زنان عربستان در راه وداع با حجاب اجباری
گزارش نشریه اشپیگل حاکی از آن است که زنان پایتخت عربستان سعودی عباهای سیاه و بلند را کنار گذاشته و با مانتوهای رنگی در خیابانها دیده میشوند. سخنان ولیعهد این کشور راهگشای تحولی اجتماعی برای زنان سعودی بوده است.
به گزارش خبرنگار نشریه آلمانی “اشپیگل” برخی از زنان در جده و ریاض با مانتوهای رنگارنگ به جای “عبایه” و پوشش سیاهرنگ در خیابانها و فروشگاهها ظاهر میشوند.
به گفته “اشپیگل” این تحول مرهون گفتارهای ملک محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی است. او هفته گذشته در مصاحبه با فرستنده سیانان گفت که خواستار پوششی “متین و محترم” برای زنان کشورش است. او توضیح داد که چنین پوششی “نباید عبایه [عبای زنانه] یا چادر سیاه باشد
تا حدود یک سال پیش فروشندگان چادر و عبا در ریاض هر روز با مزاحمت مأموران پلیس عربستان روبرو بودند که به دنبال عباهای زنانه رنگی و تزئینی بودند.
یک هفته پیش از اعلام نظرات ولیعهد عربستان مدارس “جشن عبایه” گرفته بودند. در این جشن از جمله زنانی سراپا پوشیده در میدان جنگ به عنوان سرمشق زنان معرفی شده بودند.
اما عربستان سعودی کشوری پادشاهی است و کلام پادشاه در آن عین قانون است. برای همین است که به گفته خبرنگار “اشپیگل”، بخشی از مردم به “قانون جدید عبایه” عمل میکنند.
بنا به گزارش خبرنگار “اشپیگل” اکنون زنان سعودی در خیابان معروف “تحلیه” در ریاض موهای بلند خود را به نمایش میگذارند و برخی از آنها با دوستان و همکاران مرد بر سر یک میز مینشینند. آنها عبایی را که به طور معمول به زمین میرسد باز میگذارند و در نتیجه میشود شلوار جینی را که زیر آن پوشیدهاند مشاهده کرد
به نوشته “اشپیگل”، مسلمانان متعصب و افراطی مات و مبهوت ماندهاند و فریاد “موهایت را بپوشان” دیگر کارگر نیست. دستور پلیس مذهبی یا ناظران شرعی دیگر کارساز نیست و این در حالیست که تا همین چند وقت پیش مأموران پلیس زنانی که حجاب اجباری را رعایت نمیکردند دستگیر میکردند و به پاسگاه میبردند یا تحویل “قیم” آنها میدادند که پدر یا همسر آنهاست.
حال اما به گفته خبرنگار “اشپیگل” کسی جرأت نمیکند خلاف خواست ولیعهد سعودی عمل کند. محمد بن سلمان را “موتور اصلاحات عربستان” میخوانند و آنچه امروز در خیابان تحلیه در ریاض دیده میشود میتواند نمونهای از آینده شهرهای عربستان باشد. برخی از مردم میگویند: «یک سال بگذرد، و بعد خلاص! دیگر قال عبایه کنده شده است.»
خبرنگار “اشپیگل” این سوال را مطرح میکند که این دگرگونی برای کشوری که زنان و مردانش تا کنون در مکانهای عمومی مثل کافه و دفتر کار با دیوار از هم جدا میشدند چه معنایی خواهد داشت؟ او مینویسد که میتوان غرور و رضایت عدهای از زنان را حس کرد. اما میتوان حس عدم امنیت را هم در برخی از آنان مشاهده کرد.
چون همه زنان از تغییر ناگهانی و سریع در جامعه خشنود نیستند. آنها سرتاسر عمر خود را پشت عبا و دیوار به سر بردهاند. بسیاری از آنها تصور میکنند که وقتی همسرشان چهره زن همسایه یا همکارش را ببیند مجبور میشوند وارد رقابت بشوند و دائم از خود بپرسند آیا به قدر کافی زیبا هستم؟
گزارشگر “اشپیگل” معتقد است که مدتها طول خواهد کشید تا عربستان سعودی، همانگونه که دولت آن اعلام کرده، به کشوری میانهرو تبدیل شود، اما تحول شروع شده و بازگشتناپذیر است
در ایران وضعیت زنان فاجعهبار است
امید کوهنورد
«زنان در کردستان و ایران با سختترین شرایط ممکن روبرو شدهاند به شکلی که جمهوری اسلامی ایران حتی در نحوه اندیشیدن، رفتار اجتماعی، پوشش و روابط شخصی آنها نیز دخالت میکند.
در نگاهی مختصر به قوانین جمهوری اسلامی ایران میتوان عمق ظلم و تحدی به جامعه زنان را مشاهده کرد، تبعیض آشکار و فاحش در برابر قانون، حقوق و … فرمی قانونی به خود گرفته است و حکومت ایران با توسل به آن زن را در جایگاهی بسیار پایین در مقابل مرد قرار داده است.
قوانین ایران به شکلی ضمنی نابرابری زن و مرد در تمامی عرصهها را بیان کردهاند، زنان در هیچ مقام بالای حکومتی، اعم از رهبری، ریاست جمهوری، قوه قضاییه، مقامات لشکری و… قرار نمیگیرند. بهعنوان نمونه، مادهی اصل سوم قانون اساسی ایران به شکلی واضح از نابرابری زن و مرد در دادرسی سخن میگوید و حق به مردها داده میشود. مادە١٠۴٣ قانون مدنی «نکاح دختر باکره اگر چە بە سن بلوغ رسیدە باشد موقوف بە اجازه پدر یا جد پدری اوست»، بعد از ازدواج حق ادامه تحـصیل برای زن بە محض ازدواج در اختیار شوهر قرار میگیرد. مادە ١٣٣و مادە ١١٠٨ قانون مدنی، حق برتری مرد نسبت به زن را اعلام کرده و میگوید: مرد میتواند زن را از هر عمل غیرضروری و عملی کە تکلیف شرعی او نیست و با استمتاعات متعارف او منافات دارد منع نماید، مانند خروج از خانە، ادامه تحصیل، حق کار کردن، حق شاغل شدن و…
حق طلاق، کفالت و تصمیمگیری همواره به عهده مرد بوده و زنان هیچ حقی بر خود ندارند. این بیعدالتی و نابرابری را میتوان در مالکیت، ارث و قصاص و دیگر موارد نیز مشاهده کرد.
نقض سامانمند حقوق زنان باعث شده است که خودکشی و کشتن زنان روزبهروز افزایشیافته و روزانه شاهد خودکشی و یا کشته شدن زنان باشیم.» [جمعیت حقوق بشر کردستان ۸مارس۲۰۱۹]
شرایط زندانیان زن در نظام ولایت فقیه نیز تابعی از قوانین ضد زن میباشد؛ آنها نیز در معرض فشارهای مضاعف هستند که هرانا به موردی در همین رابطه اشاره کرده است:
«در ایران زنان زیادی در زندانها به سر می برند از جمله ۲۲ زن در بند زنان زندان اوین حضور دارند که عمدتا به دلایل سیاسی و امنیتی محکوم شدهاند.
این فعالان زن به همراه جمعی از زنان و کودکانی که به دلیل فعالیت های همسران خود در اوین به سر می برند در شرایطی نامناسبی نگهداری میشوند.
ازجمله طی ماههای اخیر علی چهارمحالی، رئیس زندان اوین در حال اعمال فشار بر زندانیان بند زنان زندان اوین است. در حالی که پس از سالها تلاش مستمر زندانیان این بند، موفق به استیفای حق خود و کسب اجازه استفاده از تلفن شده اند که برای ارتباط با خانواده ها و بخصوص مادران و فرزندان بسیار اهمیت دارد مدیریت زندان با اعمال سلیقه کیفیت ارتباط زندانیان با دنیای بیرون را به حداقل رسانده.
یکی دیگر از معضلات این بند کارشکنیهای «خانی» رئیس بهداری زندان اوین است. وی در بسیاری موارد علیرغم صدور دستورات و مجوزهای قضایی از جانب دادستانی مانع از اعزام زندانیان به مراکز درمانی خارج از زندان شده است.» [هرانا ۱۷اسفند۹۷]
آتنا دائمی نیز طی نامهای به مناسبت ۸مارس به مواردی اشاره کرده که چند جمله آن گویا وضعیت زن ایرانی است:
«هنوز زنانی که برای کسب آنچه شایسته انسانی است به پا خاستهاند به انواع بلاهای انسانی گرفتار میشوند. هنوز مردان برای زنان قانونگذارند. هنوز زنان را به زور سوار ماشینهای گشت ارشاد میکنند و هنوز به خاطر مو و مانتوی کوتاه پلاک به گردن آنها میآویزند و از آنها عکس میگیرند.»
«هنوز خشونتهای خانگی علیه زنان امری است رایج. هنوز زن با برده تفاوتی ندارد. هنوز اسید چهره زنان را نابود میکند». «زندان قرچک نمونه کوچکی است از جامعه بزرگ زنان ایران است».
«روز جهانی زن است و من چیزی جز تیره روزیهای زنان زندان قرچک به ذهنم راه نمییابد و البته زندانی که فقط در جاده ورامین نیست بلکه در خانهها و در دلهای اکثر زنان ایران است.
تبریک ۸ مارس را تقدیم به آنهایی میکنم که در همه جای قانون از مردها کمتر و کمترند، اما حداقل در قانون مجازات اسلامی با مردان برابرند و در تحمل کیفرهای سنگین چیزی از مردان کم ندارند. چه تناقضی!.»
منابع : دویچه وله فارسی