ترکستان شرقی کشوری به بزرگی ایران و حتی هفده هزار کیلومترمربع بزرگتر از ایران است که هفتاد سال پیش توسط چین اشغال شده و حالا در تقسیمات اداری چین، منطقه خودمختار اویغور شینجانگ یا همان استان سینک‌یانگ نامیده میشود.
ترکستان شرقی مرکز تمدنهای کهن بسیاری بوده، برای همین ایرانگرایان دوست دارند آنجا را نیز جز ایران بدانند و داستان مشهور «آنها ابتدا آریایی بودند و بعدها در اثر مهاجرت ترکها زبانشان تغییر یافته» را برای ترکستان شرقی نیز تعمیم میدهند. علاوه بر اینها، آن کشور اشغالی ذخایر معدنی فراوانی داشته، تولیدکننده بخش عمده‌ای از محصولات کشاورزی و صنعتی جهان است.
دولت چین در هفتاد سال گذشته، بخشی از جمعیت میلیاردی خود را بدانجا کوچ داده تا باعث تضعیف اویغورها شود، بطوریکه امروزه 40% جمعیت ترکستان چینی شده است. ترکستان با کشورهای مغولستان، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، افغانستان، پاکستان و هند همسایه است ولی دولت چین توانسته با کوچاندن چینی‌ها به ولایتهای مرزی ترکستان، امکان ارتباط اویغورها با همسایگان را سلب کند. برای مثال با آنکه جمعیت شهر مهم تورفان اویغور است، ولایتهای قومول و سانجی که مابین تورفان و مغولستان قرار دارند، کاملا چینی شده‌اند. ولایت آلتای (همسایه روسیه) قزاق و ولایتهای همسایه قزاقستان همگی چینی هستند و ولایتهایی مانند آغ‌سو، قیزیل‌سو، کاشغر و ختن که با قرقیزستان، تاجیکستان؛ افغانستان، پاکستان و هند همسایه‌اند، همچنان اویغورند.
چین در شهر اورومچی اردوگاهی ساخته که خودش آن را «مرکز باآموزی عقیدتی» نامیده و ابزار موثری برای بازآموزی زندانیان در مقابل تروریسم میداند، ولی افشای اسناد دولتی چین، گویای ابعاد وسیع جنایت در آن اردوگاههاست. اما هیچ کشور یا نهادی توان محکوم کردن اعمال ضدبشری چین را ندارد و میشل باشله، کمسیر حقوق بشر سازمان ملل، که به ترکستان شرقی سفر کرده بود در کنفرانس خبری اذعان کرد که تحت فشار فوق‌العاده‌ای برای انتشار یا عدم انتشار گزارشش بوده و شاید تنش فعلی امریکا و چین باعث شود که آمریکا صراحتاً، جنایات چین علیه اویغورها را محکوم کند.
نماینده اصفهان خواستار احداث استان اصفهان ساحلی شده تا موقع بی‌آبی ایران آنها همچنان مشکلی نداشته باشند. فرانتس فانون می‌گفت که فاشیست خوب یا فاشیست بد نداریم، بلکه فاشیست توانا و فاشیست ناتوان داریم. یکی می‌تواند کوره‌های آدمسوزی یا اردوگاههای بازآموزی بسازد، دیگری نمیتواند ولی آروزیش را دارد و ما با نوع ناتوان فاشیسم مواجهیم که هرچند آرزوهای زیادی دارد ولی توان اجرایی کردن آرزوهایش را ندارد و علی برکت الله هر روز ناتوان‌تر میشود.
