سید عظیم شیروانی! کاش اؤز تذکیرهنی یازاندا اردبیل و اردبیل ده یاشایان هئچ بیر شاعیردن آد گتیرمهیهیدین. بو شهر چوخدان اونودوب اؤز پارلاق تاریخینی. بیر سیرا یازار، شاعیر و هونرمند آدی سانی کؤلگهده قالماسین دئیه، یئنی بیر کئچمیشدن شاعیر، عالیم، هونرمند، نقاش و… تاپیلاندا ائلهبیل باشلارینا داغ سو تؤکولور. آی یازیقلار! بونلار سیزین تاریخ دیر، بونلار سیزین کولتوروز دور. هر نه واریمیز فرهنگ و تاریخ ساحهسینده بونلاردان بیزلره قالیب. ” ای داد بیداد اردبیل” شئعرینه دوشونوردوم، میرزا علی اکبر صابر اونو نه حالدا سؤیلهییب: “آلتمیش ایللیک عمریم اولدو سنده بر باد اردبیل/ بیرده نامردم اگر ائتسم سنی یاد اردبیل”
بیر شهر کی هم تاریخ، هم هونر و … ساحهسینده دونیادا بؤیوک روللار اویناییب. ایندی نه علتلر باعیث اولوب اؤز تاریخینی، کولتورونو، کئچمیشینی اونودا. “جنونی اردبیلی” صفوی دؤرهسینین شاعیری اؤز شئعرلرینده دارالارشاد دان سونرا بو شهره دارالعدل یا عدل آباد لقبی وئریر: ” چرا بر خود نبالد اردبیل امروز از شادی/ لقب بر دارالارشادش ز حق افزود عدل آباد…” جنونی حال حاضیرده بوردا اولسایدی اؤزو شاهید اولاردی دلاللار عدل و ارشاد شهرینین فرهنگ و هونرین اللرینه آلاراق گونده یوز دفعه آلوئر ائدیرلر.
بوتون اردبیل فعاللاری، فرهنگیلری، یازیچیلاری و… رژیم شاهنشاهینین بو شهرده جینایتلریندن و تحریفلریندن خبرلری وار، پس نییه ایندیکی حالدا میللت اؤز کئچمیشین، تاریخین و آذربایجان مظلومییتینین یئرینه( الله شاها رحمت ائلهسین) کلمهسین چوخلو ائشیدیریک. بو یعنی هله فیل قولاغیندا یاتمیشیق و شاهچیلار، پهلویچیلر بیزیم دیلیمزه و دینیمیزه معیار قویارلار. بیر فعال کی آذربایجان قونوسوندا یازیر پوزور داورانیر و دینی و عیرفانی تاریخین مسخره ائیلهییر ائله سونوندا اولار بو. یعنی اونلار باشا دوشمهییبلر بو شهر عرفانی شهردی و ایللر بویو چوخلاری بونو آرادان آپارماغا چالیشیبلار و سونوندادا نتیجه آلمادیقلارینا گؤره ایندی اؤز الیمیزله ایستهییرلر اونو محو ائدهلر. عزیز و حؤرمتلی آذربایجان محقیق لرینین بیری دئمیشکن : ” دونیانی دوتموش دورو جمهوریت/ بوردا کاریخمیش هله شاه آختاریر”
بیر برهه تاریخی ده آذربایجاندا دیلمیزین آرادان گئتمهمهیینی مراثی و عرفانی یازانلارینا مدیون اولموشوق. چون تورک دیلینین یاساقلانماسینا گؤره اؤز جامعه لرینین دردین و موشکوللرین ظلم آلتیندا قالماسین دئیه مرثیه دیلیله میللته اینتقال وئرمیشلر. نئجه کی “طالب اردبیلی” قاجار دؤرهسی شاعیری، “شمس عطار اردبیلی” مکتبینین بئجهریلمیشلریندن اؤز شعرلرینین بیرینده بئله سؤیلهییر: ” ظلم و مظلومیله باخسان اگر عالم دولوب / کل یوم کربلا هر روز عاشورا ایلن…” و یا بیضا اردبیلی وقت حاکمینین ظولموندن اؤز شئعرلرینین بیرینده بئله سؤیله ییر: ” بید تک الده یالین خنجر اَسن عالیم ایدی/ ری نویداتینه چوخ چوخ تلهسن عالیم ایدی/ شاه لب تشنه باشین تشنه کسن عالیم ایدی/ قاره پوش اولموش او دور جنت و فردوس بو گون” یا آلاهی بیر یئرده روسیه دولتینین جنایت لرین بئله یازیر ” او زامان کی نیگالای سلطنته ائتدی جولوس/ توپ باران اولوب بارگه شمس شموس/ مرتکیب اولدو همین بد عمله روس/ وار یادیمدا پوزولوب دبدبهای روس بو آی”
و یا مخلص اردبیلی “شیعتی ما اِن شربتم ماء عذبٍ فاذ کرونی” سؤیلهیه_ سؤیلهیه اؤز شئعرلرینین بیرینده بئله یازیر: “… مخلص تؤکر اشک بصر بو ماتمه شام و سحر/ خون جگردن بس یازار مژگان قلمله نوحهلر/ گئتمیش الیندن عزتی دوشموش وطندن دربدر…”
دوغرودان دا اردبیل فعالاری و هونرمندلرینین بیر سیراسی دوزدو بو شهرده یاشاییرلار ولی دربدر دوشوبلر اؤز وطنلریندن و وطن سئورلیگی اؤزلرینده اؤلدوربلر یا دا کی حاشیه مسأیللره قوشولوبلار یادان چیخاردیبلار آذربایجانین مظلومیتین. بیر مثال دان شاید اوچ قیرانلیقلاری دوشه: بیز گلهک “شاه ایسماعیل” دیوانیننان و یا “شیخصفی الدین اردبیلی” نین ” البویروق” کیتابندان یا ” قارا مجموعه”سیندن عرفانی و مذهبی سیلک یا جنونی، نسیمی، فضولی، سید عظیم شیروانی، مخلص،شمس عطار اردبیلی، گوهری اردبیلی، محمد باقر خلخالی و… کیتابلاریندان دیوان لاریندان تورکجه عرفانی و مذهب قونولارین و شعرلرین گؤتورک، بس او حالدا بیز بولارین نهیینه گوونمهلی اولاجاییق.
عزیز اوستادلارین بیرینین بو سؤزون گرکدیر قیزیل سو ایله یازسینلار: ( تاریخیمیزی اساسلاناراق عقل و منطق اولچوسو ایله اؤزوموز یازمالی ییق. هم ده بیلمهلیییک کی دوغروداندا، آذربایجان تاریخینی ایران مرکبینه باتیرمادان و ایران تاریخینی آذربایجان قلمی اولمادان یازماق اولماز.) بس ایندی نییه گرک تاریخی تحریف ائدک و عرفان و مذهب قونوسون حذف ائتمکله اؤزوموز کافیر آدلاندیراق.
و بو ضعفی اؤزوموزده گؤرستمکله بیر سیرانین دا آشیندا قاینایاق. ایندی سؤزوم او محقیق و فعالاردی کی اردبیل شهرینین تاریخین یازماق ، قوروماق عوضینه اونلاری بیله_ بیله یا بیلمهیه_ بیلمهیه تخریب و تحریف ائدیرلر. بیزلر اؤز شهریمیزه جانیمیز یانماسا هئچ بیر کسین جانی آذربایجانین تاریخی شهری اردبیله جانی یانمایاجاق. گوهری اردبیلی دئمیشکن:
” ظلمت کفر آلیب آرییه نور ایمان/ اهلینه ظلم ائلهین جور و جفا کافردیر”
حسین حسن نژاد قونسولکندی
