ازجلو برآمدگی، ائدیب سیاهی می‌چسبانند
بو گۆنلر ایران‌لا- آزربایجان جمهوریتی آراسيندا گرگینلیک سۏن حدده چاتماقدادیر. باخمایاراق بونون نه دنی چۏخ آیدین دیر. آنجاق ایرانین حاکمیتی ایله مخالفتینده اۏلان قاتی پان ایرانچی‌لار اؤز دیللری له دئسک: « دست پیش را میگیرند، تا پس نیافتند». بیز ایسه بونا :«ازجلوبرآمدگی» دییه‌ردیک؛ یعنی فارس حاکمیتی بیزلرین یئر-یورد آدلاریمیزی (تۏپۏنیم‌لریمیزی) دگیشرکن تحت‌اللفظی اوخشاتمالاری سایاق، بیز ده: (قاباق‌دان گلمیشدیک) سؤزۆنۆ اؤز دیلیمیزدن بیرباشا چئویرردیک.
دئمه‌لی احسان موحدیان آدلی آغزی گؤیچک بیریسی؛ قافقاز اۆزره اوزمان (کارشناس مسائل قفقاز) اۏلاراق، ۱۸ فروردین ۱۴۰۲تاریخیینده دیپلماسی ایرانی آدلی بیر سایت دان؛ بؤلگه‌ده ایران-آزربایجان آراسیندا سۏن چاتیشمازلیقلارا بئله یاناشیب:« آذربایجان باید به خود آید؛ جدیت دربرابر باکو تنها راه جلوگیری از برخورد نظامی در قفقاز
: اخراج ۴ دیپلمات سفارت جمهوری اسلامی ایران از باکو در کنار کارشکنی در برابر تمدید نکردن ویزای معلمان مدرسه ایرانی باکو با هدف به تعطیلی کشاندن این مدرسه و ناممکن کردن تداوم اقامت خانواده کارکنان سفارت ایران در باکو، دستگیری بیش از ۴۰۰ نفر از مردم عادی به جرم شیعه بودن و سفر به ایران در یک ماه، ترور ساختگی یک نماینده مجلس باکو با هدف فشار به ایران و … نشان می دهد باکو مسیر تداوم تنش با ایران تا بالاترین سطح را به طور قطعی برگزیده و علیف با اطاعت از دستورات رژیم صهیونیستی، انگلیس، امریکا و ترکیه تا زمانی که به اهدافش یعنی اشغال جنوب ارمنستان و ایجاد کریدور جعلی زنگزور، تبدیل کردن مرزهای شمال غربی ایران به لانه امن تجزیه طلبان، تکفیری ها، صهیونیست ها و تهدید تمامیت ارضی ایران و در نهایت خفگی ژئوپلتیک کشورمان نرسد متوقف نخواهد شد.
۳۰ سال شکست دیپلماسی “دل باکو را نرنجانیم تا در آغوش اسرائیل نیفتد” صحت استدلال وطن دوستان در برابر باکو و منطقی و ضدجنگ بودن آن را ثابت می کند.
استدلال ما این است که اگر ایران بنا بر توصیه پان ترک های نفوذی و صاحبان منافع اقتصادی در باکو، در برابر تزریق تنش علیف کوتاه آمده و مرتب دلجویی کند، به آخر خط رسیده و اولا همه ابزار فشار و چانه زنی را از دست می دهیم، ثانیا شرایط تا بدان حد بحرانی می شود که مجبور می شویم برای حفظ امنیت و ثبات، مرزهایمان با ارمنستان، مقابله با صهیونیست ها و تکفیری ها و قوم گرایان لانه کرده در باکو، حفظ تمامیت ارضی و … با شعبه اسرائیل در شمال ارس ( جمهوری باکو) بجنگیم. در این شرایط که کارد ناگهان به استخوان می رسد نه توجیه ناگهانی افکار عمومی ساده است، نه هماهنگ سازی و کنترل تبعات اقتصادی و امنیتی و سیاسی یک جنگ تحمیل شده از سر غفلت و بی فکری.
اما اگر علیف در برابر گستاخی های خود واکنشی متناسب، فکر شده و از سر عزت دریافت کند، متوجه می شود که افزایش تنش برای این کشور ۳۰ ساله هزینه خواهد داشت. او که نگران کنار رفتن اردوغان و از دست دادن حامی قدیمی، شرایط داخلی ناپایدار اسرائیل و روی کار آمدن شرایط یا دولتی متفاوت در ارمنستان است وقت محدودی برای ماجراجویی دارد. در داخل این کشور نیز شرایط به سود علیف پیش نمی رود و فساد و ناکارآمدی و دستگیری بی وقفه افراد بی گناه نشان‌دهنده استیصال و سردرگمی دیکتاتور باکو است.
حیرت آور است که ما در برابر دیوانگی های آمریکا و سعودی و اسرائیل اقدامات کم و بیش متناسب نشان می دهیم و آنها را متوجه هزینه های خطرناک تندروی هایشان کرده و کشورهایی بسیار قدرتمندتر از باکوی ضعیف را با واکنش های متناسب و منطقی سرجایشان نشانده ایم یا آنها را وادار به توافق با خود می کنیم؛ اما در برابر باکو تا این حد دست به عصا هستیم. اتفاقا واکنش متناسب در برابر حماقت های علیف است که سایه جنگ و درگیری را از قفقاز دور می کند. علیف به هیچ عنوان قصد توافق و همراهی با ایران را ندارد، در آغوش ارباب اسرائیلی غرق شده و فقط یک سیلی هشداردهنده کوچک برای بیدار کردن او از خواب و شناساندن حد و مرزش به او کافی است. هر چقدر در فهم این مساله بدیهی تاخیر شود، خسارات بیشتری به منافع جمهوری اسلامی ایران وارد خواهد شد.
روشی که پان ترک ها – مزدوران مستقیم باکو و غیرمستقیم رژیم صهیونیستی – ما را به آن دعوت می کنند، همان روشی است – البته با تفاوت هایی ظریف – که اعراب از دهه ۹۰ به بعد در برابر صهیونیست ها آزمودند و جز ذلت و خسارات مادی و معنوی مکرر چیزی نصیبشان نشد. صلحی که جز عقب نشینی و خسارات فراوان دستاورد دیگری نداشت».
هن؛ سایین اۏخوجولار، گؤزدۆیۆنۆز کیمی، بونلار آنجاق «سیاهی می‌چسبانند»، یعنی قارا یاخیرلار، باشقا جۆره دئسک، شر آتیرلار.
ایندی گلین سایین بهنام بی کیانی-اجیرلی‌نین بو قارنی زیغلی‌لارا جاوابینی بیرلیکده اۏخویاق:« کارشناس اۏلماق تکجه سواد وعلم کسب ائتمک دئییل؛ بلکه صبر و حوصله ده شرطلریندن دیر. موحدیان-ین هئچ ده عربستان-نین سفارتین ایشغال ائدیب سۏنرا دا قارداشلیغا قوجاق آچانلاردان فرقی یۏخدور. آیدیندیر جمهوری اسلامی آزربایجان‌دان اۏ معنا دا قۏرخمور. اما بونون عارضه لرینه و نه لره گتیریب چیخارا بیله‌جه یینی یاخشی بیلیر. باشقا یاندان آذربایجان دا، ایران‌لا ساواش یاراتماق ایسته‌میر. مسئله‌نی بئله گؤتۆرسک، آزربایجانین تدبیرلری داخیلده ثبات پۏزولماسین دئیه؛ بعضی سیاسی حرکت لر ائدیر و ایرانین دؤرت دیپلماتین دا، بو اساس دا تشخیص وئریر کی اؤلکه نی ترک ائتسین لر. بو حرکت لر تماماً سیاسی حرکت لردیر و آذربایجان بو واختا قدر ایرانین بیر عسگرینه ده، چاخماق سیخماییب. آنجاق موحدیان آذربایجانا حقارت و تحقیر گؤزویله باخدیغیندان دوْلایی، بو سؤزلری ده عصب سارسینتیسیندان دیله گتیریر. اۏ بوگۆنلر گرگین و عصبلی تحلیل لرله چالیشیر دؤولت آداملارین تحریک ائتسین. البته بو کیمی آداملار آزربایجان‌دا-دا آز دئییل و هر گۆن میدان ۏخویورلار. گؤزه گلن حقیقت بودور کی، آذربایجان قاراباغدا بعضی عملیات لار آپاریب و عین حالدا احتمال وئریلیر بیر تعداد دینی شخص‌لر ایراندا معین تشکیلات لارلا ایلگی‌ده اۏلا بیلر لر، توتوقلانیب و ساخلانیب لار. بو دا آزربایجان-نین داخیلی ایشی دیر و هر دؤولت معین شرایط لرده بئله ایشلر گؤرۆر و بونون نمونه‌سینه بیز ائله بو مهسا حرکتینده شاهد اۏلدوق. سوال یارانیر: موحدیانین دردی نه‌دیر؟ موحدیانین دردی بودور و دۆشۆنۆر؛ گرک ایرانشهری لر، آزربایجان‌دا و قاراباغ دا آت اۏیناتمالی‌دیلار؛ آزربایجان دؤولتی ده بونلارا «گؤزۆن اۆسته قاشین وار» دئمه مَلی‌دیر!؟. بو تفکر استعماری بیر باخیش دیر و موحدیان کیمی شخصیت لر کئچمیش ساسانی امپریا خۏلیاسی‌لا یاشاییرلا، دقیقاً بو فیکیرله یاتیب دورورلار. موحدیان اصلینده بئله خۏلیا ایله گئدیب سیاست اۏخویوب و بونا گؤره اؤز ایسته‌دیکلرینین آدینی قۏیوب (قفقاز شناسلیق و تحلیل)».
دمه دیم؟؛ ازجلو برآمدگی، ائدیب سیاهی می‌چسبانند.
حبیب ساسانیان (یاکاموز)