نسل کوچی
یکی از وظایف ذاتی دولت‌ها توزیع عادلانه ثروت است. همه آحاد ملت صرف‌نظر از دین و زبان و رنگ و نژاد، باید بطور عادلانه از ثروت‌های ملی و بودجه عمومی بهرمند شوند و سند بودجه در واقع کارنامه‌ی عدالت اقتصادی یک حکومت است.
تشکیل دولت مدرن در ایران، تقریبا مصادف شد با سقوط سلسله قاجار و استقرار یکی از نژادپرست‌ترین و فاشیست‌ترین حکومتهای تاریخ بشر، که از قضا دقیقا با تورک‌های ساکن ایران مشکل و خصومت داشت. حکومتی که در پی تضعیف جغرافیای جمعیتی تورک‌ها نبود، بلکه دقیقا در پی حذف و نابودسازی این جغرافیا بود.
در بیش از نیم قرن حکومت پهلوی، یک جنگ تمام عیار و ظالمانه‌ای علیه اتنیک‌های غیر فارس و خصوصا تورک‌ها جریان داشت. آثار فرهنگی و تاریخی تورک‌ها نابود شد، تاریخ و فرهنگ‌شان تحریف شد، ادبیات و موسیقی و سایر عناصر فرهنگی‌اش ویران شد، و نوابغ علمی، فرهنگی و اقتصادی‌اش تماما آسمیله شد. همزمان با اینها، در آذر سال بیست و پنج شاهد یک نسل‌کشی بسیار هولناک نیز بودیم که بیش از سی هزار نفر از آزادی‌خواهان آزربایجان قتل عام شدند.
نسل‌کوچی واژه‌ای بود که من سه سال پیش به فرهنگستان زبان پیشنهاد کردم و در اختراع آن تعمد داشتم. نسل‌کوچی نسل‌کشی را تداعی می‌کند و در واقع چیزی شبیه به نسل‌کشی و حتی بدتر از آن است، چرا که با اعمالِ تبعیض اقتصادی ناروا، انسان‌ها را وادار به ترک خانه و دیار خود می‌کند و بخشی از یک سرزمین را به زمین سوخته تبدیل می‌کند. وقتی یک انسان از بافت فرهنگی و جغرافیایی که به آن تعلق دارد دور می‌شود، از سنت و فرهنگ و زبان و میراث معنوی‌اش تهی و محروم می‌گردد و چه بسیار می‌بینی که یک انسان محترم و مسئول به یک حاشیه‌نشین و گدا و سربار تبدیل می‌شود.
من نسل‌کوچی را با گوشت و پوست و استخوان لمس کرده‌ام. بسیاری از اقوام نزدیک من قربانی همین نسل‌کوچی هستند و در بیغوله‌های اطراف تهران با بدترین شرایط ممکن کارگری می‌کنند. انسان‌هایی شریف و درمانده و دل‌شکسته از وطن.
انقلاب پنجاه و هفت اگر چه با شعار نفی و مبارزه با آن تبعیض‌ها به ثمر رسی، ولی روند حکمرانی این جهل و اندی سال به زبان بودجه و عدد و ارقام به ما می‌گوید که در کماکان بر همان پاشنه می‌چرخد و بودجه‌های کلان کماکان بر سر مرکز شاباش می‌شود. شاید برخی‌ها بگویند آمار بهرمندی از برق و گاز و جاده در روستاهای آزربایجان نزدیک صد در صد است، این درست، ولی اگر اشتغال نباشد، اگر درآمد نباشد، اگر قرار باشد اغلب کارخانه‌ها و بنگاههای بزرگ اقتصادی در مرکز ایجاد شوند، آن برق و گاز به چه کار می‌آید؟!
دکتر فرمان فرضی