تجربه تاریخی و ما…؟!
تظاهرات و در بیست و پنجم مارس ( پنجم فروردین ١۴٠٢) که در «بروکسل» پایتخت بلژیک که زیر عنوان: «عدالت و آزادی» و باشعار اصلی: «عدالت، آزادلیق، ملّی حوکومت» (justice, freedom , self determination) و با شرکت صدها تن برپا گردید، نشان از بلوغ سیاسی برگزار کنندگان این میتینگ داشت، چرا که اوپوزیسیونهای خارج از کشور، بخصوص طرفداران سلطنت و آرزومندان برگشت به دوران ارباب و رعیتی پهلوی، عدم شرکت و یا کمتر دیده شدن حضور ملت آذربایجان و دیگر ترکان ایران با نماد و نشانه های مخصوص به خود در تظاهرات اعتراضی ترتیب داده شده از طرف سلطنت طلبان و مرکزگرایان در کشورهای اروپایی و قاره آمریکا را رضایت نسبی آنها از این نوع تظاهرات و همصدا شدن آنها با سلطنت طالبان و مرگزگرایان دانسته و عده ای هم درست عکس این قضیه را در ذهن خود می پروراندند که ترکان ایران و در رأس آنها همه آذربایجانیها چون رضایت کامل از نظام دارند لذا طرفدار تمام عیار نظام و حاکمیت هستند و بر همین اساس آنطوریکه از آنها انتظار می رود و در طول تاریخ انقلابهای ایران همیشه پیش قراولان انقلابات بوده اند، این‌دفعه اعتراض و تظاهرات جدی علیه حاکمیت چه در داخل و یا در خارج از آنها دیده نمیشود!
اما تجربه صد و بیست سال گذشته و تغییر و تحولات سیاسی که در طول این مدت، بخصوص از زمان مشروطه به این سو در کشور رخ داد و این دگرگونی در حاکمیتها که بیشتر مدیون تلاش و کوشش و خونبهای آذربایجانیها بود هیچگونه ثمره مادی و معنوی برای آذربایجانیها و ترکان کشور که چهل درصد جمعیت کشور را تشکیل میدهند نداشت – به آنها یاد داد که ترکان ایران نباید بی‌گدار به آب بزنند وگوشت قربانی آنهایی شوند که تمام امکانات کشور را برای یک اتنیک با زبان و فرهنگ خاص خواستارند و بقیه اتنیک، زبان، فرهنگ و ملیتها را مهاجرین و یا مهاجمینی میدانند که حق خواستار حقوق مساوی با اتنیک حاکم را ندارند و در بهترین حالت شهروند درجه دو به حساب می آیند!
تظاهرات بیست و پنج مارس بروکسل نشان داد، آذربایجانیها و ترکان ایران تغییر در کشور را تنها تغییر در نوع پوشش لباس و نام حکومت نمی بینند، بلکه آنها رسیدن به عدالت، آزادی و برخورداری از حق تصمیم را حق همه اتنیکها و اقشار متنوع و جامعه چند ملیتی ایران با زبان، فرهنگ، دین، مذهب، جنسیت و رنگ متفاوت می‌بینند، چرا که اساس وحدت، همدلی و احترام متقابل در کشور بر پایه این اصول و برخورداری از حقوق برابر در همه زمینه‌ها برای همه اتنیکها استوار است و خارج از این چارچوب، راه خروج از نابرابریها و ناعدالتیهای تحمیل شده بر غیرفارس زبانان از زمان حاکمیت پهلوی به این سو متصور نیست!
مهندس حسن راشدی