قاچاق سازمان‌یافته مواد مخدر توسط سپاه پاسداران
موضوع قاچاق مواد مخدر در ایران و ارتباط آن با نهادهای امنیتی و نظامی، یکی از مسائلی است که بارها توسط منابع داخلی و خارجی مطرح شده است. شواهد متعدد نشان می‌دهند که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، به عنوان یکی از بازیگران اصلی در تجارت غیرقانونی مواد مخدر، نقش پررنگی در ترانزیت و قاچاق این مواد دارد. در این گزارش، به بررسی برخی از مهم‌ترین افشاگری‌های صورت‌گرفته درباره این موضوع پرداخته‌ایم.
کشف ۲۹ تن تریاک در فرودگاه امام
در آذر ۱۳۹۸، مأموران گمرک فرودگاه امام خمینی (ره) موفق به کشف ۲۹ تن تریاک در یک هواپیمای اختصاصی شدند که از چین بارگیری شده بود. این میزان مواد مخدر، تنها می‌تواند با بهره‌گیری از امکانات دولتی جابه‌جا شود. نکته جالب این است که روزنامه جام جم گزارش داد یکی از بانک‌های ایران، هزینه این محموله را از طریق گشایش اعتبار پرداخت کرده است.
در پی این افشاگری، محمدرضا شانه‌ساز، معاون دارویی وزارت بهداشت جمهوری اسلامی، اعلام کرد که این میزان تریاک برای تولید دارو وارد کشور شده است، اما از ارائه اطلاعات درباره نهاد سفارش‌دهنده خودداری کرد. این در حالی است که کارشناسان مستقل تأکید دارند که چنین حجمی از تریاک فراتر از نیاز دارویی کشور بوده و هدف از آن، قاچاق و تجارت مواد مخدر بوده است.
ابعاد حیرت‌انگیز کشف ۲۹ تن تریاک
برای درک بهتر اهمیت این کشف، کافی است بدانیم که مصرف روزانه هر معتاد به تریاک بین ۱ تا ۲ گرم است. با این محاسبات:
· یک کیلوگرم تریاک می‌تواند نیاز ۵۰۰ معتاد را در یک روز تأمین کند.
· ۲۹ تن تریاک معادل مصرف روزانه ۱۴.۵ میلیون تا ۲۹ میلیون معتاد است.
این اعداد به روشنی نشان می‌دهند که این حجم از مواد مخدر، به هیچ عنوان مصرف داخلی نداشته و هدف اصلی آن صادرات و ترانزیت به دیگر کشورها بوده است.
افشاگری ویکی‌لیکس؛ نقش سپاه پاسداران در قاچاق مواد مخدر
در یکی از تلگراف‌های دیپلماتیک منتشر شده توسط ویکی‌لیکس، ایران به عنوان یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان مواد مخدر معرفی شده و نقش سپاه پاسداران در این تجارت غیرقانونی مورد تأکید قرار گرفته است. نشریه آلمانی “دی‌ولت” به نقل از این اسناد گزارش داده است که در سال ۲۰۰۶، میزان هروئین قاچاق‌شده از ایران به جمهوری آذربایجان حدود ۲۰ تن بوده، اما تنها در سه ماهه نخست سال ۲۰۰۹، این مقدار به ۵۹ تن افزایش یافته است.
بر اساس تلگراف دیگری که به تاریخ ۱۵ اکتبر ۲۰۰۹ ارسال شده، “خلف خلف‌اف”، وزیر امور خارجه سابق جمهوری آذربایجان، به صراحت اعلام کرده است که قاچاق مواد مخدر از طریق سازمان‌های امنیتی ایران انجام می‌شود. وی همچنین اشاره کرده است که در صورت بازداشت قاچاقچیان ایرانی و استرداد آنها به ایران، این افراد بلافاصله از زندان آزاد می‌شوند.
ریشه‌های تاریخی قاچاق مواد مخدر توسط نهادهای امنیتی ایران
قاچاق دولتی مواد مخدر در ایران، پیشینه‌ای طولانی دارد. در بخش‌هایی از خاطرات هاشمی رفسنجانی، رئیس‌جمهور اسبق ایران، آمده است که در دوران جنگ ایران و عراق، جمهوری اسلامی به دلیل تحریم‌های بین‌المللی ناچار به استفاده از روش‌های غیررسمی برای تأمین سلاح و تجهیزات نظامی بود. وی اذعان داشته که برخی از این معاملات از طریق شرکت‌های پوششی زیر نظر وزارت اطلاعات و وزارت سپاه انجام می‌شد.
در همین خاطرات، رفسنجانی به صراحت اشاره کرده است که برخی دلالان سلاح، به جای دریافت پول، درخواست مواد مخدر یا تسهیل در ترانزیت مواد مخدر از ایران را داشتند. به گفته وی، این موضوع به اطلاع آیت‌الله خمینی رسانده شد، اما او با این پیشنهاد مخالفت کرد. با این حال، شواهد متعدد نشان می‌دهند که قاچاق مواد مخدر توسط نهادهای دولتی از همان دوران آغاز شده و تا امروز ادامه دارد.
نتیجه‌گیری
قاچاق مواد مخدر یکی از پرسودترین تجارت‌های غیرقانونی در جهان است و ایران، به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، یکی از مسیرهای اصلی این تجارت محسوب می‌شود. شواهد و گزارش‌های منتشر شده نشان می‌دهند که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و سایر نهادهای امنیتی کشور، نه‌تنها در این تجارت دست دارند، بلکه از آن به عنوان ابزاری برای تأمین مالی عملیات‌های خود استفاده می‌کنند.
تداوم این رویه نه‌تنها اقتصاد و امنیت ایران را تهدید می‌کند، بلکه موجب افزایش فساد سیستماتیک و وابستگی بیشتر نهادهای حکومتی به فعالیت‌های غیرقانونی شده است. در شرایطی که اقتصاد ایران با بحران‌های متعددی دست و پنجه نرم می‌کند، ورود منابع حاصل از قاچاق مواد مخدر به چرخه مالی کشور، پیامدهای خطرناکی برای آینده کشور خواهد داشت.
گروه خبری – تحلیلی آذتورک خبر