرزهای ارمنستان و استقرار آمریکایی‌ها مطرح شود.
افشار سلیمانی، سفیر سابق ایران در آذربایجان، در مورد امضای توافق‌نامه همکاری استراتژیک میان آمریکا و ارمنستان با سایت خبری Axar.az گفتگوی کرده است.
آقای سلیمانی با اشاره به مفاد توافق‌نامه همکاری استراتژیک میان آمریکا و ارمنستان گفت: «تحقق سیاست‌های غرب‌گرایانه ارمنستان، شخصاً برای من یک قابل پیش‌بینی بود. در نتیجه، اتحاد یک کشور مسیحی مانند ارمنستان با کشورهای غربی، در مقایسه با کشورهای مسلمان، گزینه‌ای محتمل‌تر است».
افشار سلیمانی در مورد سکوت ایران در این روند به سفر علی‌اکبر احمدیان، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، به ارمنستان، اشاره نمود و خاطر نشان کرد که امضای نقشه‌راه همکاری استراتژیک بین وزرای خارجه آمریکا و ارمنستان اتفاقی معمولی نیست: «این بدان معناست که ارمنستان به طور واضح قصد دارد به آمریکا نزدیک شود. حتی ژنرال‌های ارشد ارتش آمریکا در وزارت دفاع ارمنستان حضور دارند و مسیرها را تعیین می‌کنند. فرآیند جمع‌آوری اطلاعات در مرز ایران تحت نام “ماموریت مدنی” اتحادیه اروپا در حال انجام است. با توجه به تمام این موارد، روشن است که ارمنستان نه تنها در مشارکت در پیمان امنیتی CSTO علاقه‌مند نیست، بلکه از روند “۳+۳” نیز دوری می‌کند. ارمنستان با استفاده از ضعف مواضع روسیه در قفقاز جنوبی و ایران در خاورمیانه، به شکار پرداخته است».
در مورد تهدید استقرار این نیروها در منطقه، افشار سلیمانی گفت: “این موضوع می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در روابط ایران و ارمنستان و همچنین تأخیر در توافق صلح آذربایجان و ارمنستان شود: «اگرچه ترکیه به دلیل عضویت در ناتو سعی می‌کند در این وضعیت بی‌طرف بماند، از روند تحولات ناراضی خواهد بود». این توافق ممکن است باعث تأخیر در توافق صلح آذربایجان و ارمنستان شود و به روابط ترکیه و ارمنستان آسیب برساند. پاشینیان فکر می‌کند که می‌تواند همه چیز را به غرب گره بزند، از روسیه دوری کند و برخی معاملات سیاسی انجام دهد. در حالی که این روند منجر به افزایش تنش‌های نظامی خواهد شد. علاوه بر این، اگر پس از پایان جنگ در اوکراین تحریم‌ها علیه روسیه لغو شوند، این امر به نوبه خود ضربه‌ای به ارمنستان خواهد بود، زیرا ارمنستان در صف کشورهای بهره‌بردار از جنگ روسیه و اوکراین قرار دارد.”
گروه خبری آذتورک نیوز