در طول یک هفته اقامتم در استانبول به جهت شرکت در کارگاه ترجمه ادبی ترکی-فارسی به دعوت وزارت فرهنگ جمهوری ترکیه، بخت با من یار بود که در پارک ساحلی روبروی هتل محل اقامتم واقع در منطقه خلیج، مجسمه‌ای بسیار زیبا و کم‌نظیر از قهرمان حماسه ماناس نصب شده بود. هر روز صبح که به جهت پیاده‌روی به این پارک می‌رفتم ناخودآگاه دقایقی را – یک بار به هنگام رفت، یک با هم به هنگام برگشت – در مقابل این مجسمه میخکوب می‌شدم، چرا که این مجسمه به حرف می‌آمد و مخاطب را به زمان و مکان دیگری می‌برد. متأسفانه نام مجسمه‌ساز این اثر بر روی لوح یادبود ذکر نشده بود تا بدانم کدام دستان هنرمندی جزئیات این چنین ریز و ظریفی را به تصویر کشیده است. این میخکوب شدن‌های هر روزه به هیچ وجه تکراری نمی‌شدند چرا که هر روز جزئیات جدیدی را در این اثر کشف می‌کردم.
کاش برسد روزی که قدم زدن در خیابان‌ها، پارک‌ها، میدان‌ها و معابر کشورم همچون کلاس درسی باشد برای شناخت مشاهیر و یادگیری تاریخ به ویژه تاریخ ادبیات مکتوب و شفاهی‌مان. این اتفاق در بیخ گوشمان یعنی باکو اتفاق افتاده است و شهر به یمن وجود آثار هیکل‌تراشان چیره‌دست آذربایجانی به موزه‌ای روباز بدل شده و به حق، لقب پاریس شرق را یدک می‌کشد. وقتی پای صحبت مجسمه‌ساز عزیز و بزرگوار تبریز جناب استاد داود مستوفی نشسته بودم، می‌فرمودند وقتی سالها پیش در سفر خود به باکو جهت دیدار با پروفسور عمر ائلداروف استاد بی‌بدیل مجسمه‌سازی آذربایجان به آتلیه‌شان رفتند، مشاهده مساحت و امکانات این آتلیه که دولت به منظور ساخت مجسمه و تربیت شاگردان در اختیارشان گذاشته بود به حیرت وادارشان کرده بود.
وقتی پای در قبرستان فخری باکو که متعلق به مشاهیر آذربایجان است می‌گذاری در واقع وارد باغ‌موزه‌ای می‌شوی با مجسمه‌هایی عظیم که هر یک متناسب با حرفه و مسلک هر کدام از مشاهیر ساخته شده‌اند. هم‌اکنون که این متن را می‌نویسم نمی‌دانم مجسمه نقش‌برجسته‌ای که استاد مستوفی از چهره صمد سرداری‌نیا ساخته و بر روی سنگ مزار ایشان نصب شده است هنوز سالم است یا مثل سه چهار تای قبلی شکسته شده‌اند.
تصاویر اول تا چهارم: مجسمه ماناس واقع در پارک ساحلی خلیج، منطقه سۆتلوجه استانبول
تصویر پنجم: مجسمه ماناس نصب شده در بیشکک پایتخت قرقیزستان
تصویر آخر: جناب داود مستوفی پس از نصب مجسمه نقش‌برجسته صمد سرداری‌نیا بر روی سنگ مزارش برای بار سوم یا چهارم. آمار دقیق شکسته شدن و نصب مجدد مجسمه از دستم خارج شده است.
حماسه ماناس/آیدین سرداری نیا
