با توجه به اخبار منتشر شده احتمال دارد رئیس جمهور ایران در آینده نزدیک به جمهوری آذربایجان سفرکند.
سفر دکتر پزشکیان به جمهوری آذربایجان می‌تواند نقطه عطفی در پیشبرد پروژه‌های مشترک بین جمهوری آذربایجان و ایران باشد. در صورت تحقق این سفر، انتظار می‌رود توافق‌نامه‌های جدیدی در زمینه‌های حمل‌ونقل ریلی، تجارت مرزی و همکاری‌های منطقه‌ای امضا شود. با توجه به نقش تعیین کننده این سفر، مقامات محلی استان اردبیل باید از فرصت بوجود آمده نهایت استفاده را ببرند‌‌.

در سال‌های اخیر، همکاری‌های اقتصادی و ترانزیتی بین ایران و جمهوری آذربایجان به یکی از محورهای مهم در روابط دو کشور تبدیل شده است. از جمله پروژه‌های کلیدی مورد توجه طرفین، احداث بارانداز ریلی پارس‌آباد و تکمیل کریدور شمال-جنوب از طریق خط ریلی ایمیشلی-پارس‌آباد است. این طرح نه تنها می‌تواند نقش مهمی در توسعه تجارت منطقه‌ای ایفا کند، بلکه استان اردبیل را به یکی از قطب‌های مهم ترانزیتی ایران تبدیل خواهد کرد.
خط ریلی ایمیشلی-پارس‌آباد بخشی از کریدور بین‌المللی شمال-جنوب است که اتصال روسیه، جمهوری آذربایجان، ایران و هند را تسهیل می‌کند. تکمیل این مسیر می‌تواند زمان و هزینه حمل‌ونقل کالاها را به‌طور چشمگیری کاهش دهد و فرصت‌های تجاری جدیدی را برای هر دو کشور ایجاد کند.

استان اردبیل به‌ویژه شهرستان پارس‌آباد به دلیل موقعیت مرزی خود، نقش کلیدی در این پروژه دارد. احداث بارانداز ریلی پارس‌آباد می‌تواند زمینه را برای افزایش حجم مبادلات تجاری و ترانزیتی فراهم کند و اشتغال‌زایی قابل توجهی در منطقه ایجاد نماید.
یکی دیگر از خواسته‌های مهم استان اردبیل می تواند بازگشایی کامل مرزهای زمینی و توسعه مبادلات مرزی با جمهوری آذربایجان باشد. در سال‌های گذشته، محدودیت‌های مرزی باعث کاهش روابط تجاری و اجتماعی بین دو طرف شده است. با این حال، اخیراً تمایل دو کشور برای بهبود روابط و گسترش همکاری‌های اقتصادی افزایش یافته است.
در صورت تحقق این پروژه‌ها، استان اردبیل می‌تواند به دروازه اصلی تجارت ایران با قفقاز تبدیل شود. این امر نه تنها به رشد اقتصادی منطقه کمک می‌کند، بلکه می‌تواند روابط ایران و آذربایجان را در سطوح مختلف گسترش دهد. مسئولان محلی استان اردبیل باید بتوانند از فرصت بوجود آمده به خوبی به نفع توسعه استان استفاده نمایند و پروژه های مد نظر خود را در تفاهم نامه مشترک بگنجانند.

علاوه بر مسائل حمل ونقل ریلی و تجارت مرزی، ابعاد مهم دیگری نیز دارد که نقش کلیدی در همکاریهای دوجانبه و توسعه منطقه ای ایفا میکنند. برخی از این موارد عبارتند از:
احداث و تقویت خط لوله گاز ایران-آذربایجان، همکاری در حوزه برق، ایجاد نیروگاه مشترک و اتصال شبکه برق استان به جمهوری آذربایجان، احیای گردشگری مرزی و تاریخی، توسعه گردشگری سلامت، صادرات محصولات کشاورزی اردبیل به آذربایجان، همکاری در حوزه کشاورزی، کشت فراسرزمینی، دامپروری و لبنیات، همکاری‌های زیست‌محیطی، حفاظت از رودخانه مرزی آراز، مبارزه با ریزگردها و احیای جنگل‌های مرزی، همکاری‌های امنیتی و مرزبانی، مبارزه با قاچاق و امنیت مرزها، مقابله با تروریسم و افراطی‌گری، توسعه زیرساخت‌های دیجیتال و فناوری اطلاعات، اتصال شبکه‌های اینترنتی و ارتباطی، توسعه همکاری در حوزه استارتاپ ها، همکاری‌های دانشگاهی و علمی، توسعه بورسیه‌های تحصیلی و تبادل دانشجو و پژوهش‌های مشترک در حوزه تاریخ و فرهنگ.

در نهایت استان اردبیل به دلیل موقعیت جغرافیایی و اشتراکات فرهنگی با جمهوری آذربایجان، پتانسیل بسیار بالایی برای تبدیل شدن به قطب همکاری‌های چندجانبه دارد. در کنار پروژه‌های حمل ونقل و تجارت، انرژی، گردشگری، کشاورزی، محیط زیست و فناوری نیز از حوزه‌های مهم همکاری هستند که نیاز به توجه ویژه دارند. در صورت برنامه‌ریزی دقیق و همکاری دو کشور، اردبیل می‌تواند به نمونه موفق همکاری مرزی در منطقه تبدیل شود.

✍️: دکتر علی نظری شیخ احمد