چگونه یک بلای طبیعی باعث همبستگی ملی در آذربایجان شد؟
از همان لحظات اول وقوع زلزله ۸ بهمن ۱۴۰۱، حسب تحصیلات آکادمیکم در مهندسی ژئوفیزیک و تحقیقات زلزله شناسیم در چارچوب آذربایجان، متوجه عمق فاجعه در روستاهای اطراف خوی بودم. تلفنهای مختلف از ادارات و اشخاص درگیر در سوانح طبیعی تا پاسی از شب ادامه داشت . تلفن دوستی از مقامات که آخرین توصیه های علمی را می خواست و من در جواب گفتم فقط غذا و چادر و وسایل گرم…. چنان با صلابت گفت که آنها همگی بلی…. که من دیگر ادامه ندادم و دوباره گول خوش بینیم را خوردم. می دانستم در بلایای طبیعی همیشه ما دچار غفلت هستیم و هماهنگ کننده نداریم و نه برنامه ای و نه اسکانی و …ساعت سه بامداد استراحتی کردم تا صبح زود بیدار شوم و به کار مشغول شوم…. اطلاعات واصله از خوی در همان صبح بسیار ناراحت کننده بود. بازار شایعات هم داغ. سعی کردم با ارامش به سوالات همشهریان پاسخ دهم… ولی ساعت به ساعت شایعات غلیظتر و پیچیده تر می شد. تماس خبرگزاری ها و خبرنگاران مختلف برای تکذیب شایعات را موکول به اطلاعات تلگرامیم می کردم چون مردم عصبانی از امدادهای ناقص، تمام کاستی ها و حتی علت زلزله را برنامه ریزی چین و ممالک دیگر می دانستند و تلاش من برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات علمیم آب در هاون کوبیدن بود…
ولی اخبار خوی در سایه فضای مجازی ولو فیلترشده، در کل آذربایجان منعکس شد و شهرهای همجوار : سلماس، مرند، ماکو، و اورمیه ستاد اسکان برای مردم زلزله زده خوی در مساجد و خانه های خالی و هتل ها و مسافرخانه هایشان ترتیب دادند و صدها فعال اجتماعی آذربایجان از هشترود و مراغه ، زنجان و میانه گرفته تا اردبیل و سراب و شهرهای مغان و تبریز و اورمیه و نقده و مهاباد و شهرهای آراز کنار و غیره با ترتیب دادن ستادهای مردمی به جمع آوری مایحتاج اصلی مردم زلزله زده پرداخته و همبستگی ملی آذربایجانی که در تاریخ یکصدساله آذربایجان از دوران مشروطه خواهی گرفته تا جیلولوق و کوردلوق و بمبارانها و غیره همیشه دیده شده را به نمایش گذاشتند.
کمکهای مردمی در جریان زلزله ویرانگر ۱۳۰۹ سلماس، زلزله های اهر- ورزقان، زلزله سراب و میانه و تورکمنچای، قوطور خوی و حال زلزله خوی همیشه امیدواری مردمی را به هم نوعان خود سبب شده است.
همین تجربه هاست که همبستگی ملی را تقویت کرده و چنین می نماید لازم است فعالین کمک رسانی آذربایجانی با تشکیل یک NGO ی سراسری کمک رسانی های مردمی به خسارت دیدگان را هماهنگی و مدیریت کنند. امیدوارم هیچ بلیه طبیعی آسیبی به انسانها وارد نکند و هیچ انسانی ضرری از طبیعت نبیند. ۱۴ بهمن ۱۴۰۱
دکتر توحید ملک‌زاده